پیش‌شرط‌های رشد اقتصادی ۸ درصدی

مهدی پازوکی*- اولین و مهم‌ترین کاری که باید برای رسیدن به رشد اقتصادی هشت درصدی انجام شود ایجاد فضای کسب و کار مناسب برای فعالان اقتصادی و به خصوص بخش‌خصوصی واقعی اقتصاد است‌. یعنی اگر بتوانیم اقتصاد بازار را فعال کنیم و ارتباط خود را نیز با جهان توسعه یافته یعنی اتحادیه اروپا، آمریکا، ژاپن، کانادا و استرالیا برقرار کنیم همچنین بتوانیم امنیت و ثبات اقتصادی و شفاف سازی در اقتصاد را بین فعالان بخش‌خصوصی ایجاد کنیم، از این طریق اقتصاد را نیز به سمت پیشرفت و رشد سوق خواهیم داد‌. افزون بر آنچه گفته شد، مسایلی مانند ایجاد فضای رقابتی بین فعالان بخش‌خصوصی و همچنین جلوگیری از هرگونه انحصار، اعم از انحصار دولتی یا خصوصی باید انجام شود چراکه اگر این اتفاق نیفتد فضای کسب و کار ممکن است با مشکل مواجه شود‌. بنابراین می‌توان گفت اگر فضای کسب و کار درست و امنیت و ثبات برای بخش‌خصوصی فراهم شود همچنین در چارچوب منافع ملی کشور با جهان توسعه یافته ارتباط برقرار کنیم، اقتصاد ما پتانسیل رشد و حضور در عرصه جهانی را خواهد داشت‌. با وجود آنچه گفته شد، یکی از مشکلاتی که رشد اقتصادی با آن مواجه است عدم وجود نقدینگی در بنگاه‌های تولید داخلی است و نیز اینکه باید برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی ایجاد جذابیت سرمایه‌گذاری کنیم‌. در این رابطه ذکر این نکته لازم است که در ایران با کمبود سرمایه مواجه نیستیم‌. میزان پس‌انداز ملی مردم ایران بالاست ولی در مکانیسمی که این پس‌انداز‌ها را تبدیل به سرمایه‌گذاری مولد کنیم مشکل داریم‌. همچنین در ایران بزرگ‌ترین مشکلی که با آن در زمینه امنیت اقتصادی مواجه هستیم گروه‌های تندرو هستند، این گروه‌ها به دنبال رانت اقتصادی هستند، صاحب دانش و فن نیستند، اغلب آنها از دانشگاه‌های درجه ۵ و ۶ و به اصطلاح به شکل کیلویی مدرک گرفته‌اند و نمی‌گذارند فضای کشور سالم باشد‌. به همین دلیل فساد در اقتصاد ایران سیستمی شده است و این گروه‌ها از هر رانت و روزنه‌ای برای بهره‌برداری از اموال عمومی استفاده می‌کنند‌. پس اگر ما بتوانیم ثبات و امنیت لازم را فراهم کنیم شروط لازم را برای رشد را فراهم آورده‌ایم، اما رشدی که ما به دنبال آن هستیم رشد پایدار است یعنی رشدی که به صورت مستمر ادامه داشته باشد و منقطع نباشد‌. در این زمینه اقتصاد ایران دو مزیت دارد، یکی اینکه نیروی کار تحصیلکرده و ارزان قیمت دارد و دوم نیز انرژی ارزان قیمت‌. پس ما می‌توانیم جزو کشور‌های پیشرفته منطقه باشیم به شرط اینکه خودمان نیز خواهان پیشرفت باشیم‌. به عنوان مثال اکنون اگر دو کشور کره‌جنوبی و شمالی را با یکدیگر مقایسه کنیم، دو کشور را می‌بینیم که در فضای یکسانی قرار دارند، از نظر شرایط آب و هوایی، منابع و‌. ‌. ‌. یکسان هستند‌. اما کره‌شمالی ۵۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد و کره‌جنوبی ۱۲۰۰ میلیارد دلار‌. اگر بخواهیم تفاوت میان این دو را بررسی کنیم، علت آن را در اقتصاد بسته، دولتی و عقب مانده کره جنوبی که با جهان نیز ارتباطی ندارد و در مقابل متکی به بمب‌های اتمش است و همچنین اقتصاد باز کره جنوبی خواهیم یافت که ارتباط خوبی نیز با جهان دارد‌. در ایران نیز ما به صورت بالقوه این امکان را داریم که اقتصاد خودمان را رشد بدهیم اما ابتدا باید فضا را مناسب کنیم و به اصطلاح بسترسازی‌های لازم را انجام بدهیم‌. پیش از هرچیز باید برای سرمایه‌گذاران و نیرو‌های مولد داخلی فضای مناسب را فراهم کنیم و به دنبال آن نیز سرمایه‌گذاران خارجی را به سمت خودمان جذب کنیم چراکه جامعه ما نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی و تکنولوژی دارد‌. همچنین نکته دیگری که باید به آن توجه شود، این است که ما کشور را گران اداره می‌کنیم، هزینه‌های دولت بسیار بالاست و باید سعی کنیم با استفاده از مبانی علمی و کارشناسی و برخورد علمی با معضلات اقتصادی و اجتماعی، اداره کشور را ارزان‌تر کنیم، با این حال اگر بخواهیم تحکمی و با زور کار خود را پیش ببریم موفق نخواهیم شد و این روش تنها ممکن است در کوتاه‌مدت نتیجه‌بخش باشد‌.
*کارشناس اقتصادی