چرا کارگر نیست؛ دستمزد پایین یا کاهش نرخ بیکاری؟

فرهنگ غالب جامعه، استخدام دولتی را تنها گزینه اشتغال پایدار می‌شناسد و فعالیت در بخش خصوصی چندان مورد استقبال قشر تحصیلکرده که اتفاقا فاقد مهارت نیز هستند، قرار نمی‌گیرد. از طرف دیگر تورم به قدری بالاست که مردم با حقوق‌های کارگری نمی‌توانند حداقل‌های معیشتی خود و خانواده‌شان را تامین کنند؛ در جامعه نیز مشاغل کاذبی شکل گرفته که انگیزه‌ کار و تولید را به حداقل رسانده و مجموع این عوامل باعث می‌شود بسیاری از واحدهای صنعتی با کمبود شدید نیرو مواجه باشند.
ساعت کاری زیاد در طول روز و سختی کار در مقابل دستمزد پایین، باعث شده است که کارگران شاغل واحدهای تولیدی پس از یک‌سال به سمت شغل‌های دیگر و با اولویت شغل‌های کاذب بروند. از این رو بیشتر افرادی که مجبور به ترک کار از واحدهای تولیدی می‌شوند عنوان می‌کنند که حتی دستفروشی نیز درآمد به مراتب بیشتری از کارکردن در کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی دارد.
بر این اساس در عین حال مسوولان دلیل کمبود نیروی کار را کاهش نرخ بیکاری می‌دانند.
ابراهیم رییسی رییس‌جمهوری در مراسم روز دانشجو در دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به کمبود نیروی کار در برخی استان‌ها، در پی کاهش قابل‌توجه نرخ بیکاری گفت: اکنون در بعضی از استان‌ها آمار نرخ بیکاری ۵ یا ۶ درصد است و حتی برخی از استان‌ها به دنبال نیروی کار هستند. محمود کریمی‌بیرانوند معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار در این باره گفت: در دور دوم سفرهای استانی که داشتیم کارفرمایان تقاضای نیروی کار به صورت جدی داشتند. وی ادامه داد: در برخی استان‌ها مانند سمنان و یزد و آذربایجان شرقی کمبود نیروی کار به مرز بحران رسیده است؛ ‌به عبارتی تامین نیروی کار به بحران تبدیل شده است.
تعطیل شدن خطوط تولیدی کارخانه‌ها با سرمایه‌گذاری میلیاردی
یونس ژائله رییس اتاق بازرگانی تبریز با بیان اینکه در‌به‌در دنبال کارگر می‌گردیم، کمبود شدید نیروی کار در استان را یکی از چالش‌های مهم حوزه‌ صنعت می‌داند‌. خطوط تولیدی کارخانه‌ها با سرمایه‌گذاری میلیاردی به دلیل نبود کارگر خوابیده و تعطیل شده است. ژائله تصریح می‌کند: تامین نیروی انسانی ماهر و کارگر ساده در بنگاه‌ها به یک چالش بزرگ تبدیل شده و برخی خطوط تولیدی با سرمایه‌گذاری میلیاردی این منطقه به دلیل عدم تامین نیروی کارگری تعطیل است، در حالی که مشکل فروش و هزینه‌ای ندارند.
کار هست، کارگر نیست
هادی ابوی دبیر کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به اینکه در حال حاضر شغل است، اما شاغل نیست، گفت: متاسفانه به دلایلی مانند حقوق کم، نیروی کار تمایلی به کار کردن ندارد. بارها از سوی کارفرما درخواست نیرو داده‌اند، اما نیروی کار قبول نمی‌کند.
وی ادامه داد: بسیاری از کارفرمایان تمایل دارند که حقوقی بالاتر از حقوق وزارت کار را پرداخت کنند و نیروی کار جذب کنند. نیروی کار با تغییرات در بازار کار ترجیح می‌دهد که به سمت مشاغل نوین مانند مشاغل مجازی و اینترنتی برود. نیروی کار تحصیل کرده ما در راستای فرهنگ کار متاسفانه حاضر به فعالیت در خط تولید کارخانه‌ها نیستند، ترجیح می‌دهند با دانش خود در مشاغلی که درآمد بیشتر دارد مشغول کار شوند. به همین دلیل شرایط عرضه و تقاضای نیروی کار نسبت به گذشته تغییر کرده است.
دبیرکانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور بیان کرد: باید فرهنگ کار اصلاح شود. در حال حاضر جوانان به فکر این هستند که درآمد بیشتری داشته باشند، به همین دلیل حاضر نیستند که سر ساعت مشخص تحت قوانین و ضوابط مشخص مشغول به کار شوند. نماینده کارگران در شورای‌عالی کار افزود: در حال حاضر منظور از کار بهتر این نیست که کارگر استراحت بیشتر داشته باشد و جایگاه کاری‌اش بالاتر باشد، بلکه بیشترین بحث کارگر درآمد است. یعنی درآمد کارگر به گونه‌ای باشد که بتواند زندگی‌اش را تامین کند. اصلاح بعضی موارد از تامین اجتماعی و قانون کار در بهبود فرآیند کار مهم است.
وی گفت: در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که کارفرمایان شغل را ایجاد کرده‌اند، اما نیروی کاری برای شغل وجود ندارد، این شغل برگرفته از معیشت است. معیشت کارگران باید واقعی دیده شود. واقعیت جامعه این است که هزینه سبد معاش کارگر حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان است. از آنجایی که چنین درآمدی برای یک کارگر در یک شغل دیده نمی‌شود، به صورت اجباری کارگر مجبور است مدام به دنبال شغلی باشد که درآمد بهتری داشته باشد.