پیش‌بینی خودکفایی ۱۰۰درصدی برنج در برنامه هفتم

«جهان‌صنعت»- برنج به عنوان دومین کالای کشاورزی پرمصرف و استراتژیک کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است به‌طوری که در برنامه هفتم، برنج جزو ۵محصولی است که خودکفایی آن در دستور کار وزارت جهاد قرار گرفته است. با توجه به اهمیت خودکفایی برنج در تامین امنیت غذایی، انتظار می‌رود اقدامات فنی نظیر توسعه کشت ارقام پرمحصول، افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش سرانه مصرف در دستور کار قرار گیرد.
در این راستا طبق اعلام مجری طرح خودکفایی برنج، در برنامه هفتم بر سیاست خودکفایی ۱۰۰درصدی برنج و بی‌نیازی از واردات تاکید شده است. سهراب سهرابی در این خصوص اظهار کرد: برآورد‌ها حاکی از آن است که امسال سطح زیرکشت برنج همانند سال گذشته به ۷۰۰ تا ۷۷۰هزارهکتار برسد. به گفته او، وزارت جهاد طی برنامه هفتم برخودکفایی چند محصول اساسی و استراتژیک از جمله برنج تاکید دارد که این امر طی اتخاذ سیاست و راهکار‌هایی طی ۵‌سال شدنی است. وی سرانه مصرف سالانه برنج را حداکثر ۳‌میلیون تن اعلام کرد و افزود: با احتساب ۲۰۰‌هزار تن ذخایر استراتژیک، ۷۰۰‌هزار تن کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود. مجری طرح خودکفایی برنج افزود: بنابر ابلاغ سند امنیت غذایی و ریاست‌جمهور، سرانه مصرف برنج از ۹۵گرم به ۷۸گرم در روز باید طی ۸‌سال آینده برسد.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه وزارت جهاد برای رسیدن به خودکفایی به‌دنبال افزایش سطح زیرکشت برنج نیست، گفت: با افزایش بهره‌وری در واحد سطح، توسعه کشت ارقام جدید، یکپارچه‌سازی اراضی، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، مبارزه با علف‌های هرز و روش‌های خشکه کاری به‌دنبال افزایش بهره‌وری تولید و بی‌نیازی از واردات هستیم.
پیش‌بینی افزایش ۲۰‌درصدی تولید برنج برای امسال
در عین حال به گفته رییس اتاق اصناف کشاورزی، با توجه به شرایط اقلیمی و مزارع پیش‌بینی می‌شود که امسال تولید برنج ۱۵ تا ۲۰درصد افزایش یابد.
قاسم پیشه‌ور رییس اتاق اصناف کشاورزی گفت: پتانسیل خودکفایی برنج در استان‌های شمالی با افزایش عملکرد در واحد سطح، اجرای طرح جامع آب و معرفی ارقام جدید وجود دارد.
او متوسط عملکرد تولید برنج را ۳ تا ۴تن در هکتار اعلام کرد و افزود: با همکاری وزارت نیرو مبنی بر اجرای زهکشی کانال‌های آب، عملکرد تولید در واحد سطح به ۵ تا ۶تن در هکتار می‌رسد که این امر در افزایش تولید و خودکفایی تاثیر بسزایی دارد.
پیشه‌ور متوسط تولید سالانه برنج را 3/2‌ تا 5/2میلیون تن اعلام کرد و گفت: بنابر آمار سال گذشته ۲‌میلیون و ۵۰۰‌هزارتن برنج در کشور تولید شد که امسال به‌دلیل شرایط مساعد اقلیمی و انجام دو کشت در مزارع پیش‌بینی می‌شود که تولید ۱۵ تا ۲۰درصد افزایش یابد.
رییس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه سالانه ۳میلیون و ۲۰۰ تا ۳‌میلیون و ۳۰۰‌هزارتن برنج مورد نیاز کشور است، افزود: با احتساب تولید داخل سالانه حداکثر ۷۰۰ تا ۸۰۰‌هزارتن کسری نیاز برنج باید از طریق واردات تامین شود.
