پای نفت به بورس انرژی باز شد

در حالی که در روزهای پایانی سال ۹۲ مدیرعامل بورس انرژی از قطعی شدن عرضه نفت‌خام بعد از تعطیلات نوروز ۹۳ خبر داده بود، روز گذشته این وعده عملی شده و برای نخستین بار در تاریخ نفت‌خام در بورس انرژی مورد معامله قرار گرفت. به گزارش ایسنا، طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته روز گذشته برای اولین بار از سوی شرکت ملی نفت ایران دو هزار و ۹۲۰ بشکه از محصول نفت‌خام در بورس انرژی عرضه شد. از آنجایی که باید قبل از شروع معامله ۱۰ درصد بهای تقریبی معامله توسط خریدار پرداخت می‌شد، خبرها حاکی از آن بود که پنج پالایشگاه کوچک بخش‌خصوصی در صف خرید قرار گرفته‌ و تقاضا در همان ابتدا برای خرید وجود داشت این در حالی است که پالایشگاه‌هایی که مورد تایید شرکت ملی نفت بوده و امکان خرید نفت‌خام را دارند ۱۲ پالایشگاه هستند اما برای عرضه روز گذشته پنج پالایشگاه تقاضای خرید ارایه کرده‌ بودند. در حالی برای اولین بار در تاریخ قیمت ریالی هر بشکه نفت‌خام از سوی شرکت ملی نفت اعلام شد که کف و سقفی برای آن در نظر گرفته شده بود به طوری که با توجه به نوسانات قیمتی که در یک‌ماه گذشته وجود داشته است، این قیمت براساس فرمولی به دست می‌آید که ماحصل یک‌ماه فروش نفت است، بر این اساس حداقل قیمت پایه ۲۹۰ هزار تومان و حداکثر قیمت ۳۲۱ هزار تومان است. همچنین وزارت نفت متعهد شده است که روزانه پنج هزار بشکه نفت‌خام را در بورس انرژی عرضه کند زیرا کشور ما نفت را به صورت خط لوله و نفتکش صادر می‌کند اما نفتی که در بورس انرژی عرضه می‌شود مصرف داخلی دارد. به این ترتیب پنج هزار بشکه در روز به صورت مستمر عرضه می‌شود اما قرار است در مرحله اول با روزی سه هزار بشکه آغاز شود تا بعد از سنجیدن شرایط بازار و روند تقاضا این میزان افزایش یابد این در حالی است که تفاوت عرضه نفت‌خام در بورس انرژی با سال‌های گذشته این است که بازاری به نام نفت‌خام شکل گرفته که قرار است نیاز پالایشگاه‌های بخش‌خصوصی را تامین کند و این عرضه برای مصرف داخلی است. از سوی دیگر اتفاق مهم این است که برای اولین بار نفت‌خام تعیین قیمت شده و بخش‌خصوصی در قیمت‌گذاری این محصول شریک می‌شود. از شرایط دیگر عرضه نفت‌خام این است که فروش نفت به صورت اعتباری بوده و خریدار می‌تواند مابقی ثمن معامله را یک ماه بعد از تحویل محموله تسویه کند که این اتفاق به نفع مصرف‌کننده است.
جزییات معامله
براساس این گزارش، روز گذشته در ساعت ۱۲ با عرضه نفت‌خام از سوی شرکت ملی نفت ایران ۲۹۲۰ بشکه نفت‌خام داخلی برای اولین بار در بورس انرژی عرضه شد که این میزان به قیمت سه میلیون و ۶۳ هزار و ۲۷ ریال به فروش رفت. در ابتدای این عرضه سفارش فروش شرکت ملی نفت براساس هر بشکه سه میلیون و ۶۳ هزار ریال وارد سامانه شد و سه خریداری که توانایی مصرف این ماده را داشته و مجوز لازم را در اختیار داشتند سفارش خود را وارد سامانه کردند. همچنین در این عرضه ۳۳۰۰ بشکه تقاضا در قیمت‌های مختلف وارد سامانه شد و با توجه به اینکه حجم تقاضا بیشتر از عرضه بود معاملات در مرحله مظنه‌یابی ادامه یافت و به مرحله رقابت کشیده شد. در این عرضه دامنه نوسان قیمت مجاز ۲۰ درصد لحاظ شد.
