پس‌لرزه‌های رکود اقتصادی در انگلیس

«جهان‌صنعت»- نخست‌وزیر انگلیس در بحبوحه مشکلات عمیق مالی و رکود اقتصادی در این کشور تصریح کرد که مردم نباید توقع داشته باشند که دولت حلال تمام مشکلات آن‌ها باشد. براساس گزارش روزنامه تایمز لندن که روز شنبه منتشر شد، ریشی سوناک اعلام کرد که تلاش می‌کند تا درباره ابعاد مشکلات اقتصادی کشور با مردم صادق باشد. وی در نخستین مصاحبه خود از زمانی که نخست‌وزیر شده است، اعتراف کرد که اعتماد به حزب محافظه‌کار به دلیل برنامه اقتصادی جنجالی دولت قبل آسیب دیده است. سوناک وظیفه خود را بازگرداندن اعتبار اقتصادی و جلب اعتماد عمومی دانست و ادعا کرد که مردم متمم بودجه را که هفته آینده به مجلس ارائه خواد شد، «عادلانه و دلسوزانه» ارزیابی خواهند کرد. متمم بودجه دولت قرار بود شش روز پیش (۳۱ اکتبر) ارائه شود که با سقوط دولت لیز تراس به تعویق افتاد. ریشی سوناک و وزیر دارایی‌اش جرمی ‌هانت که این روزها سرگرم پیدا کردن راهی برای پر کردن کسری ۵۰ میلیارد پوندی بودجه هستند، سند جدید را ۱۷ نوامبر ارائه خواهند کرد.
این درحالی است که انگلیس به گفته رییس بانک مرکزی این کشور وارد یک دوره طولانی رکود اقتصادی شده است. «اندرو بیلی» دو روز پیش در یک نشست خبری اعلام کرد که انگلیس با یک رکود دو ساله «بسیار چالش‌برانگیز» مواجه است و نرخ بیکاری تا سال ۲۰۲۵ تقریبا دو برابر خواهد شد.
هم‌زمان نرخ بهره بین‌بانکی که با اقساط وام مسکن میلیون خانوار در انگلیس ارتباط مستقیم دارد بزرگ‌ترین افزایش را در سه دهه‌ اخیر تجربه کرده و شوک شدیدی را به بازار مسکن وارد کرده است. کمیته سیاست‌های پولی بانک مرکزی انگلیس پنجشنبه گذشته تصمیم گرفت تا نرخ بهره بین‌بانکی را با ۷۵/۰ درصد افزایش به ۳ درصد برساند که بالاترین میزان طی ۱۴ سال گذشته محسوب می‌شود. به گزارش ایرنا، این میزان افزایش از سال ۱۹۹۲ میلادی تاکنون سابقه نداشته و به این ترتیب چند صد پوند دیگر به اقساط ماهانه وام مسکن انگلیسی‌ها اضافه می‌شود.
نخست‌وزیر انگلیس در گفت‌وگو با تایمز تصریح کرد که «اضطراب» میلیون‌ها نفر در مورد افزایش بازپرداخت وام‌های مسکن را درک می‌کند و «مطمئنا هر کاری که بتواند» برای «غلبه بر این مشکل» انجام خواهد داد. با این حال، وی تصریح کرد که دخالت دولت محدودیت‌هایی دارد. او گفت: «ما در مورد مشکلاتی که با آن روبه‌رو هستیم صادق هستیم- همه اکنون در مورد استقراض صحبت می‌کنند، اما این یک واقعیت است که دولت نمی‌تواند همه کارها را انجام دهد. دولت چگونه می‌تواند همه کارها را انجام دهد؟ این مشکل فقط با قرض گرفتن پول انجام می‌شود، که در نهایت منجر به تورم بالا، از دست دادن اعتبار و افزایش نرخ بهره می‌شود.»
نخست‌وزیر انگلیس افزود: «بنابراین فکر می‌کنم فقط باید با مردم صادق بود که چرا کار به اینجا رسید؛ شما باید مطمئن شوید که در حین انجام کارها، آن را به شیوه‌ای منصفانه و صادقانه با مردم انجام می‌دهید که البته، هیچ دولتی نمی‌تواند همه مشکلات را برطرف کند. زندگی به این سادگی نیست.»
