پروازهای حج در ‌هاله‌ای از ابهام

گروه حمل‌و‌نقل- آخرین پرواز حج عمره از مبداء ایران ۹ سال پیش انجام شد. طبق توافقات انجام‌شده قرار بود چهارشنبه هفته پیش این پروازها به مقصد عربستان از سر گرفته شود. با وجود این مجوز انجام پروازهای حج تاکنون توسط عربستان صادر نشده است.
سه‌شنبه گذشته مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (ایران‌ایر) از آغاز رسمی پروازهای حج عمره از صبح چهارشنبه سیزدهم دی‌ماه خبر داده و گفته بود:‌ هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و هواپیمایی معراج پروازهای حج عمره امسال را انجام می‌دهند.
شمس‌الدین فرزادی‌پور با بیان اینکه ایران‌ایر و معراج روزانه ۲ پرواز به عربستان انجام خواهند داد، افزود: سازمان هواپیمایی کشوری در حال مذاکره با سازمان هواپیمایی عربستان سعودی برای افزایش تعداد پروازهاست. او با یادآوری اینکه پروازهای حج از ۱۱ فرودگاه کشور انجام می‌شود، اضافه کرد: پروازهای حج عمره ایران‌ایر با هواپیماهای با ظرفیت ۲۵۰ نفر به بالا از جمله هواپیمای ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ انجام خواهد شد.
سعید چلندری مدیرعامل شهر فرودگاهی امام نیز از انجام اولین پرواز حج عمره در ساعت ۵:۴۵ دقیقه صبح روز چهارشنبه خبر داده و گفته بود: حدود ۶۲ هزار زائر توسط ایران‌ایر و معراج به خانه خدا اعزام می‌شوند که حدود ۳۰ هزار نفر از حجاج از ترمینال سلام فرودگاه امام به حج عمره مشرف می‌شوند. این در حالی بود که به دلیل عدم صدور مجوز پرواز از سوی عربستانی‌ها، پروازهای حج عمره لغو شد. سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در این باره از پیگیری برای انجام پروازهای حج عمره خبر داده و گفته بود:‌ احتمال اینکه روز چهارشنبه سیزدهم دی‌ماه ۱۴۰۲ پروازهای حج عمره انجام شود، وجود دارد.
حسام قربانعلی با بیان اینکه دلیل تعویق پروازهای حج عمره عدم صدور مجوز توسط عربستان سعودی است، گفته بود: در زمان حاضر نمایندگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، سازمان هواپیمایی کشوری، وزارت امور خارجه و نهاد ریاست‌جمهوری در کشور عربستان حضور دارند و در حال مذاکره با طرف سعودی هستند.
او با تاکید بر اینکه تمام زیرساخت‌های انجام پروازهای حج عمره فراهم است، تصریح کرد:‌ این احتمال وجود دارد پروازهای حج بعد از ۹ سال از سر گرفته شود. براساس برنامه‌ریزی‌ها روزانه ۱۰۰۰ مسافر به خانه خدا اعزام خواهند شد. روزانه ۴ پرواز حج عمره (صبح ۲ پرواز و بعدازظهر ۲ پرواز) از ۱۱ مبدأ انجام خواهد شد.
پس از اینکه پروازهای حج عمره انجام نشد، گمانه‌هایی درباره وجود مشکل ضمانت‌نامه و انتقال پول مطرح شد. موضوعی که سخنگوی ایران‌ایر ۲۴ ساعت بعد آن را تکذیب کرد. قربانعلی بیان کرد: برخلاف برخی گفته‌ها، موضوعاتی چون ضمانت‌نامه یا انتقال پول وجود ندارد و شرایط کنونی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که در حال رفع و رجوع آن هستیم و با توجه به اینکه اگر این پرواز‌ها لغو شوند، عمره‌گزاران و حجاج سال آینده بیش از همه متضرر خواهند شد، از رسانه‌ها تقاضا می‌کنم از درج اخبار غیر‌رسمی و گمانه‌زنی‌ها برای جلوگیری از ملتهب شدن فضای بین دو کشور پرهیز کنند. به محض دریافت مجوز، پرواز‌ها برای انتقال حداقل ۳۰ هزار زائر ایرانی از ۱۱ فرودگاه کشور به عربستان از سر گرفته خواهد شد.
سفرهای عمره مفرده ایرانیان به دلیل صادر نشدن مجوز پرواز از سوی عربستان سعودی لغو شد، اما وزیر ارشاد دلیل عدم تشرف زائرین را
«اختلاف فنی» خواند.
محمد‌مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه عدم برقراری پروازهای عمره به دلیل
«نقص ‌فنی» است، گفت: دلیل تعویق پروازهای عمره مفرده یک اختلاف فنی بود و مساله جدی نیست و بین سازمان هواپیمایی دو کشور باید حل شود، اما در روز پنجشنبه هفتم دی‌ماه رییس سازمان حج و زیارت در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که از سوی طرف عربستانی، مشکل و محدودیتی برای انجام پروازهای عمره وجود نداشته و حتی مشکل به وجود‌آمده در پروازهای حج تمتع هم به خاطر قدیمی بودن ناوگان هوایی کشورمان بوده است.
مشکل در مجوزهای لازم برای پرواز به عربستان در حالی است که چندی پیش مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری به عربستان سفر کرده بودند و آمادگی لازم برای پروازها اعلام شده بود، اما به یکباره آن هم چند ساعت قبل از آغاز اعزام‌ها، مسوولان از نداشتن مجوزهای لازم برای پرواز به جده یا مدینه خبر می‌دهند.
