پایان انتخابات، آغاز بن بست سیاسی

زهرا رحیمی – انتخابات ایتالیا برگزار شد. نتایج همانی بود که پیش‌بینی می‌شد؛ بن بست سیاسی. مرحله جدیدی از هرج و مرج و بی‌ثباتی، البته در ابعادی ورای مرزهای یک کشور آغاز شده است. انتشار نتایج انتخابات ایتالیا بازارهای مالی را با موجی از نگرانی روبه‌رو کرد. کارشناسان معتقدند بن بستی که ایجاد شده مانع تحقق اصلاحاتی خواهد شد که طی یک سال گذشته ماریو مونتی آغاز کرده بود.
بازارهای مالی در ازای اعطای وام به ایتالیا خواهان اصلاحات اقتصادی این کشور هستند. این درحالی است که ایتالیا قطب سوم اقتصاد منطقه یورو به شمار می‌رود اما این قطب اقتصادی دو هزار میلیارد یورو بدهی دارد و سالانه مجبور است ۸۵ میلیارد یورو بهره بابت بدهی‌های قبلی‌اش بپردازد که این مساله کشور را بسیار آسیب‌پذیر می‌کند. نتایج شمارش آرای انتخابات ایتالیا که در روزهای یکشنبه و دوشنبه برگزار شد، نشان می‌دهد حزب چپ میانه به رهبری پیر لوییجی برسانی با اختلافی کم از حزب محافظه کار سیلویو برلوسکونی و حزب «پنج ستاره»‌ در مجلس نمایندگان پیشی گرفته است.
قانون انتخاباتی هر کشور را می‌توان منشا قدرت یا ضعف دولت‌ها دانست و انتخابات تناسبی به عنوان یکی از روش‌های انتخاباتی که مانع تشکیل حکومت‌های باثبات در کشور می‌شود و راه را برای دسته‌بندی‌هایی که بسیاری از آنها می‌تواند اجتناب پذیر باشد، باز می‌کند. از آنجا که در این نظام انتخاباتی همه احزاب و گروه‌های کوچک، امید مشارکت در قدرت را به میزان آرای هرچند اندک خود دارند و تمایلی برای ائتلاف با دیگر جناح‌ها نشان نمی‌دهند در بسیاری از موارد ممکن است اکثریت لازم برای تشکیل حکومت حاصل نشود.
ایتالیای امروز که نظام انتخاباتی خود را از سال‌های پس از جنگ به یادگار دارد و حتی چانه‌زنی احزاب مختلف برای اصلاح آن تاکنون به نتیجه نرسیده، حال در گرداب همین نظام تناسبی گرفتار شده است. نتایج انتخابات ۲۴ و ۲۵ فوریه در ایتالیا اگر تشکیل دولت جدید در این کشور را غیرممکن نکند، دست‌کم بر دشواری‌های آن خواهد افزود. از آنجا که بپه گریلو از حزب «پنج ستاره» پیشتر اعلام کرده بود، حزب تحت رهبری وی ائتلاف با احزاب دیگر را نخواهد پذیرفت، این احتمال تقویت شده است که تشکیل دولت ممکن نباشد و از هم‌اکنون زمزمه‌هایی مبنی بر انتخابات مجدد به گوش می‌رسد.
نتایج انتخابات ایتالیا اما یک نکته را روشن ساخت و آن مخالفت مردم ایتالیا با سیاست‌های اقتصادی ماریو مونتی، نخست‌وزیر مستعفی ایتالیا بود. ائتلاف میانه به رهبری مونتی کمترین آرا را (حدود ۱۰ درصد) در انتخابات مجلس نمایندگان و مجلس سنا به خود اختصاص داده است. به گزارش رویترز، وزارت کشور ایتالیا اعلام کرده است، ائتلاف چپ میانه ۲۹/۵۵ درصد آرا را کسب کرده است. آلساندرا مورتی، سخنگوی رهبر حزب میانه چپ با اشاره به نتایج انتخابات و عدم کسب اکثریت آرا در هر دو مجلس از سوی این حزب گفت: «مشخص است که ما از این نتیجه راضی نیستیم. در این انتخابات بحث پیروزی یک حزب سیاسی مطرح نبود، موضوع بر سر لزوم تشکیل دولتی قابل اعتماد در ایتالیاست که برای مردم این کشور ثبات و امنیت اقتصادی به ارمغان آورد.»
از سوی دیگر حزب سیلویو برلوسکونی نیز با در اختیارگرفتن ۱۱۴ کرسی در مجلس سنای ایتالیا اکثریت را از آن خود کرده است. برلوسکونی با وعده مخالفت با سیاست‌های ریاضت اقتصادی وارد کارزار انتخاباتی شد تا بتواند شانس خود را برای بازگشت به قدرت مجدد بیازماید. حزب «پنج ستاره» متعلق به کمدین پیشین ایتالیا بپه گریلو نیز پس از حزب برلوسکونی بیشترین کرسی‌های مجلس سنای ایتالیا را به دست آورده است. این حزب توانسته ۲۶ درصد از آرای مجلس نمایندگان را نیز به خود اختصاص دهد. به این ترتیب اکثریت در مجلس نمایندگان در اختیار حزب چپ میانه و مجلس سنا در اختیار احزاب راست‌میانه قرار می‌گیرد. احزاب ایتالیا برای تشکیل دولت باید در هر دو مجلس نمایندگان و سنا اکثریت کرسی‌ها را در اختیار داشته باشند.