پز عالی، جیب خالی

گروه سیاسی- اصولگرایان بی‌خیال کرونا و پیامدهای آن سرگرم رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند اما اصلاح‌طلبان دست روی دست گذاشته و منتظر نشسته‌اند، منتظر اینکه غائله کرونا بخوابد و بازار سیاست گرم شود. منتظر اینکه شورای نگهبان در انتخابات بعدی چقدر دل به دل رقیبشان می‌دهد و چقدر فرصت عرض اندام خواهند داشت. بدتر از همه اینها اما آن است که اصلاح‌طلب در دو سال گذشته خود به چشم خویشتن دیدن که سرمایه اجتماعی‌شان می‌رود و کاری هم برای بازیابی آن از دست کسی ساخته نیست. نهایت تلاششان برای این کار عدم ارائه لیست در انتخابات ۹۸ بود و پافشاری بر اصول اصلاح‌طلبی اما دیدیم که مثل همیشه برخی از درون این جریان استمرارطلبی را سرلوحه کار خود قرار داده و خواستند با ارائه لیست‌ و… راهی برای تداوم حضور در قدرت بیابند. این دوگانه در میان اصلاح‌طلبان همچنان ادامه دارد و در عین حال که برخی عطای انتخابات ۱۴۰۰ را به لقایش بخشیده‌اند، برخی تاکید می‌کنند که سیاست تعطیلی‌بردار نیست. روشن است که مثل همیشه گروه دوم پیروز شده و هر ایده‌ای مثل مشارکت مشروط و… به حاشیه می‌رود. سوال اینجاست که گروه مصر بر سیاست‌ورزی تحت هر شرایطی با دست خالی چه خواهند کرد؟ اصرار اصلاح‌طلبان به عدم استفاده از کاندیدای اجاره‌ای در شرایط فعلی را رسما می‌توان یادآور ضرب‌المثل «پز عالی، جیب خالی» دانست.
اصلاح‌طلبان آن‌طور که علی صوفی در گفت‌وگویی گفته بعد از بهبود این اوضاع کرونایی کار خود را آغاز خواهند کرد. این عضو شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان اما در گفت‌‎وگوی خود با «خبرآنلاین» یک کد مهم‌تر می‌دهد؛ آنجا که تاکید می‌کند مردم با کاندیداهای دست دوم و اجاره‌ای پای صندوق نمی‌آیند. صوفی در واقع آب پاکی را روی دست علی لاریجانی که می‌تواند در انتخابات ۱۴۰۰ ورژن تازه‌ای از حسن روحانی باشد، ریخته است.
فقط او نیست و محمود میرلوحی دیگر عضو شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان هم می‌گوید: «شورای نگهبان بپذیرد که اصلاح‌طلب واقعی وارد صحنه شود، نه اینکه ما از جناح مقابل دوباره کاندیدا استقراض کنیم. ما نمی‌توانیم کاندیدا اجاره کنیم. ما می‌گوییم شرایط کشور و مسیری که به پیش می‌رود دیگر مسیر بازگشت به سیاست‌های قبل از ۹۲ نیست.»فعالیت انتخاباتی با این رویکرد شورای‌عالی یعنی اصلاح‌طلبان قرار است یک بار دیگر خطای ۹۲ و ۹۶ را تکرار نکرده و با وجود اینکه می‌دانند دستشان چندان پر نیست، بر اصول اصلاح‌طلبی اصرار کنند. با پذیرش این فرض باید به این پرسش پاسخ داد که اصلاح‌طلبان چند گزینه روی میز دارند؟ قطعا کمتر از انگشتان یک دست.
شایعات تازه درباره آقای وزیر
محمودجواد ظریف مثل روزهای پایانی دولت یازدهم محبوب نیست اما هنوز هم می‌تواند یکی از جدی‌ترین و اصلی‌ترین گزینه‌های اصلاح‌طلبان باشد. درخت برجام به واسطه بدعهدی‌های آمریکا آنقدر ثمر نداد که اکنون فصل میوه‌چینی ظریف باشد اما حذف ژنرال‌های اصلاح‌طلبان در رویارویی با شورای نگهبان چاره‌ای غیر از استفاده همین اندک نیروهای باقی‌مانده باقی نمی‌گذارد. از همین رو است که این روزها شاهد بالا گرفتن شایعات درباره احتمال کاندیداتوری ظریف در انتخابات ۱۴۰۰ هستیم. بر اساس شنیده‌ها بزرگان اصلاح‌طلب ظریف را در صدر فهرست گزینه‌های روی میز نوشته و از وی خواسته‌اند که خود را مهیای این مصاف کند. جناب ظریف هم آن‌طور که به گوش می‌رسد مخالفت نکرده و فرصتی برای اندیشیدن و مشورت کردن خواسته است!
پسر کو ندارد نشان از پدر
محسن‌هاشمی اما دومین گزینه احتمالی اصولگرایان است. کارگزارانی است و مورد حمایت این حزب. زمزمه‌هایی که درباره آغاز جلسات انتخاباتی کمیته سیاسی کارگزاران به گوش می‌رسد نیز موید این ادعاست. وی همچنین از برند نام‌هاشمی بهره‌مند است و شاید در شرایطی خاص بتواند به واسطه روابط هاشمی و ناطق نوری از حمایت راست سنتی برخوردار شود.
حوض بی‌ماهی
عارف اگرچه از سوی کارگزارانی‌ها تندیس سکوت خوانده می‌شود و در مجلس گذشته عملکرد قابل دفاعی از خود نشان نداده است اما همچنان یک گزینه نسبتاً جدی است. اصلاح‌طلبان در انتخابات ۹۲ او را قربانی روحانی کردند و به عبارتی یک ریاست‌جمهوری به او بدهکار هستند. عملکرد عارف در مجلس دهم جای دفاع از وی باقی نگذاشت و احتمال رای آوری او را به شدت کاهش داد اما تیغ برای شورای نگهبان می‌تواند از او یک گزینه بسیار جدی بسازد. روشن است که اگر دست اصلاح‌طلبان خالی باشد چاره‌ای غیر از طرح نام او ندارند. حکایت عارف و اصلاح‌طلبان همان حکایت حوض بی‌ماهی است که قدیمی‌ترها می‌گفتند.
مهره سوخته
معاون اول روحانی یکی از اصلی‌ترین افراد در گمانه‌زنی برای انتخابات ۱۴۰۰ است. روحانی قدر او و خدماتش را در این چند سال به خصوص در انتخابات ۹۶ ندانست و از او یک مهره سوخته ساخت اما هنوز هم نمی‌توان نام وی را در گمانه‌زنی‌ها کنار گذاشت. خودش هم به خود کم بد نکرد. جهانگیری حتی بعد از ماجرای ارز ۴۲۰۰ تومانی هم توصیه‌ها مبنی بر جدایی از دولت را جدی نگرفت اما هنوز هم برای این کار فرصت دارد. قطعاً اگر او اصلاح‌طلبان بخواهند خواهند توانست از این فرصت بهره برده و با فاصله گرفتن از دولت و نقد وضع موجود کمی رای جمع کنند.