چالش آب و اجرای سند امنیت غذایی

فرونشست‌ها، پایین رفتن سفره‌های زیرزمینی، فرسایش خاک، شوری اراضی کشاورزی و… معضلاتی هستند که زیست‌بوم و امنیت غذایی کشور را تهدید می‌کنند. در حالی که برخی پروژه‌های کلان کشاورزی کشور در انتظار تامین آب هستند وزارت نیرو میزان هدررفت آب در بخش کشاورزی را بیش از حد استاندارد می‌داند.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور در این خصوص گفت: واقعیت این است که هم‌اکنون میزان بهره‌وری، چه بهره‌وری اقتصادی، چه بهره‌وری اجتماعی و چه بهره‌وری محیط‌زیستی از آب مطلقا با مقادیر استاندارد همخوانی ندارد و با استاندارد جهانی فاصله زیادی دارد. وی افزود: باید بهره‌وری اقتصادی را در آب افزایش دهیم، یعنی از هر مترمکعب آب بیشترین ارزش‌افزوده را نصیب هر ایرانی کنیم. این مسوول دولتی با بیان اینکه آب را باید به سمت پیشران‌های توسعه هدایت کنیم، اظهار کرد: این امر باید انجام شود تا برای ایرانیان تولید سرمایه کند. این آب را باید جایی هدایت کنیم که تولید شغل بیشتر می‌کند و البته نگران محیط‌زیست باشیم و باید این آب را برای بهره‌وری‌های محیط‌زیستی و ارزش‌های محیط‌زیستی پرداخت کنیم.
سخنگوی وزارت نیرو در ادامه با اشاره به سند امنیت غذایی تصریح کرد: سند دانش‌بنیان امنیت غذایی مبانی خوبی در این خصوص دارد؛ از یک سو می‌تواند نگرانی‌های ما را از طریق افزایش فناوری و بهره‌وری و نیز پیش‌بینی‌های دیگری که شده تولید را بالا ببرد و از طرف دیگر انتظار است میزان مصرف آب مصرفی را کاهش دهد. متاسفانه این سند مهجور است و به اندازه کافی به آن توجه نمی‌شود. وی تاکید کرد: همه ما در دولت و در خارج از دولت موظفیم برتری‌ها و مزیت‌های این سند را درک کنیم و با آن همراه شویم و نهراسیم از مسیر سختی که در پیشرو داریم.
بزرگ‌زاده یادآور شد: اگر همکاران وزارت جهاد کشاورزی با توجه به مفاد این سند کار را شروع کنند، وزارت نیرو قطعا کنار این سند است چون سند امنیت غذایی یک هنجار ملی بوده و مورد قبول حاکمیت است. سخنگوی وزارت نیرو با بیان اینکه روی سند امنیت غذایی همه نظرات کارشناسی اجماع شده است، اعلام کرد: وزارت نیرو هم خود را موظف می‌داند که به هنجارهای ملی احترام بگذارد و بپذیرد.
آب ارزانی که هرز می‌رود
بزرگ‌زاده بیان کرد: سال‌ها قبل ترکیه روی صنعت کشاورزی خود سرمایه‌گذاری کرد و امروز بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات به بازار بزرگ روسیه است. آیا مطالعه شده که چگونه می‌توان صنعت کشاورزی را توسعه داد بدون اینکه مصرف آب افزایش پیدا کند یا با پدیده هدررفت آب مواجه باشیم. بزرگ‌زاده در خصوص توسعه کشاورزی بدون افزایش مصرف آب گفت: کشورهای جهان بهره‌وری را افزایش داده‌اند حتی کشورهایی که دارای منابع آبی هستند.
بزرگ‌زاده با تاکید بر اصلاح ساختار اقتصادی آب ادامه داد: در کشورهایی مانند دانمارک و نروژ که منابع غنی آب در اختیار دارند قیمت هر مترمکعب آب به طور متوسط چقدر است؟ بیش از ۳دلار. این عدد در ایران چقدر است؟ ۴۰تومان، نه ۴۰‌هزار تومان. وی عنوان کرد: بنابراین باید اصلاح ساختار اقتصادی رخ دهد تا این صنعت خودش را بگرداند.
سخنگوی وزارت نیرو در ادامه سخنان خود گفت: اگر از فناوری کمک بگیریم به نتیجه می‌رسیم. در حال حاضر سال‌هاست درباره ممانعت از خرد شدن اراضی کشاورزی صحبت می‌شود اما چرا قانون اجرا نمی‌شود؟ بزرگ‌زاده با بیان اینکه روی زمین‌های کوچک‌مقیاس نمی‌توان فناوری پیاده کرد، گفت: وقتی نتوان فناوری داشت در نتیجه نمی‌توان بهره‌وری را به کشت اضافه کرد. وی با گلایه‌مندی از عدم اجرا قوانینی که در حوزه کشاورزی اجرا نمی‌شود، بیان کرد: چرا تعاونی کردن تولید به مرحله اجرا در نیامده است؟ ضرورت دارد زمین‌ها یکپارچه شوند تا بهره‌بردار بتواند فناوری را در کشت اجرا کند؛ به‌کارگیری فناوری یعنی افزایش بهره‌وری. بزرگ‌زاده در پایان تاکید کرد: باید به صنعت آب یک خودگردانی نسبی اقتصادی داد چون با بودجه‌های منابع عمومی دولتی امکان بهبود و انجام کارهای بزرگ وجود ندارد.