پاسخ به تحریم‌ها با کاهش ۳۳ درصدی صادرات نفت

رییس کمیسیون انرژی از اقدام پیش‌‌دستانه مجلس برای قطع صادرات نفت به کشورهای اروپایی در واکنش به تحریم‌ها خبر داد

|گروه انرژی| ۱۱ تیرماه امسال دور جدید تحریم‌های نفتی علیه ایران از سوی اتحادیه اروپا اعمال شد. از آن روز به بعد رسانه‌های غربی بر کاهش صادرات نفت ایران و مشکلات آن تاکید کرده‌اند و در مقابل، همواره مسوولان ایرانی از بی‌تاثیر بودن این تحریم‌ها داد سخن داده‌اند. البته در این میان برخی از کارشناسان و نمایندگان مجلس ایران هم از کاهش صادرات نفتی و مشکلات آن گفته‌اند. افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش ریال را هم این کارشناسان از آثار تحریم دانسته‌اند.
اما چندی پیش سیدمسعود میرکاظمی، رییس کمیسیون انرژی مجلس از تدوین طرحی در این کمیسیون با عنوان قطع صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی خبر داد که به نوعی یک اقدام پیش‌دستانه در واکنش به تحریم صادرات نفت ایران از سوی اتحادیه اروپاست.
بر این اساس برای پاسخ به تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا و اروپا و براساس طرحی که در کمیسیون انرژی مجلس تدوین شد پیشنهاد کاهش صادرات نفت خام کشور به میزان یک‌سوم ارایه
شده است.
در چنین شرایطی دیروز وزیر نفت در مجلس با اشاره به تحریم‌ها اظهار کرد: تحریم‌ها باعث شده صنعت کشور از وابستگی به اجناس خارجی نجات یابد و در این مورد وزارت نفت اقداماتی را انجام داده که در یک برنامه میان‌مدت وابستگی به تولیدات خارجی از بین می‌رود.
حالا خبرگزاری فارس متن کامل طرح مجلس برای اقدام پیش‌دستانه را بر خروجی خود قرار داده که به شرح زیر است:
نفت همواره به عنوان منبع انرژی استراتژیک در جهان دارای اهمیت ویژه‌ای است و کشورهای برخوردار همواره از آن به عنوان فرصتی کم‌نظیر در جهت پیشرفت و توسعه و حتی افزایش تاثیرگذاری دیپلماتیک استفاده می‌کنند.
در سال‌های گذشته و با گسترش اقدامات خصمانه آمریکا و غرب علیه ملت ایران و گسترش دامنه تحریم‌ها به صنعت نفت کشور، نیاز به اقدامی بخردانه و عاجل جهت حفظ موازنه قدرت و جلوگیری از قرار گرفتن در موضع انفعال بسیار ضروری و مهم می‌کند.
از دیگر سو با توجه به رهنمودها و منویات مقام عظمای ولایت مبنی بر تبدیل تحریم‌ها از تهدید به فرصت، پیشنهاد کاهش صادرات نفت به دلایل زیر ارایه می‌شود.
۱- از آنجا که باید از نفت همواره به عنوان فرصتی برای پیشرفت و توسعه در کشور استفاده شود و هم‌اکنون تحریم‌ها مشکلاتی را در این مسیر ایجاد کرده ضروری است سیاست‌ها در این زمینه در جهت تبدیل تهدید به فرصت تغییر کند.
۲- به پشتوانه مواد قانونی«۱۱۷» و «۲۳۴» برنامه پنج ساله پنجم توسعه که از اول سال ۱۳۹۰ تاکنون اجرا شده (با گذشت ۳۵ درصد از زمان تعریف شده در آن برنامه) و لزوم کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی که در این موارد قانونی تصریح شده، باید در این خصوص اقدامی عملی صورت گیرد که این طرح گام مناسبی در جهت محقق شدن آن است.
