پیوند بورس و سیاست‌های اقتصادی دولت

«جهان‌صنعت»- ستاد اقتصادی دولت به تازگی ۱۰ بند را با هدف حمایت از بازار سرمایه تصویب کرده است که گفته می‌شود می‌تواند در بلندمدت متغیرهای موثر بر بازار را بهبود بخشد. بخشی از این مصوبات البته در لایحه بودجه سال آینده نیز ذکر شده بود؛ با این حال این بندها اکنون در قالب مصوبات حمایتی اندکی تعدیل و شفاف شده‌اند. تحلیلگران اقتصادی عنوان می‌کنند که بازار سرمایه در بهترین شرایط ارزندگی قرار گرفته و در صورت اجرایی شدن این بندها، می‌توان مجددا شاهد رشد سرمایه‌گذاری در بورس بود.
دو شرط مهم برای بهبود وضعیت بورس
سعید جعفری کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح تاثیر ۱۰ تصمیمی که اخیرا توسط دولت برای بازار سرمایه گرفته شده است، حذف قیمت‌گذاری دستوری و توافق مذاکرات سیاسی را دو شرط مهم برای اصلاح وضعیت این بازار عنوان کرد. وی با اشاره به ۱۰ تصمیمی که اخیرا برای بازار سرمایه از سوی دولت اخذ شده است، اظهار کرد: این تصمیماتی که اعلام شد، مربوط به لایحه بودجه‌ سال آینده بود که دولت تقدیم مجلس کرده و برخی از بندهای آن ابهام داشت که باعث نگرانی شده بود و افت قیمت‌ها در بازار را تشدید کرده بود. وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که بعد از ارائه لایحه گرفته شد، این بود که قیمت گاز خوراک پتروشیمی‌ها سقف ریالی داشته باشد. یعنی معادل قیمت گاز صادراتی تا حداکثر سقف ۵۰۰۰ تومان و نرخ گاز سوخت هم معادل حدود ۴۰ درصد همین عدد است که ۲۰۰۰ می‌شود. این ارقام نسبت به ارقامی که در لایحه اعلام شده بود منطقی‌تر است. این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه عددی که اعلام شده باز هم قابل توجه است، در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: به طور کلی نرخ فرمول خوراک پتروشیمی از اساس مشکل دارد چراکه بر اساس قیمت گاز اروپا محاسبه می‌شود و این موضوع باعث می‌شود پتروشیمی‌های ما از رقبا عقب بمانند و جذابیت سرمایه‌گذاری را از بین برده بود. جعفری با بیان اینکه مواردی که اعلام شده است می‌تواند برای بازار سرمایه مسکن باشد، عنوان کرد: اما از آنجایی که در قالب بودجه است، هر سال این ریسک وجود دارد که ممکن است دولت مجددا عدد قابل‌توجهی اعلام کند. به همین دلیل بحث خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت صنایع فولادی و سیمانی نیازمند این است که بر اساس یک فرمول بلند‌مدت تعیین شود تا سرمایه‌گذاری که قصد دارد سرمایه‌گذاری بلند‌مدت کند، بتواند راحت‌تر تصمیم بگیرد. وی ادامه داد: این تصمیمات موقتی است و ریسک‌هایی که اخیرا اضافه شده بود، با این تصمیمات پوشش داده شد.
تقویت بازارگردانی
کارشناس بازار سرمایه در مورد تصمیماتی که در مورد بازارگردانی عرضه اولیه‌ها و بازگشت مالیات نقل و انتقال سهام به صندوق تثبیت بازار سرمایه گرفته شده است نیز توضیح داد: این تصمیمات قطعا روی بازار تاثیر مثبت دارند. در واقع هر مبلغی که در جهت تثبیت بازارگردانی مخصوصا در بخش عرضه اولیه‌های دولتی به بازار تزریق شود، به شرایط بازار کمک می‌کند. من این رویکرد دولت نسبت به بازار سرمایه را مثبت می‌بینم. جعفری ادامه داد: با این حال اگر قصد دولت این است که آسیبی که به اعتماد بازار سرمایه وارد شده است جبران شود، باید قیمت‌گذاری دستوری از اقتصاد به طور کامل حذف شود. برای مثال در صنعت خودرویی، مردم خودرو را با قیمت آزاد می‌خرند اما کارخانه‌دار باید خودرو را ۵۰ درصد پایین‌تر از بازار آزاد عرضه کند. از طرف دیگر شرکت‌های پتروشیمی مجبور هستند ارز خود را در سامانه نیما ۲۰ تا ۳۰ درصد پایین‌تر از ارز آزاد عرضه کنند. وی ادامه داد: این موارد باعث می‌شود سرمایه‌گذار رغبت به سرمایه‌گذاری در بازاری که دولت قیمت‌ها را تعیین می‌کند، نداشته باشد.
