پرسش از رشد 8‌درصدی در دولت رییسی

یکم- به نظر می‌رسد داستان رشد 8درصدی تولید ناخالص داخلی که در برنامه‌های توسعه به دست آوردن آن یک ضرورت قانونی شده، پس از سخنان مقام رهبری در محافل کارشناسی و سیاسی و نیز در رسانه‌های گوناگون در دستور بحث و جدل قرار گرفته است. پس از سخنان ایشان اکنون این مجادله وجود دارد که آیا استفاده از سرمایه‌های خارجی در دستیابی به این میزان رشد الزامی است یا بدون استفاده از آن نیز می‌توان به این عدد دست یافت. حالا موافقان جذب سرمایه خارجی برای رسیدن به این میزان رشد در پنج سال که امسال نیز بخشی از آن است چه می‌گویند. موافقان نیاز به استفاده از سرمایه خارجی باور دارند منابع کافی و لازم در درون سرزمین برای دستیابی به رشد با کیفیت وجود ندارد و نمی‌توان بدون سرمایه خارجی به رشد یادشده دست یافت.
دوم- مخالفان نظریه بالا چه می‌گویند؟ مخالفان نظریه استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی باور دارند در داخل ظرفیت‌های بالایی داریم که بدون استفاده مانده است یا اینکه از ظرفیت‌های آنها بهره‌برداری نمی‌شود. برخی دیگر معتقدند که اقتصاد ایران ظرفیت‌های خالی فراوانی دارد که می‌توان با سیاستگذاری صحیح از آنها بهره‌برداری کرد. این گروه به موارد زیر اشاره می‌کنند:
نیروی کار تحصیلکرده: ایران از نیروی کار جوان و تحصیلکرده‌ای برخوردار است که در بخش‌های مختلف اقتصادی می‌توانند به کار گرفته شوند.
ظرفیت‌های بلااستفاده: بسیاری از صنایع و زیرساخت‌های موجود در ایران با کمتر از ظرفیت کامل خود فعالیت می‌کنند. افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها می‌تواند رشد اقتصادی را تسریع کند.
پتانسیل بخش‌های غیرنفتی: ایران در بخش‌هایی مانند کشاورزی، پتروشیمی، فناوری اطلاعات و صنایع دانش‌بنیان ظرفیت‌های خالی دارد.
سوم – اگر چنین وضعیتی حاکم است این پرسش پیش می‌آید که چرا دولت مرحوم رییسی که با دیدگاه دوم موافق بود از این ظرفیت‌ها استفاده نکرد؟ واقعیت این است که باید توجه کنیم ثروت‌های طبیعی در ایران نیاز به سرمایه‌گذاری دارند که به عنصر درآمدی تبدیل شوند. مگر ایران دارای دومین منابع گازی جهان نیست؟ اگر هست- که هست- چرا نمی‌تواند از گاز خود بهره‌برداری کند.
چهارم- پس حالا چه باید کرد؟ به نظر می‌رسد تا روزی که سرمایه‌های موجود در کشور و نیز میل به سرمایه‌گذاری درون سرزمینی معلوم نشود این مجادله باقی می‌ماند.