حمایت وزارت نفت از عرضه
در همین راستا وزیر نفت گفت: عرضه نفت‌خام در بورس انرژی شفاف و رقابتی خواهد بود. به گزارش سنا، وزیر نفت همزمان با عرضه نفت‌خام در بورس انرژی با اعلام حمایت وزارت نفت از این اقدام گفت: عرضه نفت‌خام در بورس رقابتی و شفاف صورت می‌گیرد. بیژن زنگنه افزود: عرضه نفت‌خام در بورس انرژی حرکتی برای اجرای بندی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که بر ایجاد تنوع در نحوه فروش نفت و دخالت دادن بخش‌خصوصی تاکید دارد. وی افزود: عرضه نفت‌خام در بورس روشی شناخته شده و موفق در دنیاست و ایران در ابتدای این کار قرار دارد. همچنین با توجه به زیرساخت‌ها و اقدام‌های مثبت انجام شده امید است عرضه نفت‌خام در بورس انرژی موفق باشد. وزیر نفت تاکید کرد: عرضه نفت‌خام طبق ضوابط سازمان بورس انجام می‌شود و هیچ‌گونه رانتی وجود نخواهد داشت.
روز بزرگ
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در مراسم عرضه نفت‌خام در بورس انرژی با بیان اینکه با عرضه نفت‌خام در بورس انرژی روز بزرگی در تاریخ بازار انرژی ایران رقم خورد، گفت: وزارت اقتصاد کاملا از بورس انرژی حمایت می‌کند. شاپور محمدی گفت: روز بزرگ تاریخ بازار انرژی ایران شکل گرفت و معامله نفت در بورس انرژی به اندازه ملی شدن صنعت نفت مهم است. وی تاکید کرد: ‌وزارت اقتصاد کاملا از این بازار و معاملات آن حمایت کرده و اقداماتی را در راستای قابل قبول بودن هزینه‌های آن انجام می‌دهد. محمدی تصریح کرد: اگر ابزارهای مالی وارد این بازار شود به اقتصاد کلان کمک کرده و مردم به عنوان جایگزین سرمایه‌گذاری می‌توانند به این بازار توجه کنند و از این بازار در جهت سرمایه‌گذاری در حوزه نفت استفاده شود. معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: در سال‌های گذشته بحث گواهی اوراق سلف ارزی و سلف موازی استاندارد نفت پیگیری شد که امیدواریم با حمایت وزیر نفت و شرکت ملی نفت عملیاتی شود. وی در پایان اظهار امیدواری کرد که بورس انرژی بتواند به عنوان یک نهاد قیمت‌گذار در منطقه عمل کرده و در حوزه انرژی شاخص باشد.
توسعه بازار میعانات گازی
همچنین در ادامه این مراسم مدیرعامل بورس انرژی به عرضه میعانات گازی در بورس انرژی اشاره کرد و گفت: امیدواریم در سال آینده بورس انرژی را به عنوان سرمایه ملی توسعه دهیم.
سیدعلی حسینی گفت: از آذرماه سال ۹۲ با همکاری بورس انرژی و مدیرعامل شرکت ملی نفت توانستیم میعانات گازی در بورس انرژی عرضه کنیم به طوری که هم‌اکنون بازار مناسبی در این خصوص شکل گرفته و استقبال خوبی از این بازار انجام شده است.
وی افزود: امیدواریم در سال‌جاری شاهد توسعه این بازار باشیم و با حمایت جدی وزارت نفت و هماهنگی‌های خوبی که در این خصوص وجود دارد روز به روز بورس انرژی را به عنوان سرمایه ملی توسعه دهیم. حسینی تصریح کرد: بازار سرمایه ارتباط گسترده‌ای با وزارت نفت و شرکت‌های پتروشیمی دارد و امیدواریم در جهت منافع ملی این ارتباطات گسترش پیدا کند.