اهمیت رفع تحریم‌ها
کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه موضوع دیگری که به بازار سرمایه کمک می‌کند، توافق در مذاکرات سیاسی است، گفت: برعکس اینکه گفته می‌شود بازار سرمایه علاقه‌ای ندارد توافق انجام شود، اگر یک توافق جامع صورت بگیرد، جریان ورود تکنولوژی به کشور آزاد می‌شود و بسیاری از شرکت‌ها می‌توانند طرح توسعه اجرا کنند و در آن شرایط رشد حقیقی بازار را شاهد خواهیم بود.
انتفاع دولت و سرمایه‌گذار از بورس
مهرافروز توکلی اقتصاددان با بیان اینکه شرایط کلی بازار حاکی از ارزندگی آن است، عنوان کرد: در این فرصت دولت می‌تواند با کمک بازار سرمایه و به صورت علمی، تخصصی و هدفمند، کسری بودجه خود را جبران کند، بدون آنکه به سود سهامداران دست‌اندازی شود. وی با بیان اینکه بازار سرمایه کشور در شرایط مناسبی قرار دارد، به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: بدون شک هر تصمیم و اقدامی در جهت تقویت بازار سرمایه تاثیر بسزایی در رشد آن دارد. این اقتصاددان افزود: هنوز جنبه‌هایی از بودجه سال ۱۴۰۱ برای بازار سرمایه مشخص نیست. اما به طور کلی به نظر می‌رسد ریسک جدی بابت بودجه به سهامداران وارد نشود با این وجود فعالان بازار به صورت سنتی همچنان، در معاملات خود با احتیاط رفتار می‌کنند. وی عنوان کرد: بدون شک کاهش فروش اوراق بدهی سبب می‌شود نقدینگی جذب بازار سرمایه شود و این امر برای بازار کاملا مفید و موثر است اما یکی از ریسک‌هایی که بازار را در عین ارزندگی و وجود نقدینگی در دست فعالان بازار تهدید می‌کند، برخی تصمیم‌های سیاسی و اقتصادی کشور است که بازار را دچار تلاطم کرده و با افت مواجه می‌کند. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: ‌با وجود ریسک‌های سیاسی و تصمیم‌های اقتصادی که همواره سایه آنها بالای سر بازار سرمایه است، این بازار ارزنده است و این ریسک‌ها کم‌کم و در زمان خود از بین می‌روند. وی در خصوص ریسک‌های سیاسی چون سرانجام برجام نیز تصریح کرد: در هر دو صورت توافق و یا عدم توافق، بازار سرمایه به درستی فعالیت‌های خود را رونق می‌دهد و دولت می‌تواند با کمک بازار سرمایه و به صورت علمی، تخصصی و هدفمند، کسری بودجه خود را جبران کند.
لزوم هدایت درست نقدینگی
توکلی ضمن تاکید بر هدایت درست نقدینگی به بازار سرمایه و هدفمند شدن معاملات تصریح کرد: اگر دیدگاه روشنی از منظر اقتصادی پیش‌روی بازار نباشد، بازار نمی‌تواند به رشد قابل قبول خود برای سهامداران برسد زیرا دیدگاه افراد به بازار، بازار را پویا و فعال‌تر می‌کند. این اقتصاددان بر آینده روشن و مشخص بازار تاکید کرد و افزود: بازار سرمایه باید آینده روشنی داشته باشد تا سرمایه‌گذاران با راحتی خیال بتوانند در آن سرمایه‌گذاری کنند برای این منظور دولت باید تصمیم‌های سیاسی و اقتصادی خود در کشور را هدفمند کند. وی خاطرنشان کرد: راه‌های بسیاری برای جبران کسری بودجه دولت وجود دارد که می‌توان به کاهش هزینه‌ها، فروش اموال مازاد و واگذاری پروژه‌های نیمه‌تمام به بخش خصوصی یا راه‌اندازی صندوق‌های پروژه اشاره کرد. توکلی اظهار کرد: دولت باید دیدگاه مثبتی به اقتصاد کشور داشته باشد و براساس عقل و منطق اقتصادی، کشور را اداره کند.