۳- با توجه به افزایش نرخ ارز
(حدود سه برابر) و در نتیجه افزایش عواید دولت از صادرات نفت به همین میزان، مقدار صادرات نفت باید در شرایط خاص موجود، در رابطه‌ای معکوس با افزایش قیمت ارز کاهش یابد.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه قیمت ارز افزایش داشته و در نتیجه درآمد دولت از صادرات نفت با میزان کمتر از صادرات نیز محقق می‌شود، کاهش صادرات به میزان پیشنهاد شده خللی در درآمدهای پیش‌بینی شده در قانون بودجه از نفت برای دولت به وجود نخواهد آمد.
۴- نظر به اینکه کشورهای اروپایی در فصل گرم سال اقدام به تعمیرات و بازرسی پالایشگاه‌های خود می‌کنند و با شروع فصل سرما مجددا فعالیتشان به حداکثر می‌رسد
– که پالایشگاه‌های ساخته شده با (API) مطابق با نفت ایران از این جمله‌اند- تصویب این طرح می‌تواند پاسخی مناسب و متقابل به اقدامات مذبوحانه آنان باشد.
۵- با عنایت به اینکه ذخایر نفت کشور بر مبنای استخراج کنونی تا حدود ۱۵۰ سال آینده است و لزوم نگهداشت این ثروت ملی برای نسل‌های آینده که مساله تامین انرژی، اصلی و مهم در سرنوشت آنان است، کاهش صادرات و حفظ این ثروت ارزشمند ضروری است.
ماده واحده- دولت موظف است صادرات نفت را به صورت ذیل کاهش دهد.
الف- دولت موظف است در راستای اهداف برنامه پنجم توسعه و اهداف کلی نظام در جهت استقلال ملی و طبق ضرورت زمان حاضر صادرات نفت را به میزان یک سوم، نسبت به سال گذشته (۱۳۹۰) کاهش دهد.
ب- به دولت اجازه داده می‌شود در اجرای قانون برنامه پنجم توسعه بنا به ضرورت الباقی صادرات نفت را نیز متناسب با قیمت ارز پس از اجرای بند «الف» این ماده کاهش دهد.
برنامه میان‌مدت وزارت نفت برای
قطع وابستگی به کالای خارجی
وزیر نفت با اشاره به تحریم‌ها اظهار کرد که تحریم‌ها باعث شده صنعت کشور از وابستگی به اجناس خارجی نجات یابد و در این مورد وزارت نفت اقداماتی را انجام داده که در یک برنامه میان‌مدت وابستگی به تولیدات خارجی از بین می‌رود.
به گزارش مهر، رستم قاسمی، وزیر نفت برای پاسخگویی به سوال نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه در جلسه دیروز مجلس حاضر شد. نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه از وزیر نفت در مورد علت ورود لوله‌های گاز ترش با وجود تولید داخلی سوال کرده بود که قاسمی در جلسه کمیسیون مربوطه در پاسخ به سوال یادشده اعلام کرد از زمان تصدی وی در وزارت نفت تاکنون لوله ترش به عنوان وزارت نفت وارد نشده است البته پیمانکاران طرف قرارداد این وزارتخانه که بخش‌خصوصی محسوب می‌شوند پیش از وی قراردادهایی را با طرف خارجی داشته‌اند اما مشی این وزارتخانه حمایت از تولید داخلی است.
وی در ادامه با اشاره به تحریم‌ها اظهار کرد: ما به دنبال واردات ورق هستیم تا آنها را در اختیار تولیدکننده داخلی جهت تبدیل به لوله گاز ترش قرار دهیم.
بعد از پاسخگویی وزیر نفت به سوال نماینده ارومیه در کمیسیون، قاضی‌پور اعلام کرد: باید از گمرک استعلام شود که در سال‌های ۱۳۹۰ و ۹۱ چه مقدار لوله ترش وارد شده است اگر اثبات شود وارداتی انجام نشده از سوال خود منصرف می‌شود.
