پیشتازی عربستان و امارات در بهترین کسب‌و‌کارهای خانوادگی عرب

در تازه‌ترین رتبه‌بندی منتشرشده از سمت وب‌سایت فوربس خاورمیانه، عربستان سعودی و امارات متحده عربی بیشترین سهم را در بین ۱۰۰ کسب‌و‌کار برتر خانواده عرب در سال ۲۰۲۳ کسب کردند. عربستان سعودی و امارات متحده عربی به ترتیب با ۳۳ و ۲۹ شرکت، بهترین رتبه‌های اتخاذشده را داشتند. در این رتبه‌بندی، گروه منصور مصر در رتبه اول، گروه الفطیم امارات در رتبه دوم و شرکت Olayan Financing که تحت رهبری زنان عربستان است در رتبه سوم قرار گرفته‌اند.
به گزارش رصدخانه اندیشکده‌ها به نقل از المانیتور، فهرست ۱۰ کسب‌و‌کار خانوادگی برتر عرب به ترتیب عبارتند از گروه منصور مصر، گروه الفطیم امارات، شرکت تامین مالی اولایان عربستان، سرمایه‌گذاری الغریر امارات، هلدینگ مجید الفتیم امارات، عبداللطیف جمیل عربستان، گروه المحیدب عربستان، هلدینگ SEDCO عربستان، گروه الغریر امارات، هلدینگ الفیصل قطر.
سابقه شرکت‌های برتر
اکثر شرکت‌هایی که در فهرست فوربس خاورمیانه قرار دارند، هنوز دارای شیوه‌های تجاری بسیار سنتی هستند، به خصوص که شش مورد از این شرکت‌ها در دهه ۱۸۰۰ تاسیس شدند. بیشتر مشاغل خانوادگی عرب این فهرست به عنوان فروشنده، نماینده یا توزیع‌کننده شرکت‌های بین‌المللی شروع به کار کردند و اخیرا به دنبال سرمایه‌گذاری در بورس‌های منطقه هستند. این گزارش نشان داد که بیش از ۶۰ درصد از شرکت‌های فهرست‌شده در این لیست، سهامداران عمده یک شرکت پذیرفته‌شده در بورس منطقه‌ای هستند.
شیوه‌های مترقی
بسیاری از شرکت‌ها هنوز به صنایع سنتی برای انجام تجارت متکی هستند و از فناوری‌های در حال رشد یا بخش‌های نوآوری که آینده کسب‌وکار را نوید می‌دهند، استفاده نکرده‌اند.
کسب‌و‌کارهای خانوادگی عرب در این فهرست نیز از حیث تنوع جنسیتی، وضعیت قابل‌توجهی دارند. در حالی که اکثر مشاغل خانوادگی دارای اعضای هیات‌مدیره زن هستند، در این رتبه‌بندی از بین ۱۰۰ شرکت، تنها ۵ شرکت مدیرعامل زن دارند.
لوبنا اولایان مدیرعامل شرکت صنعتی، تجاری و سرمایه‌گذاری Olayan Financing Company، تنها مدیرعامل زن در بین ۱۰ شرکت برتر بود. گروه Easa Saleh Al Gurg رتبه ۳۲ از امارات، محسن حیدر درویش رتبه ۵۱ از عمان، گروه بافندگان شرقی رتبه ۵۲ از مصر و در نهایت هلدینگ دایانا رتبه ۹۲ از مراکش سایر شرکت‌هایی بودند که از مدیرعامل زن در رأس شرکت خود استفاده کرده‌اند.
پایداری شرکت‌ها
به گفته این نشریه، کسب‌وکارهای خانوادگی حاضر در فهرست فوربس خاورمیانه هنوز وضعیت پایداری را تجربه می‌کنند، اما با رهبری نسل دوم و سوم در این شرکت‌ها، مسیر و شیوه خود را تغییر داده‌اند.
فوربس خاورمیانه گزارش داد که با توجه به رعایت دستورالعمل‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی و اجرای شیوه‌های پایداری، کسب‌وکارهای خانوادگی عرب بیشتر بر جنبه اجتماعی کسب‌وکار خود تمرکز می‌کنند تا جنبه زیست‌محیطی.
در این گزارش آمده است که ۷۴ درصد از مشاغل خانوادگی خاورمیانه انتظار رشد در دو سال آینده را دارند و دستیابی به این امر به ایجاد اعتماد بین مشتریان، کارمندان و اعضای خانواده بستگی دارد. با این حال گفته می‌شود بسیاری از کسب‌وکارهای خانوادگی در خاورمیانه اقدامات لازم برای ایجاد این اعتماد را انجام نمی‌دهند.
روش‌شناسی
فوربس خاورمیانه کسب‌وکارهایی که توسط خانواده‌های عرب اداره می‌شوند را در نظر گرفت و اطلاعات خود را در مورد آنها از بورس‌ها و گزارش‌های شرکت‌های مشاوره و منابع دیگر به دست آورد. این رتبه‌بندی بر اساس اندازه‌گیری و ارزش دارایی کسب‌وکارها و همچنین فعالیت‌هایی از جمله فهرست‌بندی IPO، راه‌اندازی پروژه و سرمایه‌گذاری مشخص شده است. تنوع‌بخشی شرکت‌ها و عملکرد آنها، سن، میراث و تعداد کارکنان از عوامل موثر در این رتبه‌بندی بودند.