جمعه گذشته نیز حج و زیارت استان تهران از لغو پروازهای عمره بازه زمانی ۱۳ تا ۱۷ دی‌ماه خبر داد و اعلام کرد:‌ اطلاع‌رسانی پروازهای ۱۸ دی‌ماه به بعد متعاقبا انجام خواهد شد. با توجه به اهمیت موضوع و شرایط موجود، به کارگزاران تاکید می‌شود نسبت به اطلاع‌رسانی مناسب به زائران در این خصوص اقدام کنند. هرگونه اطلاع‌رسانی درخصوص پروازهای هجدهم دی‌ماه ۱۴۰۲ به بعد و اعزام زائرین کاروان‌های لغوشده متعاقبا اعلام خواهد شد.
روز گذشته سعید چلندری مدیرعامل شهر فرودگاهی امام با تاکید بر اینکه موانع صدور مجوز پروازهای عمره طی روزهای آتی برطرف می‌شود، گفت: طی مذاکراتی که با کشور عربستان برگزار شده بود، تمام هماهنگی انجام شده بود، اما به دلیل شرایط عربستان سعودی مجوزهای نهایی پرواز به مقصد این کشور صادر نشد.
معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی در ادامه تاکید کرد: عملیات عمره بنا بود پس ‌از گذشت ۹ سال با اولین پرواز از فرودگاه امام انجام شود که به دلیل عدم صدور مجوز پرواز از سوی عربستان لغو شد. مسوولان حج و زیارت، وزارت امور خارجه و سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی در تلاش برای رفع مشکل پیش‌آمده هستند.
او ادامه داد: بنا بود تا حدود ۶۲ هزار زائر توسط ایران‌ایر و معراج به خانه خدا اعزام شوند. همچنین حدود ۳۰ هزار نفر از حجاج از ترمینال سلام فرودگاه امام به عمره مفرده طی روزهای آتی پس از رفع موانع مشرف خواهند شد.
این مقام مسوول خاطرنشان کرد: تاریخ رسمی درخصوص برقراری پروازهای عمره اعلام نشده، اما با توجه به شرایط موجود طی روزهای آینده مشکلات صدور مجوز رفع خواهد شد. برای انجام پروازهای عمره مفرده نیاز به هواپیمای پهن‌پیکر است که تا اطلاع ثانوی دو شرکت ایران‌ایر و معراج برای عمره مشارکت دارند.
در همین خصوص سخنگوی شرکت هواپیمایی ایران‌ایر گفت: ناوگان شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه لندن نشست و برخاست دارد و حائز تمام استانداردهای بین‌المللی است بنابراین این ناوگان امکان نشست و برخاست در فرودگاه‌های عربستان را هم دارد و مشکل فنی از این جهت نداریم.
حسام‌ قربانعلی درباره تعیین‌تکلیف پروازهای حج عمره اظهار کرد: تا این لحظه خبری از سوی عربستان برای ارائه مجوز پروازهای حج عمره دریافت نکرده‌ایم، اما در ادامه پیگیری‌ها برای اخذ مجوز پرواز به طور مستمر با جده در تماس هستیم. دو روز گذشته تعطیلات آخر هفته کشور عربستان محسوب می‌‌شود و مجددا پیگیری‌ها آغاز و زمان برقراری پروازهای حج عمره مشخص می‌شود.
او با اشاره به بهبود شرایط روابط ایران و عربستان و قطعی بودن برقراری پروازهای حج عمره به ایلنا گفت: در ادامه بهبود روابط دیپلماتیک دو کشور و از سرگیری فعالیت سفارت عربستان در ایران، جده با انجام پروازهای حج موافقت کرده‌ و طی فرآیندهای اخذ مجوز نقایصی پیش آمده که در حال رفع این موضوع هستیم.
سخنگوی شرکت هواپیمایی ایران‌ایر با بیان اینکه کاروان‌ها در حالت آماده‌باش هستند و به محض صدور مجوز، پرواز حجاج به ترتیب انجام خواهد شد، ادامه داد: برای برنامه‌ریزی پروازی مشکلی وجود ندارد و در صورت صدور مجوز با ازدحام پروازی مواجه نخواهیم بود.
قربانعلی با اشاره به پیگیری‌ها برای رعایت قوانین و مقررات سازمان هواپیمایی عربستان برای دریافت مجوز پروازی افزود: پروازهای عمره خارج از سیکل پروازهای تمتع انجام می‌شود و سازمان هواپیمایی عربستان مقررات و دستورالعمل متفاوت از ایام حج تمتع برای ورود هواپیما‌ها به آسمان خود دارد و برای اخذ مجوز پرواز باید مدارکی ارائه دهیم. البته برخی از موضوعات از حیطه وظایف شرکت هواپیمایی ایران‌ایر خارج است و پیگیری آن موضوعات باید از کانال‌های دیپلماتیک دنبال شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ایرادات فنی درباره ناوگان ایران از سوی سازمان هواپیمایی عربستان مطرح شده‌ است، تاکید کرد: ناوگان شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه لندن نشست و برخاست دارد و حائز تمام استانداردهای بین‌المللی است، بنابراین این ناوگان امکان نشست و برخاست در فرودگاه‌های عربستان را هم دارد و مشکل فنی از این جهت نداریم، اما یکسری نواقص در مدارک مورد خواست عربستان مطرح است که این مدارک را هم برای ارائه به عربستان در اختیار داریم.
سخنگوی شرکت هواپیمایی ایران‌ایر گفت: جابه‌جایی ۳۰ هزار زائر خانه خدا جزو تعهدات ایران‌ایر است که این ۳۰ هزار زائر در ۱۲۰ پرواز جابه‌جا خواهند شد.