چالش‌های مرکل در سرزمین اژدها

صدر‌اعظم آلمان که برای دیدار با رهبران چین وارد این کشور شده در زمان پخش سرود ملی کشورش در مراسم استقبال رسمی از او مجبور به نشستن روی صندلی شد؛ رخدادی که مرتبط با لرزیدن‌های مکرر او در زمان دیدارهای رسمی اخیرش از جمله در فنلاند و شهر برلین است.
آنگلا مرکل در سفر خود با چالش مهم برقراری تعادل بین مطرح کردن نگرانی‌های حقوق بشری به مقام‌های چین و عمل به نفع مراودات اقتصادی با این کشور به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آلمان مواجه است.
چین، یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آلمان به شمار می‌رود و این رابطه تجاری برای آلمان که بزرگترین اقتصاد اروپاست، اهمیت بالایی دارد؛ به خصوص آنکه احتمال بروز یک دوره رکود در آلمان نیز مطرح شده است. آلمان برای مدت‌ها، روابط دوستانه خود با چین را حفظ کرده و برای کارخانجات چین، ادوات مختلف فراهم آورده است. با این حال، مراودات مذکور تحت‌الشعاع انتقادهای آلمان درخصوص دسترسی به بازار چین و سیاست‌های تکنولوژیکی این کشور قرار دارد.
روابط تجاری این دو کشور، صدر‌اعظم آلمان را درخصوص راضی کردن انتظارات آمریکا و فعالانی که از او خواسته‌اند مسائل حقوق بشر -از جمله رفتار چین با اقلیت‌های قومی در مناطق سین‌کیانگ و تبت و نیز تظاهرات هنگ‌کنگ- را با چین به بحث بگذارد، به دشواری انداخته است.
ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، پنجشنبه گذشته گفت: نادیده گرفتن عمدی تعهدات توسط چین درخصوص مساله هنگ‌کنگ و نقض حقوق بشر در سین‌کیانگ، نشان از آن دارد که ‌رهبری حزب کمونیست، علیه ارزش‌هایی موضع گرفته که آلمان آنها را گرامی می‌دارد.
این سفیر افزوده است: امیدواریم صدر‌اعظم مرکل، در حفظ ارزش‌هایی که موجب اتحاد آلمان پس از سقوط کمونیسم شد، موضعی جدی داشته باشد: حقوق بشر، دموکراسی و حاکمیت قانون.
چالش‌های فراروی صدراعظم آلمان در سفر به چین
برای آنگلا مرکل شاید هیچ سفری را نتوان سفری آسان تلقی کرد. بی‌تردید سفر به چین در شمار سفرهای چالش‌برانگیز او به شمار می‌آید. او باید برای بیان مسائل مختلف واژه‌های مناسب را بیابد و برای پرسش‌های حساس پاسخ‌های صحیح. صدراعظم آلمان در راس گروهی از نخبگان و مسوولان ارشد سیاسی و اقتصادی این کشور برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات چینی به پکن سفر کرده است. او در همان بدو ورود با لی که چیانگ، نخست‌وزیر جمهوری خلق چین دیدار و گفت‌وگو کرد. پس از آن قرار است در ضیافت شام با شی‌جین‌پینگ، رییس‌جمهوری چین نیز دیدار و گفت‌وگو کند. مسائل گوناگونی برای گفت‌وگو و مذاکره بین مرکل و مسوولان چین وجود دارد؛ مسائلی که تنها به جنگ تجاری بین آمریکا و چین و تاثیرات آن بر بازرگانی جهانی محدود نمی‌شود.
امضای ۱۱ قرارداد
مسوولان و نمایندگان سیاسی و اقتصادی دو کشور آلمان و چین در جریان دیدار مرکل از آن کشور اقدام به امضای ۱۱ قرارداد خواهند کرد.
قراردادهای همکاری‌های دو کشور حوزه‌های گوناگونی را شامل می‌شود.
بر اساس اخبار و گزارش‌های منتشر شده، دو کشور ابراز تمایل کرده‌اند در عرصه‌های هوانوردی، کشتیرانی، خودروهای برقی، بخش‌های ناظر بر مسائل مالی و بیمه با یکدیگر همکاری کنند.
خودروهای خودران و همچنین فعالیت در عرصه امتناع از تولید پسماند و زباله و همچنین بازیافت زباله‌ها نیز از دیگر محورهایی است که قرار است دو کشور در دستور همکاری‌های متقابل خود قرار دهند.
اوضاع نگران‌کننده
اما چالش‌هایی که بر سفر مرکل به چین سایه انداخته‌اند محدود به امضای چند قرارداد همکاری نمی‌شود. نقض حقوق بشر در چین و اوضاع هنگ‌کنگ نیز از جمله مسائلی است که می‌توانند بر کارنامه این سفر سیاسی تاثیر نهند. به عنوان نمونه قرار بر این بود که پس از دیدار مرکل با لی‌ که چیانگ، نخست‌وزیر چین، کنفرانسی مطبوعاتی برگزار شود. این در حالی است که چین اجازه حضور به خبرنگاران آلمانی حاضر در پکن به سالن کنفرانس را نداده است. استدلال مقامات چینی، محدود بودن جا برای حضور گسترده خبرنگاران بوده است. تنها چند تن از خبرنگارانی که همراه مرکل به چین سفر کرده‌اند، اجازه حضور در کنفرانس مطبوعاتی را یافته‌اند. افزون بر آن گفته شده است که هر خبرنگاری تنها حق طرح یک پرسش را دارد. بسیاری بر این باورند که دولت چین با پیش‌بینی چنین محدودیت‌هایی بر آن بوده تا مانع از طرح پرسش‌های حساس از سوی خبرنگاران شود.
اوضاع هنگ‌کنگ
بدیهی است ناآرامی‌های حاکم بر هنگ‌کنگ نیز از جمله مسائلی است که بر سفر مرکل به چین سایه افکنده است. لی که چیانگ، نخست‌وزیر چین اعلام کرده است که دولت چین به زودی برای خاتمه دادن به ناآرامی‌های هنگ‌کنگ اقدام خواهد کرد. نخست‌وزیر چین گفته است که دولت این کشور به‌زودی در چارچوب قوانین موجود به هرج و مرج حاکم در هنگ‌کنگ پایان خواهد داد. روشن نیست که منظور لی که چیانگ از طرح این موضوع دقیقا چیست. چین نیروهای زیادی را در شهر مرزی شنژن مستقر کرده است.
ناآرامی‌ها و اعتراضات ساکنان هنگ‌کنگ بیش از سه ماه است که ادامه دارد. بسیاری از تحلیلگران با دقت سفر آنگلا مرکل به پکن را در رابطه با تاثیرات احتمالی این سفر بر بحران هنگ‌کنگ دنبال می‌کنند و در انتظار مشاهده واکنش‌های احتمالی مرکل به بحران هنگ‌کنگ هستند.