چشم امید مسکو به پکن

سفر ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه به پکن روز پنجشنبه در حالی انجام می‌شود که مسکو پس از شروع جنگ اوکراین و به تبع آن رویارویی با تحریم‌های گسترده بلوک غرب، به افزایش روابط اقتصادی بیشتر با پکن روی آورده است؛ تحکیم و تقویت شرایط موجود را می‌توان در چشم‌انداز این سفر دید.
سفر ولادیمیر پوتین به پکن در این هفته، جایی که وی با شی جین پینگ دیدار خواهد کرد، یکی دیگر از نشانه‌های آشکار نزدیکی فعلی روسیه و چین است.
با ورود پوتین به پکن در روز ۱۶ می (دیروز) این دو رییس‌جمهوری برای چهل‌وسومین‌ بار با یکدیگر دیدار کردند در حالی که در آن سو، جنگ در اوکراین وضعیت بحرانی‌ به خود گرفته است. روسیه به شریک مهم‌تری برای چین به‌منظور مقابله با قدرت آمریکا تبدیل شده است. در کنار اینکه روابط اقتصادی طرفین قوی‌تر شده، نشانه‌هایی هم از تعمیق پیوندهای نظامی وجود دارد.
سفر پوتین در حالی صورت می‌گیرد که در این ماه آمریکا دو بار تحریم‌ها علیه تجارت چین و روسیه را تشدید کرده است. همچنین دیدار پوتین با شی چند ماه قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و در حالی صورت می‌گیرد که واکنش‌های شدید بین‌المللی به دلیل حمایت ایالات‌متحده از جنگ رژیم صهیونیستی در غزه مشاهده می‌شود.
این سفر برای پوتین از نظر اقتصادی اهمیت بسیاری دارد چراکه اقتصاد دوران جنگ روسیه همچنان با تحریم‌هایی از سوی غرب به ویژه آمریکا همراه است. برای شی که به تازگی از یک سفر اروپایی (فرانسه، مجارستان و صربستان) بازگشته است، این دیدار فرصتی است تا نشان دهد اتحادش با پوتین توانایی وی را برای تعامل با غرب از بین نبرده بلکه پکن را به یک حلقه اتصال به این دو تبدیل کرده است.
پوتین در گفت وگویی با خبرگزاری شینهوا که روز چهارشنبه پیش از سفرش منتشر شد، از «چشم‌انداز عالی» مشارکت پکن و مسکو و تلاش‌های مشترک آنها برای «تقویت حاکمیت، حفاظت از تمامیت ارضی و امنیت» استقبال کرد. پوتین خاطرنشان کرد: هدف رهبران تعمیق همکاری در «صنعت و فناوری پیشرفته، فضا و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، هوش‌مصنوعی، انرژی‌های تجدید‌پذیر و سایر بخش‌های نوآورانه» است. به گزارش ایرنا، مکس هس عضو موسسه تحقیقات سیاست خارجی به شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: کاملا واضح است که در این دو سال گذشته، پوتین سه خواسته از چین دارد.
هس افزود که رییس‌جمهوری روسیه خواهان یک «توافق» برای خط لوله گاز طبیعی Power of Siberia2 است و به دنبال حمایت بیشتر چین برای جنگ در اوکراین، به ویژه از نظر سخت افزاری است. این کارشناس معتقد است که پوتین همچنین خواهان دسترسی به بازارهای مالی چین و استفاده از پول پکن برای پیشبرد تجارت مسکو است.
عضو موسسه تحقیقات سیاست خارجی مدعی شد: ما واقعا پیشرفت بسیار کمی در همه این موارد دیده‌ایم بنابراین، پوتین به چین می‌رود تا ببیند چه چیزی می‌تواند به دست آورد.
از سویی ما شاهد هستیم که واشنگتن در آستانه سفر پوتین به پکن، تعرفه ۲۵درصدی بر واردات خودروهای برقی از چین را ۴برابر افزایش داد. یان برمر دانشمند علوم سیاسی و رییس گروه اوراسیا در تفسیری گفت: فقط به بایدن نگاه کنید که تعرفه ۱۰۰درصدی بر واردات خودروهای برقی چین اعمال کرد. همه اینها پیامی را به چینی‌ها می‌فرستد که مهم نیست چه کسی در نوامبر انتخاب می‌شود، ایالات متحده در تلاش است تا آنها را مهار کند. او افزود: من فکر می‌کنم (چینی‌ها) در درازمدت، هرچه بیشتر از آمریکا و متحدانش ببینند، در نهایت به روس‌ها نزدیک‌تر خواهند شد.
روزنامه نیویورک تایمز نوشت: چین به‌عنوان مهم‌ترین شریک روسیه، یک راه فرار برای تمام مشکلات اقتصادی مسکو فراهم می‌کند. در سال ۲۰۲۳، تجارت روسیه با چین به رکورد ۱/۲۴۰میلیارد دلار رسید که بیش از ۶۰درصد بیشتر از میزان قبل از جنگ اوکراین بود. چین ۳۰درصد از صادرات روسیه و نزدیک به ۴۰درصد از واردات آن را به خود اختصاص داده بود.
بر اساس این گزارش، قبل از جنگ، تجارت روسیه با اتحادیه اروپا دو برابر رابطه تجاری با چین بود اما در حال حاضر این میزان به کمتر از نصف رسیده است. یوآن چین، نه دلار یا یورو، در حال حاضر ارز اصلی مورد استفاده برای تجارت بین دو کشور است و آن را تبدیل به پرمعامله‌ترین ارز در بورس اوراق بهادار مسکو و ابزاری برای پس‌انداز کرده است.
محصولات چینی در همه جای روسیه موجود هستند و بیش از نیم میلیون خودروی فروخته شده در این کشور در سال گذشته ساخت چین بودند. ۶ برند برتر خودروی خارجی در روسیه، با توجه به خروج شرکت‌های غربی، اکنون همگی چینی هستند. داستان مشابهی برای بازار گوشی‌های هوشمند نیز وجود دارد، جایی که شیائومی و تکنو چین، اپل و سامسونگ را از دور خارج کردند. لوازم خانگی و بسیاری از اقلام کاربردی دیگر هم تحت‌الشعاع این مساله هستند.
نیویورک تایمز این تغییرات را «اساسی» می‌داند و می‌نویسد: حتی در دوران تزار، روسیه کالاهای خود را به اروپا می‌فرستاد و به واردات کالاهای تولیدی از غرب متکی بود. الیگارش‌های روسیه که در فهرست سیاه اکثر کشورهای غربی قرار گرفته‌اند، مجبور شده‌اند خود را با واقعیت جدید وفق دهند. ماه گذشته، یک تاجر ولادیمیر پوتانین، که دارایی او ۷/۲۳میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، اعلام کرد که امپراطوری مس و نیکل او به سمت چین تغییر جهت خواهد داد.