چرخش در تجارت خارجی

 تغییر رویکرد تجارت خارجی کشور از آمار چهارماهه ابتدای سال کاملا مشهود است. از جابه‌جایی ۱۰ بازار اول صادراتی گرفته تا رسیدن گندم به پله اول واردات. براساس آمار گمرک صادرات کالاهای غیرنفتی بدون احتساب میعانات گازی به ۹ میلیارد و ۸۲۰ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال قبل از نظر وزن ۵۸/۰ درصد افزایش و از نظر ارزش ۳۵/۴ درصد کاهش داشته و این در حالی است که در همین مدت ۱۷ میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار کالاهای وارداتی در کارنامه تجارت کشور ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۸۴/۱۲ درصد افزایش و از نظر ارزش ۷ درصد کاهش یافته است. بر این اساس تراز بازرگانی خارجی‌مان طی چهار ماه با کسری هفت میلیاردی (۷,۴۵۳ میلیون دلار) مواجه شده است. در این مدت تراز بازرگانی خارجی با ۸۴ کشور دنیا منفی و با ۸۴ کشور دیگر مثبت بوده است. پنج کشور طرف معامله ایران با بیشترین تراز تجاری مثبت عراق، افغانستان، هند، اندونزی و ترکمنستان بوده است و امارات، ترکیه، کره، سوییس و آلمان هم پنج کشوری هستند که بیشترین تراز تجاری منفی با ایران را داشته‌اند. در همین راستا میزان صادراتمان به ۴۸ کشور با کاهش نسبی همراه بوده با ۱۲ کشور کاهش صددرصدی صادرات داشته‌ایم و پای ۱۵ کشور نیز برای اولین بار به بازارهای صادراتی ایران باز شده است. در میان مقاصد صادراتی‌مان نام کشورهایی به چشم می‌خورد که اصلا مشخص نیست در کجای نقشه قرار دارند. بنین، باربادوس جزیره من، جیپوتی، ساموا، سیشل، فیجی، سورینام، موریس، کابن، کوزو و آروبا و… کشورهایی هستند که مسوولان از تجارت با انها ابراز خرسندی می‌کنند.

 محصولات کشاورزی در صدر واردات

شواهد حاکی از آن است که در میان اقلام عمده وارداتی گندم سخت در صدر واردات قرار داشته و شمش آهن و فولاد غیرممزوج، دانه ذرت دامی، برنج نیمه سفید شده، کنجاله و سایر آخال‌های جامد از دانه سویا، محصولات آهنی و فولادی غیرممزوج تخت و نرم نورد شده، سایر داروهای خرده‌فروشی، ماژول نمایش و قند و شکر به ترتیب جزو بیشترین کالاهای وارداتی به کشور محسوب می‌شوند. با نگاهی به جدول‌ کالاهای وارداتی می‌بینیم که پنج قلم از ۹ کالای عمده وارداتی مربوط به محصولات کشاورزی است در همین راستا امارات، چین، ترکیه، کره و آلمان بیشترین صادرات را به ایران داشته‌اند.

در میان اقلام عمده کالاهای صادراتی نیز پلی‌اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از ۹۴ درصد، کوداوره، پروپان مایع شده، قیر نفت، متانول، سیمان پورتلند، سنگ‌آهن به هم فشرده نشده، کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده و پلی‌اتیلن با وزن ۹۲ درصد کالاهای صادراتی قرار گرفتند در این میان همان طور که مشاهده می‌شود خبری از محصولات کشاورزی و دامی به چشم نمی‌خورد. کارشناسان نیز بر این باورند که میزان صادرات کشور به واسطه حضور کالاهای نفتی و پتروشیمی به این رقم رسیده است.

 خودرو

یکی از کالاهای صادراتی و وارداتی پر سروصدا از سال جدید خودرو بوده است بر این اساس طی چهار ماه اخیر صادرات ۲۱,۹۸۵ خودرو به ارزش ۱۲۳ میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته با افزایش مواجه شده است. عراق، افغانستان و اوکراین نیز سه کشور عمده صادراتی بوده‌اند. در بخش واردات این کالا نیز ۱۲,۰۲۹ به ارزش ۲۸۵ میلیون دلار خودرو وارد کشور شده که ۵/۱ درصد از سهم کل واردات را به خود اختصاص داده واردات خودرو در سال گذشته ۷۶/۹ درصدی را تجربه کرده است.

 گوشی تلفن همراه

در بخش واردات گوشی تلفن همراه نیز تا آخر تیرماه ۲۸۶ تن و با ارزش ۷۰,۰۰۰ دلار واردات انجام شده که این میزان به نسبت سال گذشته (۸۵ تن با ارزش ۱۱,۸۶۰ هزار دلار) از رشد محسوسی برخوردار شده است. برنج نیز یکی از کالاهای وارداتی است که حرف و حدیث در مورد آن زیاد است وزارت بازرگانی سرانه مصرف برنج برای هر نفر در طول سال را ۴۳ کیلوگرم عنوان می‌کند این در حالی است که به گفته انجمن برنج سرانه مصرف هر ایرانی حداکثر ۳۶ کیلوگرم است. براساس آمار در مدت چهار ماه ۴۶۸ هزار تن و به ارزش ۴۳۶ میلیون دلار برنج وارد کشور شده است واردات این محصول نسبت به سال قبل ۰۱/۱۵ درصد افزایش وزنی و ۷۹/۲۸ درصد افزایش ارزشی داشته است کشورهای عمده وارداتی برنج هند، امارات و پاکستان بوده‌اند.

 سیگار

اما در مورد واردات سیگار نیز همچنان با افزایش واردات مواجه هستیم. طی چهار ماه نخست سال حدودا ۳,۱۷۳  تن به ارزش ۳۷,۰۳۴ هزار دلار سیگار وارد کشور شده است. واردات این محصول نسبت به سال قبل ۶۶/۱۳۱ درصد افزایش وزنی و ۵۸۰۹۸ درصد افزایش ارزش یافته در این مدت کشورهای عمده مبدا وارداتی این کالا به ترتیب سوییس، کره و امارات بوده‌اند.

   پوشاک

در اینکه بازار پوشاک ایران را چین گرفته شکی نیست این موضوع را آمار گمرک هم تایید می‌کند. طی چهار ماه نخست سال ۹۱ حدود ۵۶۸ تن انواع پوشاک به ارزش ۶,۹۱۲ هزاردلار وارد کشور شده واردات این کالاها نسبت به سال قبل ۰۶/۸ درصد کاهش وزنی و ۲۷/۹ درصد افزایش ارزشی داشته است.

امارات، چین و ایتالیا سه کشور عمده پوشاک وارداتی به ایران بوده‌اند.