چرا اسپانسرهای چینی جام‌جهانی زیادند‌

چینی‌ها با اینکه به جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه نرسیده‌اند، تاثیرگذارترین عامل در برگزاری این تورنمنت بزرگ هستند. اکونومیست تحلیل کرده چرا چینی‌ها اینقدر در روسیه حضور دارند؟
تیم ملی فوتبال (مردان) چین فقط یک بار به جام‌جهانی صعود کرده است‌ آن هم برمی‌گردد به جام‌جهانی ۲۰۰۲ در کره‌جنوبی و ژاپن که در مرحله انتخابی آسیا در گروه نسبتا راحتی هم قرار داشت. آن موقع می‌گفتند هم‌گروهی ایران و عربستان باعث شده یکی از این دو تیم (ایران) از صعود باز بماند اما چین در گروهی راحت راهی جام‌جهانی شد و در نهایت بدون زدن حتی یک گل و شکست چهار بر صفر مقابل برزیل (قهرمان آن جام) از جام‌جهانی خداحافظی کرد، اما با اینکه چینی‌ها جایی در بین ۳۲ تیم حاضر در جام‌جهانی روسیه نداشتند، همچنان تاثیری شگفت‌انگیز روی این تورنمنت داشتند. ۷ تا از ۱۹ اسپانسرهای سازمانی جام‌جهانی چینی هستند. چرا اینقدر زیاد؟
جام‌جهانی، مهم‌ترین تورنمنتی است که فیفا برگزار می‌کند. نشریه ‌اکونومیست‌، یکی از سرشناس‌‌ترین نشریات اقتصادی جهان در گزارشی با تیتر «چرا تعداد اسپانسرهای چینی در جام‌جهانی زیاد است» نوشته فیفا سازمانی است که با سالانه میلیاردها دلار، فوتبال را در سراسر دنیا اداره می‌کند. این نشریه، جام‌جهانی را منبع درآمد اصلی فیفا دانسته و نوشته نمی‌توان مدل دقیقی از کسب و کار فیفا در این همایش چهار سال یک بار به دست آورد. فیفا ۴/۵ میلیارد دلار طی چهار سال منتهی به جام‌جهانی ۲۰۱۴ برزیل درآمد داشت‌ آن هم به خاطر فروش حق پخش تلویزیونی و اسپانسرهای سازمانی که رقم‌های درشتی در ترازنامه‌های فیفا دارند. فیفا برای جام‌جهانی ۲۰۱۴ موفق شد ۴/۲ میلیارد دلار از فروش حق پخش درآمد کسب کند و ۶/۱ میلیارد دلار از اسپانسرشیپ. حدود دو میلیارد دلار هم هزینه اجرایی برای میزبانی برزیل داشت. جام‌جهانی یکی از پربیننده‌ترین رویدادها در تلویزیون است و شرکت‌های بزرگ همیشه علاقه داشته و دارند برند خود را از آن طریق به مخاطب نشان دهند. به همین خاطر رقابتی بزرگ در گرفتن پکیج‌های اسپانسرشیپ فیفا وجود دارد.
اما این رقابت کمی تغییر کرده است. رسوایی فیفا و ماجراهای پولشویی باعث خدشه‌دار شدن نام فیفا شد و حمایت از فیفا، شهرت برندها را به خطر انداخت. اکونومیست به کمپانی‌هایی از جمله هواپیمایی امارات، تایرهای کونتیننتال، آرایشی بهداشتی جانسون اند جانسون و لوازم الکترونیکی سونی اشاره کرده که حاضر نشدند قراردادشان را با فیفا تمدید کنند. به جای آنها اما فقط چند شرکت پا پیش گذاشتند. از ۳۴ پکیج ارائه شده از فیفا برای اسپانسرشیپ، فقط ۱۹ تای آن پر شد تا در جام‌جهانی روسیه حضور داشته باشد.
پیشنهادهای کمپانی‌ها به فیفا بعد از رسوایی مالی آن فقط از سوی روسیه (میزبان جام‌جهانی ۲۰۱۸)، قطر (که میزبان جام‌جهانی ۲۰۲۲ است) و چین ارائه شده و هیچ کمپانی بزرگ غربی حاضر نشده قدمی به سمت فیفا بردارد. اکونومیست نوشته این شرکت‌ها کمتر نگران همکاری با فیفا بودند. شرکت‌های چینی که حامی فیفا شدند شامل ویوو (تولیدکننده موبایل)،‌هایزنس (لوازم الکترونیکی)، یادئا (تولیدکننده اسکوتر برقی)، منگنیو (دومین کمپانی بزرگ لبنیات در چین) و دالیان واندا (شرکتی چندمنظوره با تمایل به ساخت خانه‌های لوکس و سینما) می‌شوند.
طبق آماری که اکونومیست در این گزارش منتشر کرده، از بین هر پنج نفر چینی، یک نفر جام‌جهانی ۲۰۱۴ را از طریق تلویزیون تماشا کردند‌ یعنی بیش از نصف کل کشورهای اتحادیه اروپا. در آن جام فقط یک اسپانسر چینی وجود داشت. افزایش تعداد این اسپانسرها در این دوره بسیار قابل توجه است. شی جین پینگ، رئیس جمهور چین علاقه زیادی به فوتبال دارد و هرگز از علاقه خود به صعود تیم ملی کشورش به جام‌جهانی و میزبانی این همایش بزرگ را مخفی نکرده. او حتی از آرزویش برای قهرمانی هم حرف زده. اکونومیست در این گزارش رجوع کرده به فیلم تحقیقاتی نیلسن درباره حضور اسپانسرهای چینی که گفته بود: «اسپانسرهای چینی می‌توانند حامی تلاش ملی کشورها باشند که راهی جام‌جهانی می‌شوند». چینی‌ها با زبانی با فیفا صحبت می‌کنند که به خوبی قابل فهم باشد؛ پول!