چشم‌انداز صادرات سال ۱۴۰۴

به باور رییس کنفدراسیون صادرات ایران اگر در سال‌۱۴۰۴ تغییر خاصی از نظر شرایط سیاسی و بین‌المللی نداشته باشیم، فارغ از قطعی و ناترازی‌ها در حوزه انرژی که باید برطرف شود، باید رشد حجم صادرات ادامه پیدا کند. اما این پیش‌بینی مشروط به شرایطی است که با تصویب آنها شاید اثر مثبتی در تجارت با کشورهایی مثل چین و روسیه ایجاد کند.
در سال گذشته کسری تراز تجاری غیرنفتی رکورد زد و به رقم 8/‏16‌میلیارد دلار رسید. کسری تراز تجاری غیرنفتی کشور در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب 5/‏4 و 4/‏6میلیارد دلار بوده که نشان می‌دهد این رقم در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن 6/‏2 برابر و نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود 7/‏3برابر شده است.
به طور کلی گزارش‌های کارشناسی نشان می‌دهد، وابستگی به بازارهای محدود و خام‌فروشی دو چالش اساسی در مسیر توسعه صادرات غیرنفتی ایران است. صادرات غیرنفتی ایران در سال‌های گذشته با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده و وابستگی به تعداد محدودی از مقاصد صادراتی و تمرکز بر صادرات کالاهای اولیه دو مشکل اساسی در این زمینه هستند چراکه این امر نه‌تنها ریسک اقتصادی را افزایش می‌دهد، بلکه مانع از توسعه پایدار و ایجاد اشتغال می‌شود.
با این حال، آمارها نشان می‌دهد در ۱۱‌ماهه سال‌۱۴۰۳ صادرات غیرنفتی رکورد زده و تراز تجاری بهبود یافته که یکی از دلایل آن رشد قیمت محصولات پتروشیمی بوده است.
در این رابطه محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: جدیدترین آمار منتشر شده از سوی گمرک نشان می‌دهد که در ۱۱‌ماهه سال ۱۴۰۳، میزان صادرات غیرنفتی و میزان واردات به ترتیب ۵۳ و ۶۳‌میلیارد دلار و کسری تراز تجاری حدود ۱۰‌میلیارد دلار بوده است.
البته به گفته وی، در این مدت بالغ بر ۶ تا ۷ میلیارد دلار واردات طلا ثبت شده و طلا به عنوان کالای مصرفی تلقی نمی‌شود، بلکه یک کالای سرمایه‌ای مثل ارز است. بنابراین اگر واردات طلا را هم در نظر بگیریم، می‌توان گفت کسری تراز تجاری در ۱۱‌ماهه‌۱۴۰۳ حدود 2، 3 میلیارد دلار بوده است.
لاهوتی با بیان اینکه در سال‌۱۴۰۳ برای اولین‌بار صادرات غیرنفتی کشور رکورد زد، تصریح کرد: بیشترین رشد صادرات در سال ۱۴۰۳ مربوط به کالاهای کشاورزی و پتروشیمی بوده که در بخش دوم، علت آن بالا رفتن بخشی از قیمت کالای پتروشیمی بوده است. البته به گفته وی سالی که گذشت، به ‌دلیل قطعی مکرر برق و گاز در تابستان و زمستان، سال سختی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان بود و اگر این شرایط نبود، قطعا رکورد بیشتری در حوزه صادرات ثبت می‌شد.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران در ادامه با اشاره به تاثیر نرخ ارز بر تولید و صادرات، گفت: با جابه‌جایی سامانه نیما به مرکز مبادله و افزایش نرخ ارز در سال گذشته، نقدینگی واحدهای تولیدی تحت‌تاثیر قرار گرفت، اما باوجود این شرایط، شاهد رشد صادرات بودیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره چشم‌انداز تولید و صادرات در سال‌۱۴۰۴ نیز گفت: اگر در سال‌۱۴۰۴ تغییر خاصی از نظر شرایط سیاسی و بین‌المللی نداشته باشیم، فارغ از قطعی و ناترازی‌ها در حوزه انرژی که باید برطرف شود، باید رشد حجم صادرات ادامه پیدا کند. بنابراین قطعا امسال هم رکورد جدیدی را ثبت خواهیم کرد.
اما به گفته رییس کنفدراسیون صادرات ایران این پیش‌بینی مشروط به شرایطی است؛ از جمله بحث ‏اف‌ای‌تی‌اف، تصویب سی‌اف‌تی و پالرمو که در کمیسیون‌های مجمع مصوب شده و اگر در صحن هم به تصویب برسد، شاید اثر مثبتی در تجارت با کشورهایی مثل چین و روسیه ایجاد کند و بتوانیم از طریق بهبود وضعیت روابط بانکی، حجم تجارت خارجی را افزایش دهیم.