پرسش درباره دلارهای خانگی

یکم- شرایط اقتصادی ایران گونه‌ای شده که تعادل‌ها در همه عرصه‌ها به هم ریخته است. این ناترازی‌ها و عدم تعادل‌ها و تصمیم‌گیری‌های ناکارآمد بیشترین پیامد را در سیاست‌های ارزی برجای گذاشته است. سیاست ارزی در ایران راه را به سویی گشوده که شهروندان ایرانی در همین چند سال تازه سپری‌شده رفتارشان نسبت به ریال و دلار تغییر کرده است.
آنچه در بالا خواندید گزاره‌ای است که اکثریت کارشناسان آن را تایید می‌کنند. پرسش این است که مهم‌ترین تغییر رفتار شهروندان چه بوده و هست؟ مردم ایران در این سال‌ها به‌جای اینکه ریال که پول ملی است را برای پس‌انداز منابع خود انتخاب کنند، اقدام به پس انداز ارزی و بیشتر از همه پس‌انداز دلاری کرده و می‌کنند.
دوم- آیا اطلاعات رسمی درباره میزان پس‌انداز دلاری شهروندان ایرانی از طرف یک نهاد معتبر ارائه شده است؟ واقعیت این است که چنین اطلاعات رسمی از سوی بانک مرکزی یا نهادهای دیگر ارائه نشده و آنچه تاکنون درباره دلارهای خانگی منتشر می‌شود از زبان برخی کسانی است که در زمره اقتصاددانان و مدیران هستند.
سوم- به طور مثال چه کسانی تاکنون در این‌باره بیشتر گفت‌وگو کرده‌اند؟ مصباحی‌مقدم که روزگاری در مجلس بود و اکنون نیز در برخی نهادهای مرتبط با اقتصاد فعالیت دارد در این مورد پیشگام و پیگیر است. او روزی گفته بود که حجم دلارهای خانگی 20‌میلیارد دلار است و چندی بعد گفت که حجم دلارهای خانگی 30‌میلیارد دلار شده است. افراد دیگری نیز در این‌باره اطلاعات داده‌اند. به تازگی رییس کمیسیون اقتصاد دوره قبل مجلس تاکید کرده حجم دلارهای خانگی به 50میلیارد دلار رسیده است.
چهارم- خب مردم توجه کرده‌ و به این نتیجه رسیده‌اند که برای صیانت از ارزش پس‌انداز خود دلار نگه دارند. آیا این کار و رفتار ناجوری است؟ به نظر نمی‌رسد مردم مقصر باشند، آنهایی که با سیاست‌های ناکارآمد و انداختن کشور در دام تحریم موثر بوده‌اند بیشتر از مردم در این ماجرا مقصرند. اگر می‌شد نرخ تورم را با استفاده از راه‌های علمی- کارشناسی به زیر 5درصد رساند و اگر می‌شد ارزش پول ملی حفظ می‌شد هرگز مردم به پس‌انداز دلاری روی نمی‌آوردند. حالا این افراد می‌گویند با پس‌اندازهای دلاری مردم چه باید کرد؟ واقعیت این است که تا امروز راه‌حلی برای جذب دلارهای خانگی که منفعت دارندگان پس‌انداز دلاری را برآورده کند ارائه نشده است. این افراد می‌گویند باید جذب دلارها در دستور کار قرار گیرد اما راه‌حلی ندارند. مردم ایران دیگر هوشیار شده‌اند و به این‌ آسانی دلارهای خانگی را از دست نخواهند داد، مگر اینکه دولت کاری ‌کند.