چه اتفاقی افتاد که اروپا از ایران نفت خرید؟

گروه انرژی- رومانی، لهستان و بلغارستان سه کشوری هستند که طی روزهای گذشته از آنان به عنوان مشتریان جدید نفت ایران در ماه‌های گذشته نام برده شده است. سه کشور اروپایی که برخلاف تحریم‌های آمریکا علیه ایران از ایران نفت وارد کرده‌اند و به نظر می‌رسد فشاری هم از جانب آمریکا به آنها وارد نشده است.
این خبر را رویترز چند روز پیش اعلام کرد. این خبرگزاری به نقل از مرکز آمار اروپا (یورواستات) گزارش کرد که اتحادیه اروپا در سال میلادی گذشته ۴۱۸۱ تن نفت خام یا فرآورده نفتی از ایران وارد کرده است. رویترز تاکید کرد که میزان واردات نفت اتحادیه اروپا از ایران هرچند رقم قابل‌توجهی نیست اما با این حال این خبرگزاری عنوان کرده که ظاهرا پالایشگاه‌های اروپایی تمایل به واردات نفت از ایران دارند و درج ارقام واردات در آمار رسمی نفت اروپا نشان‌دهنده تمایل مراجع رسمی اروپا برای واردات نفت از ایران است.
بلغارستان، جدیدترین عضو اتحادیه اروپاست که از زمان تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران در سال ۲۰۱۸ واردات نفت یا فرآورده نفتی از ایران داشته است. نخستین محموله نفت وارداتی ایران در دسامبر ۲۰۲۲ به این کشور ارسال شده است. بلغارستان در ژانویه ۲۰۲۳ نیز برای دومین ماه متوالی ۸۳ تن نفت یا فرآورده نفتی از ایران وارد کرده است.
براساس اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز آمار اروپا (یورو استات) اتحادیه اروپا در سال میلادی گذشته ۴۱۸۱ تن نفت خام یا فرآورده نفتی از ایران وارد کرده است.
براساس این گزارش؛ رومانی، لهستان و بلغارستان سه عضو اتحادیه اروپا هستند که در سال گذشته میلادی از ایران نفت خام یا فرآورده نفتی وارد کرده‌اند.
رومانی در سال ۲۰۲۲ در مجموع ۴ هزار تن نفت خام یا فرآورده نفتی از ایران وارد کرده است. بلغارستان ۱۶۸ تن و لهستان نیز ۱۳ تن نفت خام یا فرآورده نفتی از ایران در این سال وارد کرده‌اند.
در پی جنگ روسیه و اوکراین و با تحریم ورود نفت روسیه به اروپا این کشور بیشتر تمرکز خود را به بازارهای آسیایی معطوف کرده که از جمله جدیدترین این بازارها همسایه شرقی ایران است. وزیر نفت پاکستان در حالی از ثبت اولین سفارش واردات نفت خام از روسیه خبر داد که این کشور در مواجهه با چالش‌های اقتصاد کلان به دنبال واردات انرژی ارزان‌تر است.
تحلیلگران بر این باورند که اروپا به دلیل فشار ناشی از کمبود انرژی و ادامه مناقشه با روسیه بر سر مساله اوکراین، خرید نفت از ایران را ادامه خواهد داد.
محسن قمصری مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره جایگزینی نفت ایران با روسیه در اتحادیه اروپا می‌گوید: قاعدتا روسیه نمی‌تواند همه نیاز بازارهای اروپایی را حتی در بهترین شرایط تامین کند.
به گفته وی، ایران در سال‌های قبل در قسمت‌های جنوبی و شرقی اروپا بازار داشته و صادرات انجام ‌داده است، اکنون هم می‌تواند به اروپا وارد شود زیرا برخی کشورهای جنوبی و شرقی اروپا بازارهایی هستند که می‌توانند نفت ایران را مصرف کنند.
مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره حضور نفت روسیه در پاکستان و چرایی عدم حضور ایران در بازار این همسایه شرقی به ایلنا گفت: مصرف و نیاز پاکستان به نفت زیاد نیست و تقریبا به‌طور سنتی هم هیچ‌گاه مصرف‌کننده نفت ایران نبوده است، اما به صورت محدود برخی مواقع از ایران نفت وارد می‌کرده است. جدای از همسایگی ارتباطاتی که این کشور با ایالات‌متحده آمریکا دارد؛ مانع از این می‌شود که روابط خود را با ایران گسترش دهد. روسیه هم بعید است بتواند به راحتی به این کشور نفت صادر کند.
وی ادامه داد: عمده نفتی که در پالایشگاه‌های پاکستان به مصرف می‌رسد نفت امارات است و آن هم به این دلیل است که امارات در این کشور سرمایه‌گذاری کرده است و سهامدار پالایشگاه‌های پاکستان است و قاعدتا می‌تواند نفت خام خود را عرضه کند، بنابراین نفت روسیه به‌طور مرتب نمی‌تواند وارد پاکستان شود.
قمصری درباره احتمال صادرات نفت ایران به اروپا از مسیر کشورهای واسطه مثل عراق بیان کرد: احتمال این وجود دارد که از طریق عراق به کشورهای اروپایی صادرات داشته باشیم، در زمان تحریم ممکن است که ما از مسیر کشورهای واسطه اقدام به صادرات نفت کنیم.