پایان ماه عسل ماکرون

مانا اسکویی* – اعتصاب به عنوان یک حق کارگری و سندیکایی در کشورهای غربی به ویژه در اروپا و به طور خاص در فرانسه، به رسمیت شناخته می‌شود.

تا دهه ۸۰ و سپس ۹۰ میلادی، یعنی تا سال‌های ضعف و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سندیکاهای چپ و در راس آنها «کنفدراسیون کارگری فرانسه» آن قدر قدرت داشتند که در تقابل با دولت جهت رسیدن به خواسته‌هایشان نه تنها در اکثر مواقع موفق بودند، بلکه در بسیاری از موارد، نظر اکثریت مردم را هم به سوی خود جلب می‌کردند.

از میانه‌های دهه ۹۰ تا امروز یعنی از دوره‌ ریاست‌جمهوری شیراک تا ماکرون، با وجود کاهش قدرت سندیکا‌ها، اعتصاب به عنوان یکی از رسم‌های رایج جامعه فرانسه، همچنان به قوت خود باقی است. در چهار دهه گذشته، چندین اعتصاب بزرگ، همگانی و طولانی از جمله در ۱۹۹۵ و سال آخر دوره سارکوزی در ۲۰۱۱ و سال‌های آغازین ریاست جمهوری اولاند به نماد رویارویی سندیکاها با کاخ الیزه به ثبت رسیده‌اند. اینک‌ و در حالی که ماکرون، در آستانه دومین سال حضورش در کاخ الیزه قرار دارد، با موج بزرگی از مخالفت‌های اجتماعی- اقتصادی دست به گریبان است که می‌تواند نقطه پایانی بر ماه عسل او با رای‌دهندگانش باشد.

ماکرون با شعار نه چپ، نه راست به تعبیری نوعی سوسیال‌ دموکراسی‌ای که فرصت به چپ و راست چرخیدن را به او می‌داد و در کنار ترس مردم از روی کارآمدن راست افراطی به رهبری مارین لوپن با رای بالای ۶۰ درصد سرکار آمد، اگرچه در سیاست‌ خارجی آن هم در غیاب بریتانیا و آلمان، موفقیت‌هایی را به دست آورده، اما در جا انداختن برنامه‌های داخلی، مانند تغییر قانون‌ کار، کاهش حقوق‌بگیران دولتی، کاهش کمک‌های دولتی به شهرداری‌ها و این روزها ایجاد تحول در ساختار حمل‌و‌نقل فرانسه به طور خاص در بخش ریلی، با مشکلات و مخالفت‌هایی روبه‌رو است.

اگرچه اکثریت مطلق پارلمان فرانسه در اختیار طرفداران ماکرون است و به تبع آن بالقوه می‌تواند قوانین مورد نظر خود را به تصویب برساند، اما تنوع فکری و جغرافیایی نمایندگان طرفدار دولت از یک‌سو و بی‌تجربگی اکثریت آنها از طرف دیگر، امکان ریزش آرای موافق را با خطر روبه‌رو می‌کند.

از آغاز هفته جاری و به مدت چند ماه فرانسه به‌طور خاص پاریس با اعتصاب اکثریت کارکنان راه‌آهن و مترو از طرفی و اعتراض و بخش‌های رفاهی از جمله رفتگران دچار فلج مقطعی خواهد بود که جدا از عوارض اقتصادی به ویژه در شرایطی که طبق پیش‌بینی‌ها رشد فرانسه قرار است رو به افزایش باشد، از منظر اجتماعی هم نظر بسیاری از فرانسوی‌ها را نسبت به آینده برنامه‌های بلندپروازانه ماکرون با علامت سوال روبه‌رو خواهد کرد.

با گذشت یک هفته از اعتصاب دامنگیر فرانسه، رییس‌جمهور کشور هنوز واکنشی نشان نداده و به تعبیر بیشتر رسانه‌های فرانسه او در حال ارزیابی چگونگی ادامه آن به‌سر می‌برد.

به هر حال همچنان که رییس‌جمهور فرانسه به دلایل سیاسی و اجتماعی و اقتصادی توانست از اکثریت مردم رای اعتماد بگیرد و راهی الیزه شود، این امکان هم بالقوه وجود دارد که با مخالفت‌های خیابانی درست مانند ماه می ۱۹۶۸ که ژنرال دوگل پرقدرت وادار به استعفا شد به مقابله با ماکرون برخیزند تا از حق رای خود دفاع کرده باشند.

*تحلیلگر سیاسی

osk.m@yahoo.com