مدیرعامل بورس انرژی به عملکرد میعانات گازی در بورس انرژی اشاره کرد و افزود: ‌در سوم آذرماه ۹۲ معامله میعانات گازی در بورس انرژی آغاز شد و تا پایان اسفندماه سال گذشته ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی به ارزش ۳۸ میلیارد تومان فروخته شد. وی ادامه داد: همچنین هشت خریدار در این بازار حضور داشتند که امیدواریم در سال ۹۳ این بازار توسعه یابد.
حضور بخش‌خصوصی
رییس سازمان بورس از حضور بخش‌خصوصی در فروش نفت‌خام در بورس انرژی خبر داد و افزود: عرضه نفت‌خام در بورس انرژی به صورت مستمر انجام می‌شود. علی صالح‌آبادی گفت: روز گذشته برای اولین بار حدود ۳۰۰۰ بشکه نفت‌خام در راستای اقتصاد مقاومتی در بورس انرژی عرضه شد که این عرضه به صورت مستمر انجام می‌شود. وی با بیان اینکه باید روش‌های فروش در حوزه نفت و گاز متنوع شود، اظهار کرد: در عرضه امروز بخش‌خصوصی حضور پیدا کرد. رییس سازمان بورس خاطرنشان کرد: البته در سه ماه گذشته عرضه میعانات گازی آغاز شد و ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی مورد معامله قرار گرفت و امروز نیز ۳۰۰۰ بشکه نفت‌خام به صورت موفق عرضه شد. به گفته صالح‌آبادی، حجم عرضه با توجه به نیاز بخش‌خصوصی افزایش می‌یابد و در سال‌های آینده ابزارهای جدیدی وارد این بخش می‌شود. رییس سازمان بورس از عرضه موفق نفت در بورس خبر داد و گفت: با عرضه نفت‌خام در بورس انرژی می‌توانیم در آینده در قیمت‌های نفت در منطقه اثرگذار باشیم. وی افزود: در حوزه فعال کردن بورس انرژی در ابتدای تشکیل دولت جدید جلساتی برگزار شد و وزیر نفت تاکید داشت که بورس انرژی را در حوزه‌های مختلف فعال کنیم بنابراین در راستای اقتصاد مقاومتی امروز نفت‌خام در بورس انرژی عرضه شد.
آماده عرضه نفت در بازار بین‌المللی
مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز گفت: به دنبال تنوع‌سازی مشتریان و استفاده از بخش‌خصوصی برای صنعت نفت در بورس انرژی هستیم. رکن‌الدین جوادی درباره عرضه نفت‌خام در بورس انرژی گفت: بالاخره توانستیم گام مهمی در این جهت برداریم. دو موضوع تنوع‌سازی در بخش مشتریان و استفاده از بخش‌خصوصی در شکوفایی اقتصاد به ویژه در عرضه فرآورده‌های نفتی از جمله اهداف این شرکت است. وی با بیان اینکه ایران آمادگی عرضه نفت‌خام در بازار بین‌الملل را دارد، گفت: در حال حاضر عرضه نفت‌خام با ریال آغاز شده و امیدواریم تا براساس تفاهمنامه پیش رویم اما برای معامله در بازار بین‌المللی محدودیتی از سوی ما وجود ندارد، مگر اینکه از سوی بورس محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. جوادی با اشاره به اینکه ۱۲ مورد برای تایید حضور معامله‌کنندگان در بورس و انرژی ارایه شده است، گفت: باید این مسیر طی شود تا مصرف‌کننده اصلی مشخص شود چراکه این عرضه تمرین اولیه در بازار داخلی است و امیدواریم در بازار جهانی نیز موفق شویم. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به عرضه میعانات گازی طی سه ماه گذشته اظهار کرد: تاکنون ۲۰۰هزار بشکه از میعانات گازی در بورس عرضه شده و آمادگی عرضه بیشتر نیز داریم تا خریداران در این بازار وارد شوند.