تورم؛ دشمن شماره یک اقتصاد
ریشی سوناک تورم را دشمن شماره یک توصیف کرد و گفت: «من کاملا نگرانی مردم را در مورد وام مسکن درک می‌کنم. این یکی از بزرگ‌ترین قبض‌هایی است که مردم پرداخت می‌کنند. بدیهی است که نرخ بهره اکنون در حال افزایش است. بنابراین چیزی که می‌خواهم به مردم بگویم این است که تمام تلاشم را برای کنترل این مشکل انجام می‌دهم تا افزایش نرخ‌های وام مسکن را محدود کنم. به همین دلیل است که کنترل تورم مهم‌ترین اولویت است.»
اقتصاد انگلیس در نتیجه چندین بحران متوالی در بدترین وضعیت نیم قرن گذشته قرار دارد. نرخ تورم به ۱/۱۰ درصد رسیده که بالاترین میزان در چهار دهه گذشته به شمار می‌رود و پیش‌بینی می‌شود که از مرز ۱۵ درصد نیز تجاوز کند. بانک مرکزی انگلیس برای مهار تورم به افزایش نرخ بهره متوسل شده است. کمیته سیاست‌های پولی بانک مرکزی انگلیس روز پنجشنبه تصمیم گرفت تا نرخ بهره بین‌بانکی را با ۷۵/۰ درصد افزایش به ۳ درصد برساند که بالاترین میزان طی ۱۴ سال گذشته محسوب می‌شود. این میزان افزایش از سال ۱۹۹۲ میلادی تاکنون سابقه نداشته و به این ترتیب چند صد پوند دیگر به اقساط ماهانه وام مسکن انگلیسی‌ها اضافه می‌شود. رسانه‌های انگلیسی این افزایش را برای میلیون‌ها شهروند بدهکار بانک دردناک توصیف می‌کنند.
چندی پیش نشریه اکونومیست در گزارشی نوشت که اوضاع اقتصادی موجود در انگلیس یک بحران مزمن است که با خروج این کشور از اتحادیه اروپا تشدید شد. این نشریه افزود که انگلیس در یک بلاتکلیفی ۱۵ ساله گرفتار شده است؛ از یک سو تمایل دارد خود را به عنوان یک مکان پویا و بازار آزاد تصور کند، اما اقتصادش از بسیاری از کشورهای ثروتمند دنیا عقب است.
از لبه پرتگاه بحران بازگشتیم
در همین راستا، روز گذشته هم اندرو بیلی، رییس کل بانک مرکزی انگلیس، طی مصاحبه‌ای با شبکه ۴ این کشور گفت که انگلیس از لبه پرتگاه بحران اقتصادی در ماه سپتامبر بازگشت. به عنوان مثال این بحران می‌توانست به سقوط کامل برخی صندوق‌های بازنشستگی در این کشور منجر شود.
وی در پاسخ به این سوال که اقتصاد انگلیس چقدر با سقوط فاصله داشت، گفت: من فکر می‌کنم که زمانی که ما مداخله کردیم، پیام‌هایی که از بازارها می‌گرفتیم این بود که فقط چند ساعت تا سقوط کامل اقتصادی فاصله داشتیم.
دولت لیز تراس در قالب یک متمم بودجه قصد داشت بزرگ‌ترین روند کاهش دریافت مالیات در این کشور طی ۵۰ سال گذشته را اجرایی کند که این مساله به رشد شدید استقراض دولتی منجر می‌شد و دولت هیچ تعریفی نسبت به اینکه قرار است کسری منابع مالی ناشی از اجرای این قانون را چگونه تامین کند، نداشت.
این اقدامات باعث شد تا ارزش پوند در برابر دلار به کمترین میزان در تاریخ خود رسیده و اوراق قرضه دولتی انگلیس هم سقوط کند. بانک مرکزی انگلیس برای تثبیت بازار مداخله کرد و دست به خرید اوراق قرضه کرد.
رییس کل بانک مرکزی انگلیس گفت که بازارها در حال بی‌ثبات شدن بودند و به طور مثال صندوق‌های بازنشستگی تحت تاثیر منفی قرار گرفته بودند. بنابراین ما باید سریع اقدام می‌کردیم و به صورتی موثر وارد می‌شدیم. این یک تهدید بسیار واقعی برای ثبات اقتصادی انگلیس بود. دیلی همچنین هشدار داد که انگلیس با طولانی‌ترین روند رکود در تاریخ خود مواجه بود. وی تاکید کرد انگلیس و خانوارها در این کشور راه بسیار سختی در پیش رو دارند.