پایان زندگی دیپلمات کهنه‌کار

ولید معلم وزیر خارجه و معاون نخست وزیر سوریه و یکی از شاخص‌ترین چهره‌های سیاسی این کشور بامداد دیروز در ۷۹ سالگی درگذشت.
ولید معلم یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های سیاسی سوریه در دو دهه گذشته است که در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی به ویژه در اوج بحران این کشور که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد، در کنار ملت و دولت خدمات شایانی به این کشور کرده است. معلم دیپلماتی کارکشته و باسابقه بود که به سبب جایگاه و موقعیت‌های ملی در عرصه‌های مختلف سیاسی در منطقه و جهان شناخته شده بود.
ولید معلم در سال ۱۹۴۱ در دمشق متولد شد و از ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۰ در مدارس دولتی تحصیل کرد و دیپلم خود را گرفت. او پس از اخذ مدرک دیپلم به دانشگاه قاهره رفت و در سال ۱۹۶۳ با مدرک لیسانس اقتصاد دانش‌آموخته شد و در سال ۱۹۶۴ به وزارت خارجه سوریه پیوست.
به نوشته تارنمای وزارت خارجه سوریه، ولید معلم در ماموریت‌های دیپلماتیک و سفارتخانه‌های سوریه در تانزانیا، عربستان سعودی، اسپانیا و انگلیس فعالیت داشت و در سال ۱۹۷۵ به عنوان سفیر در رومانی انتخاب شد و تا سال ۱۹۸۰ در این سمت مشغول خدمت بود.
وزیر خارجه فقید سوریه از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴ به عنوان مدیر گروه اسناد و ترجمه در وزارت خارجه منصوب شد، سپس از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۰ در سمت مدیر اداره دفاتر ویژه فعالیت کرد. وی از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ به عنوان سفیر سوریه در ایالات متحده آمریکا مشغول به کار بود، سپس در آغاز سال ۲۰۰۰ دستیار وزیر امور خارجه و طبق فرمان شماره ۸ ۰۱/۰۹/۲۰۰۵ به عنوان معاون وزیر خارجه منصوب شد. معلم‌ از سال ۲۰۰۶ به عنوان معاون نخست وزیر، وزیر خارجه و مهاجران کار خود را ادامه داد.
ولید معلم و بحران سوریه
وزیر خارجه فقید سوریه در طول دوران خدمت در این سمت در نشست‌های سیاسی و مجامع بین‌المللی همواره حامی رویکردهای دولت و ملت سوریه در قبال بحران کشورش بود. وی در این باره گفته بود: «ما از تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم استقبال می‌کنیم اما این تلاش‌ها باید با هماهنگی دولت و ارتش سوریه صورت گیرد و اگر این هماهنگی نباشد این تلاش‌ها نقض حاکمیت و مداخله آشکار محسوب می‌شود و تاثیر چشمگیری نیز نخواهد داشت بلکه اوضاع را بدتر خواهد کرد.»
ولید معلم همچین معتقد بود: «تروریست‌ها تنها به ریختن خون سوری‌ها راضی نشدند بلکه تمامی مردم جهان را هدف قرار دادند و در طول این سال‌ها مردم سوریه همچنان بیشترین کسانی هستند که بهای جنایت‌های تروریست‌ها را با خون و امنیت و ثبات خود می‌پردازند.»
وی همچنین گفته بود: «ما در سوریه به نیابت از جهان با تروریسم می‌جنگیم. ارتش شجاع ما مستحق حمایت و قدردانی است. اقدامات تروریستی در کشور ما در مقابل چشم و گوش تمامی جهان صورت می‌گیرد. با این حال مردم سوریه همچنان در برابر تروریسم پایدار هستند. ما از همان سال ۲۰۱۱ اعلام کردیم که برای حل بحران باید دو مسیر را دنبال کرد؛ مبارزه با تروریست‌ها و برگزاری مذاکرات سوری-سوری.
وی علاوه بر مسوولیت‌های اجرایی، دارای تالیفاتی هم بود از جمله چهار کتاب «فلسطین و صلح مسلحانه ۱۹۷۰»، «سوریه از ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۸»، «سوریه از استقلال تا وحدت از ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۸» و «جهان و خاورمیانه از دیدگاه آمریکا»،‌ از آثار به جا مانده از ولید معلم است. بر اساس اعلام تارنمای وزارت خارجه سوریه، پیکر ولید معلم بعدازظهر دیروز در دمشق تشییع و در آرامستان المزه به خاک سپرده شد.
فیصل مقداد، محتمل‌ترین گزینه برای جانشینی
یک منبع در دولت سوریه اعلام کرد فیصل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه محتمل‌ترین گزینه برای جانشینی معلم و ریاست دستگاه دیپلماسی این کشور است.
مقداد سال ۱۹۵۴ از یک خانواده سنی در روستای غصم از توابع استان درعا متولد شد. وی سال ۱۹۷۸ از دانشگاه دمشق فارغ‌التحصیل شد و مدرک ادبیات انگلیسی دارد. وی دکترایش را در سال ۱۹۹۳ از دانشگاه چارلز پراگ گرفت. مقداد فعالیت دیپلماتیک را در وزارت خارجه از سال ۱۹۹۴ آغاز کرد.
در سال ۱۹۹۵ به هیات دائم سوریه در سازمان ملل پیوست و نماینده سوریه در تعدادی از کنفرانس‌های بین‌المللی است. وی به عنوان معاون نماینده دائم و نماینده سوریه در شورای امنیت تعیین شده است.
در سال ۲۰۰۳ مقداد به عنوان سفیر سوریه و نماینده دائم آن در سازمان ملل تعیین شد. مقداد ریاست چند جلسه شورای امنیت را برعهده داشت و همچنین به عنوان معاون رییس مجمع عمومی سازمان ملل تعیین شد و ریاست برخی نشست‌های آن را برعهده گرفت. وی در سال ۲۰۰۶ به عنوان معاون وزیر خارجه سوریه تعیین شد.