وی در نهایت اعلام کرد: از توضیحات وزیر قانع نشده و رستم قاسمی در نهایت برای پاسخگویی به سوال نماینده مردم ارومیه در جلسه علنی دیروز حاضر شد. وزیر نفت در جلسه علنی دیروز در پاسخ به سوال قاضی‌پور اظهار کرد: اگر بخواهم این سوال را پاسخ دهم در یک جمله کوتاه اعلام می‌کنم همان‌طور که به آقای قاضی‌پور در جلسه کمیسیون گفته‌ام در زمانی که بنده در وزارت نفت مسوولیت خدمتگزاری پیدا کرده‌ام حتی یک متر لوله از خارج توسط شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت وارد نشده است.
قاسمی تصریح کرد: این موضوع را قبلا در کمیسیون گفته بودم و امروز هم رسما در مجلس اعلام می‌کنم که واردات لوله از خارج نداشته‌ایم اما این به معنی این نیست که بخواهیم مسوولیت برادران قبل از من را ضایع کنیم.
وی در ادامه افزود: وزارت نفت در گذشته کالاها را خودش وارد می‌کرد اما چند سال است که پروژه‌هایش را به مجریان طرح پیمانکاران و سازندگان واگذار می‌کند البته در تعهد پیمانکاران رعایت سقف ۵۱- ۴۹ وجود دارد.
وزیر نفت افزود: خوشبختانه بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد نیازمندی‌های وزارت نفت در داخل کشور تامین می‌شود.
وی تصریح کرد: تمام لوله‌هایی که امروز در کشور اعم از گازرسانی شهری و روستایی و خطوط لوله‌های نفت و فرآورده‌های آن استفاده می‌شود همگی در داخل کشور تامین می‌گردد.
قاسمی با بیان اینکه صنعت تولید ورق لوله گاز ترش را در کشور نداریم، گفت: ورق این لوله‌ها را باید از خارج از کشور تامین کنیم به همین خاطر پیمانکاران در سال‌های قبل ورق را از کشورهای خارجی خریداری کردند که بخشی از آن وارد کشور شده و طی زمان‌بندی بخش دیگر آن سال آینده وارد کشور می‌شود.
وزیر نفت با بیان اینکه صدها کیلومتر لوله برای گازرسانی در نقاط کشور در داخل تولید شده است، گفت: تنها برای این سه هزار کیلومتر برای انتقال گاز ترش، ورق‌های لوله گاز ترش از خارج خریداری شده است.
وی تصریح کرد: وقتی قرارداد خرید پیمانکاران را دیدم و از آنها سوال کردم که چرا از داخل تهیه نکردید و از بیرون وارد کردید، گفتند قیمتی که پیمانکاران داخلی به ما داده‌اند ۵۰ درصد بالاتر از قیمتی است که از خارج خریداری کرده‌ایم.
قاسمی در ادامه پاسخگویی خود به سوال نماینده مردم ارومیه در جلسه علنی مجلس اظهار داشت: همین شرکتی که آقای قاضی‌پور به آن اشاره کرد از سال ۸۷ قراردادی را با وزارت نفت برای انجام پروژه‌های مختلف دارد که هر سال آن را تمدید می‌کند و حتی یک بار به خود من گفتند که به خاطر تحریم‌ها مشکل داریم و قرارداد ما را یک سال دیگر تمدید کنید تا بتوانیم پروژه را تامین کنیم.
وزیر نفت با بیان اینکه نمی‌توانیم برای یک پروژه مهم در پارس جنوبی پنج تا شش سال منتظر بمانیم تا لوله‌های آن تامین شود، گفت: اگر بخواهیم منتظر تامین لوله باشیم شرکت‌های قطری به جای ما قرارداد می‌بندند و پروژه را در اختیار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه خود مجلس برای واردات لوله ۳۰ درصد تعرفه تعریف کرده است، گفت: سازندگان داخلی نیز باید با خارجی‌ها در این موضوعات رقابت کنند.