او گفت: بنابر آمار سال ۱۴۰۱ بیش از یک‌میلیون و ۷۰۰هزارتن برنج به بهانه تنظیم بازار داخل وارد شد که این امر به سبب پرداخت یارانه به کشاورزان خارجی آسیب جدی به تولید داخل می‌زند، درحالی که با تخصیص ۵۰‌درصد رقم واردات به زیرساخت‌ها امکان خودکفایی در داخل وجود دارد.
رشد ۱۸درصدی تولید برنج
سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) پیش‌بینی کرد که تولید غلات ایران در سال زراعی جاری از مرز ۲۰‌میلیون تن عبور کند و تولید برنج ایران با رشد قابل توجه ۱۸‌درصدی مواجه شود.
تامین امنیت غذایی مردم ایران یکی از اولویت‌های مهم دولت سیزدهم بوده و این دولت در حالی که سیلوهای خالی و مزارع خشک و معطل‌مانده را از دولت دوازدهم تحویل گرفت، طی سه‌سال اقدام به جمع‌آوری و ذخیره‌سازی نیازهای غذایی مردم کرد و با اتخاذ سیاست‌های تشویقی و حمایتی تولید غلات در کشور را به سطح پایداری رساند. جدیدترین آمار منتشرشده از سوی فائو موفقیت دولت شهید رییسی در این زمینه را تایید می‌کند.
سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در جدیدترین گزارش خود از سلسله گزارش‌های چشم‌انداز غذایی جهان که دوبار در سال منتشر می‌شود، پیش‌بینی کرده است تولید غلات ایران در سال زراعی جاری با افزایش نسبت به سال قبل به 1/20‌میلیون تن برسد.
براساس برآورد این نهاد بین‌المللی، ایران در سال قبل 819‌میلیون تن غله تولید کرده بود. ایران با این رقم دهمین تولیدکننده بزرگ غلات در قاره آسیا بوده است. چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده غلات آسیا و جهان در این سال ۵۷۷‌میلیون تن غله تولید کرد. هند، اندونزی، پاکستان، بنگلادش، ترکیه، ویتنام، تایلند و فیلیپین قبل از ایران و در رتبه‌های دوم تا نهم از این نظر قرار داشته‌اند.
عربستان در سال ۲۰۲۳ تنها 4/1‌میلیون تن غله تولید و ۸برابر این رقم یعنی 8/11‌میلیون تن غله وارد کرده است. واردات غله ایران نیز در این سال 9/14‌میلیون تن برآورد شده که کمتر از تولید داخل کشور بوده است.
ذخایر غلات ایران بیشتر از همه آسیا به‌جز چین و هند
آمار فائو نشان می‌دهد ایران از نظر ذخایر غلات در میان کشورهای آسیایی وضعیت بسیار مطلوبی دارد و در واقع تنها دوکشور چین و هند غله بیشتری نسبت به ایران ذخیره کرده‌اند. ذخایر غلات چین در سال جاری ۴۱۴‌میلیون تن و این رقم برای هند ۶۵میلیون تن اعلام شده است. ذخایر غلات عراق ۲میلیون تن، اندونزی 6/8‌میلیون تن، پاکستان 9/4میلیون تن و عربستان 8/7‌میلیون تن محاسبه شده است.
ایران پنجمین تولیدکننده بزرگ گندم در آسیا شد
گندم مهم‌ترین غله تولیدی در ایران است که براساس پیش‌بینی فائو 5/13میلیون تن گندم در ایران طی سال زراعی جاری تولید خواهد شد. ایران در سال زراعی ۲۰۲۳ نیز همین مقدار گندم تولید کرده و پس از چین، هند، پاکستان و ترکیه پنجمین تولیدکننده بزرگ این محصول در آسیا شناخته شده بود. حدود ۴‌درصد کل گندم تولیدی آسیا در این سال در ایران تولید شده است.
فائو همچنین پیش‌بینی کرده است که تولید برنج ایران در سال زراعی جاری با افزایش قابل‌توجه ۱۸درصدی نسبت به سال قبل مواجه شود و به 6/2میلیون تن برسد. ایران در سال گذشته 2/2‌میلیون تن برنج تولید کرده و سیزدهمین تولیدکننده بزرگ این محصول در آسیا شناخته شده بود. چین با تولید ۱۴۲‌میلیون تن بزرگ‌ترین تولیدکننده برنج آسیا در سال ۲۰۲۳ بوده است.