چالش ارزی بانک مرکزی برای صادرکنندگان

بانک مرکزی ۱۸ شهریور‌ماه سال‌جاری دستورالعمل و ضوابط اجرایی رفع تعهد ارزی صادرکنندگان و برگشت ارز حاصل از صادرات کالا به چرخه اقتصادی کشور را به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ کرد. در حالی که به گفته فعالان اقتصادی، با ابلاغ این بخشنامه و الزام ارائه ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما، مشکلاتی برای صادرکنندگان به خصوص صادرکنندگان محصولات کشاورزی به کشورهایی همچون روسیه به وجود آمده است. از طرفی با توجه به اینکه معاملات صورت گرفته با کشورهایی از جمله عراق و افغانستان نیز به صورت ریالی مدنظر قرار می‌گیرد. بخشنامه اخیر بانک مرکزی صادرکنندگان به این دو کشور را نیز ملزم به بازگشت ارز حاصل از صادرات و عرضه آن در سامانه نیما کرده که تجار را با چالش‌های جدید مواجه کرده است.
در همین خصوص دبیر کل جامعه صنعت کفش ایران به ایسنا گفت: با توجه به اینکه ساختار کشورهای عراق و افغانستان متفاوت از سایر کشورهاست و صادرات به صورت ریالی انجام می‌شود، امکان انتقال ارز از طریق سیستم بانکی وجود ندارد و چنین تصمیمی، صادرکنندگان به کشورهای عراق و افغانستان را با مشکل مواجه کرده است. همچنین موجب خواهد شد شرکت‌های بازرگانی غیر‌تخصصی جایگزین واحدهای تولیدی شناسنامه‌دار صادراتی شوند.
علی لشگری اظهار کرد: با توجه به اینکه در حال‌ حاضر حدود ۸۸ درصد از صادرات انواع کفش از ایران به کشورهای عراق و افغانستان صورت می‌گیرد، هر گونه خللی در صادرات این دو کشور می‌تواند صنعت کفش را با چالش جدی روبه‌رو کند.
وی با بیان اینکه تولید‌کنندگان بر شفاف‌سازی و تعهدات ارزی تاکید دارند، گفت‌: آنچه در مورد این تصمیم جای سوال دارد این است که شرایط خاصی بر دو کشور عراق و افغانستان حاکم است، چراکه بیشتر معاملات به صورت ریالی انجام می‌شود و مبالغ مالی به صورت ریالی به حساب شرکت‌های تولید کفش واریز می‌شود، بنابراین چه دلیلی دارد که عراق و افغانستان از این ابلاغیه مستثنی نشوند؟
لشگری با بیان اینکه در ابلاغیه بیستم فروردین‌ماه سال‌جاری کشورهای عراق و افغانستان از چنین قانونی مستثنی بودند، اظهار کرد: مسوولان می‌دانستند که معاملات در عراق و افغانستان به صورت ریالی انجام می‌شود و این دو کشور را از قانون مربوطه مستثنی کرده‌اند. بنابراین نمی‌دانیم به چه دلیل این ابلاغیه در بانک مرکزی لحاظ نشده است؟
همچنین رییس اتاق مشترک ایران و روسیه نیز در این خصوص گفت: با الزام ارائه ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما مشکلاتی برای صادرکنندگان محصولات کشاورزی به روسیه به وجود آمده است.
هادی تیزهوش تابان با اشاره به مشکلاتی که الزام بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما برای صادرات به روسیه به خصوص در بخش محصولات کشاورزی به وجود آورده است، گفت: با توجه به نوسانات ارز، خریداران کالاهای ایرانی از جمله محصولات کشاورزی از کشورهایی مانند روسیه و عراق وارد ایران می‌شوند و کالاهای خود را به صورت ریالی از فروشندگان ایرانی می‌خرند. تیزهوش اظهار داشت: این خریداران خارجی دلار را وارد ایران می‌کنند و آن را در صرافی‌ها به ریال تبدیل می‌کنند و پول خرید کالا و محصولات کشاورزی خود را به صورت ریال می‌پردازند.
رییس اتاق مشترک ایران و روسیه اظهار داشت: در مقابل هم فروشنده محصولات کشاورزی که به عنوان صادرکننده شناخته می‌شود به طرف روسی باید کالای خود را به گمرک اظهار کند تا از آن طریق به دست خریداری که کالا را در ایران خریداری کرده و پول آن را هم به صورت ریال پرداخت کرده در روسیه برسد. وی افزود: بدین ترتیب صادرکننده ایرانی عملا ارزی برای ارائه در سامانه نیما ندارد و ملزم شدن صادرکنندگان به ارائه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما مشکلاتی را در بخش صادرات محصولات کشاورزی به روسیه به وجود آورده است.