قاسمی اظهار داشت: اخیرا یک شرکت پیمانکار چینی که در داخل ایران کار می‌کند قصد واردات لوله داشت که من مخالفت کردم اما آنها اظهار داشتند قیمت خرید لوله از تولیدکنندگان داخلی ۵۰ درصد بیشتر از خارجی‌هاست و شما باید مابه‌التفاوت این قیمت را به ما بدهید.
وی با اشاره به تشدید تحریم‌ها افزود: بهترین موقعیت از صنعت کشور را از وابستگی نجات دهیم و اقدامات بسیار اساسی در این مورد در وزارت نفت انجام شده است و به زودی عدم وابستگی صد ساله صنعت نفت را در یک برنامه میان‌مدت اعلام خواهیم کرد. بعد از توضیحات وزیر نفت، نادر قاضی پور با عنوان سوال‌کننده از وزیر که از پاسخگویی وی قانع نشده بود، گفت: چرا با توجه به سابقه ۱۵ ساله تولید لوله گاز ترش در داخل کشور مجددا این لوله‌ها وارد کشور شده است؟
وی خطاب به رستم قاسمی اظهار کرد: شما یک زمان پیمانکار بودید و می‌خواستید هرچه زودتر پروژه تمام شود و پول بگیرید اما امروز وزیر نفت هستید و باید فرابخشی نگاه کنید.
قاضی‌پور با بیان اینکه سزاوار نیست جوانان ما بیکار باشند و شرکت‌های تولیدی ضرر کنند اما پیمانکاران با وجود تولید در داخل کشور کالاها و تجهیزات از خارج وارد کنند، ادامه داد: چرا کاری می‌کنید که رهبری حکم حکومتی بدهد که از محصولات داخلی خرید شود؟
داخلی‌سازی یکی از برنامه‌های
مهم وزارت نفت
بعد از اظهارات قاضی‌پور، وزیر نفت مجدد در جایگاه قرار گرفت و تصریح کرد: من آقای قاضی‌پور را متهم نکردم بلکه گفتم شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت به ایشان مراجعه کرده و این آمار و ارقام را به وی داده‌اند چون این آمار را کارگران ندارند.
قاسمی بیان کرد: این کمیته برای تمام کالاهای صنعت نفت و کالاهایی که از اروپا وارد می‌کنیم برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده تا تماما در داخل تولید شود و داخلی‌سازی از برنامه‌های مهم وزارت نفت است.
وی با بیان اینکه مشکل صنعت کشور ما اساسی است، اظهار کرد: سه مولفه کیفیت، زمان‌بندی و قیمت از مشکلات اصلی صنعت ماست.
وزیر نفت افزود: اگر این سه مولفه را برای صنعت درست نکنیم هرگز صنعت‌مان نمی‌تواند با خارج رقابت کند.
قاسمی با اشاره به اینکه کیفیت برخی کالاهای تولیدی ما نسبت به کالاهای اروپایی کمتر است، ادامه داد: کالاهای داخلی نسبت به تولیدات کشورهایی مثل چین و کره کیفیت بهتری دارد.
وی همچنین افزود: زمان‌بندی در صنعت ما دیر جواب می‌دهد و معمولا در این موضوع تاخیر داریم. درخصوص قیمت هم وقتی ما از خارج جنسی را می‌خریم معمولا ۱۰ درصد قیمت آن را ابتدا پرداخت می‌کنیم اما در داخل برای خرید اجناس باید ۷۰ درصد آن را بپردازیم و برای تامین مبلغ ۷۰ درصد باید وام‌هایی با سود ۲۵ درصد بگیریم که همین موضوع قیمت پروژه‌ها را گران می‌کند.
پس از پایان توضیحات وزیر نفت بار دیگر نادر قاضی‌پور اعلام کرد که از این توضیحات قانع نشده است و سرانجام ابوترابی‌فرد به عنوان رییس جلسه از نمایندگان خواست تا نظر خود را در مورد قانع‌کننده بودن اظهارات وزیر اعلام کنند که اکثر نمایندگان نیز توضیحات رستم قاسمی را مناسب و قانع‌کننده خواندند.