پایان دوره تاریخی قرون وسطی

فردا، ۲۹ می، سالگرد ورود جهان به دوران «عهد جدید» و پایان دوران تاریخی «قرون وُسطی» است‌. ۲۹ می‌ سال ۱۴۵۳ محمد دوم معروف به «فاتح» شهر قسطنطنیه (کنستانسینوپولیس = کنستانتینوپل Constantinople= شهر کنستانتین) را تصرف کرد، آن را اسلامبول نامید و تاریخ‌نگاران این روز را پایان قرون وسطی نام داده‌اند‌.
کنستانتین یکم امپراتور روم دوم دسامبر سال ۳۲۴ میلادی در اردوی خود در کنار بُسفر تصمیم گرفت که شهر بیزانتیوم- مهاجرنشین قدیمی یونان- را با ساختن بناهای تازه تکمیل کند و آن را پایتخت دوم امپراتوری قرار دهد که به ایران نزدیک‌تر باشد‌. کنستانتین گفته بود که مراقب حرکات ایران بودن از آنجا آسان‌تر است و در صورت تصمیم به مقابله نظامی، هزینه سنگین لشکرکشی از راه دور را ندارد‌. نوسازی شهر بیزانتیوم در سال ۳۳۰ میلادی از هر لحاظ تکمیل و پس از انشعاب امپراتوری روم، پایتخت روم شرقی و از سال ۱۴۵۳ مقر حکومت عثمانی شد و تا سال ۱۹۱۸ به مدت ۱۵۸۸ سال از مهم‌ترین مراکز تصمیم‌گیری در جهان بود‌. از آنجا که عثمانی‌ها خود را جانشین خلفای اسلامی می‌خواندند، قرن‌ها اسلامبول «دارالخلافه» خطاب می‌شد‌. یونانیان شهر بیزانتیوم را هفت قرن پیش از میلاد ساخته بودند‌. این شهر ناظر بر تنگه بسفر که اروپا را از آسیا جدا می‌کند روی هفت تپه بنا شده است‌. تبدیل تلفظ از اسلامبول به استانبول پس از تغییر حروف ترکیه از عربی به لاتین رایج و عمومی شده است‌. دولت ترکیه در دهه ۱۹۲۰ به خارجیان تاکید کرد که استانبول را در مکاتبات خود کنستانتینوپل ننویسند که نامه‌های پستی با این نام توزیع نخواهند شد‌. این شهر در قرون وسطی یک بار به چنگ صلیبیون افتاده بود‌.
محمد فاتح بر زبان فارسی مسلط بود و از همان زمان بسیاری از واژه‌های فارسی وارد ترکی عثمانی شده است‌. در زمان او بسیاری از مکاتبات به زبان فارسی صورت می‌گرفت‌. با پایان یافتن قرون وسطی که قرون ظلمت در اروپا هم خوانده شده است، قرون جدید آغاز شد که عصر رنسانس (تجدید حیات علوم و ادبیات ـ فلسفه و هنر) و روشنگری است و انتشار کتاب‌هایی که دانشمندان بیزانتیوم (روم شرقی) در جریان محاصره قسطنطنیه با خود به ایتالیا برده بودند عامل عمده آغاز رنسانس شناخته شده است زیرا با ترجمه و انتشار این تالیفات، اروپاییان با علوم، فلسفه، هنر و ادبیات یونان قدیم، ایران و عرب آشنا شدند و به تحول ادامه دادند‌. همچنین با پیدایش یک قدرت بزرگ در خاور نزدیک و قطع ارتباط زمینی اروپایی‌ها با آسیا، تلاش برای یافتن راه‌های دریایی آغاز شد که نتیجه‌اش کلونیالیسم (اصطلاحا استعمار) و سرآغاز بدی برای سایر قاره‌ها بود‌.