کابوس نفت ۱۰۰ دلاری

گروه انرژی- بازار بعد از تصمیم ناگهانی اوپک‌پلاس برای کاهش ۶/۱ میلیون بشکه نفت در روز همچنان در شوک به سر می‌برد؛ البته بررسی رفتار قیمتی نفت در روزهای اخیر نشان از کاهش یک دلاری قیمت در بازار را دارد. با این حال تحلیلگران بر این باورند که قیمت نفت در روزهای آینده و در پی عملی شدن کاهش عرضه اوپک‌پلاس روند صعودی خود را ادامه خواهد داد.
بهای معاملات نفت برنت روز جمعه روی کانال ۸۴ ایستاد و نفت وست‌تگزاس اینترمدیت نیز کماکان در کانال ۸۰ دلاری متوقف شده است. با توجه به دلیل تعطیلات رسمی، روز جمعه در بازار معاملات آمریکا در ساعات پایانی هفته گذشته متوقف شد و حالا تحلیلگران انتظار دارند گزارش‌های بعدی که از اقتصاد آمریکا منتشر می‌شود، مسیر قیمت نفت را مشخص کند.البته عامل دیگری که از قیمت‌ها پشتیبانی کرده، کاهش بیش از حد انتظار ذخایر نفت آمریکا برای دومین هفته متوالی بود که نشان داد ذخایر بنزین و سوخت‌های دیگر هم کاهش پیدا کرده‌اند. این موضوع به رشد تقاضا منجر شد.گزارش شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز نشان داد شمار دکل‌های حفاری نفت آمریکا با دو حلقه کاهش، به ۵۹۰ حلقه رسیده است. با این حال، عاملی که رشد قیمت‌ها را محدود نگه‌داشت، گزارش بازار کار آمریکا بود که نشان داد رشد اقتصادی کند شده است. آماری که پیش از آن منتشر شده بود، رشد آهسته‌تر از حد انتظار بخش خدمات این کشور را نشان داده بود.
کاهش دلهره‌آور
تقابل بین کشورهای تولیدکننده نفت و مصرف‌کنندگان این طلای سیاه بعد از جنگ بین روسیه و اوکراین شدید‌تر شده است. به همان نسبت که ائتلاف اوپک‌پلاس تصمیم گرفتند تا تولید نفت را کاهش دهند و به رشد قیمت‌ها در بازار کمک کنند، مصرف‌کنندگان بزرگ از جمله آمریکا در تلاش بودند تا با سیاست‌های پولی و افزایش نرخ بهره، تا حد ممکن جلوی پرش بیش از اندازه نفت را بگیرند.
این کشمکش در پایان سال ۲۰۲۲ میلادی به نفع آمریکا و کشورهایی که سیاست افزایش نرخ بهره را در پیش گرفته بودند، تمام شد. با این حال روند کاهشی قیمت نفت در ماه‌های آغازین سال جدید میلادی برای روسیه و عربستان که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان محسوب می‌شوند، روند قابل قبولی نبود و در نتیجه یک تصمیم مشترک، تولید نفت را مجددا کاهش دادند تا قیمت دوباره به کانال ۸۰ دلاری صعود کند.تصمیم اوپک‌پلاس با هدایت و راهبری عربستان و روسیه پیش‌بینی قیمت نفت را تا آستانه ۱۰۰ دلار بالا برده است و تحلیلگران می‌گویند واردکنندگان بزرگ نفت نظیر هند، ژاپن و کره‌جنوبی در صورت رسیدن قیمت‌ها به ۱۰۰ دلار در هر بشکه، بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد.
به گفته تحلیلگران این مالیاتی روی هر اقتصاد واردکننده نفت است. این آمریکا نیست که بیشترین آسیب را از نفت ۱۰۰ دلاری خواهد دید بلکه کشور‌هایی نظیر ژاپن، هند، آلمان و فرانسه خواهند بود که هیچ‌گونه منابع نفت داخلی ندارند.
کاهش تولید داوطلبانه از سوی کشورهای عضو اوپک‌پلاس از ماه می آغاز شده و تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه پیدا می‌کند. کشورهای عربستان سعودی و روسیه، تولیدشان را به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز تا پایان امسال کاهش خواهند داد و اعضای دیگر اوپک شامل کویت، عمان، عراق، الجزایر و قزاقستان هم تولیدشان را کاهش می‌دهند.
خطر نفت ۱۰۰ دلاری در انتظار کدام اقتصادهاست؟
یک هفته بعد از اعلام ناگهانی تصمیم اوپک‌پلاس بهای معاملات نفت برنت به بیش از ۸۵ دلار در هر بشکه رسیده در حالی که وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا بیش از ۸۱ دلار در هر بشکه معامله می‌شود. این افزایش قیمت اگر ادامه داشته باشد، می‌تواند اقتصادهای بزرگ را تحت تاثیر قرار داده و رکود اقتصادی را در دنیا گسترش دهد.
بررسی خبرگزاری «سی‌ان‌بی‌سی» نشان می‌دهد که این کشورها بیشترین زیان را از نفت ۱۰۰ دلاری خواهند دید:
هند
هند سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان بوده و از زمانی که تجارت انرژی روسیه بر سر جنگ در اوکراین، هدف تحریم قرار گرفته، نفت تخفیف‌دار روسیه را خریداری می‌کند. طبق آمار دولتی، واردات نفت هند در فوریه به میزان ۵/۸ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد کرد.
به گفته تحلیلگران، اگرچه هندی‌ها از نفت تخفیف‌دار روسیه همچنان بهره می‌برند اما از قیمت‌های بالای زغال سنگ و گاز تحت فشار قرار گرفته‌‌اند و اگر قیمت نفت افزایش بیشتری پیدا کند، حتی نفت تخفیف‌دار روسیه هم به رشد اقتصادی هند لطمه خواهد زد.
ژاپن
نفت مهم‌ترین منبع انرژی در ژاپن بوده و حدود ۴۰ درصد از کل تامین انرژی این کشور را تشکیل می‌دهد. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ژاپن که تولید داخلی قابل توجهی ندارد، به واردات نفت خام به شدت وابسته بوده و بین ۸۰ تا ۹۰ درصد وارداتش از منطقه خاورمیانه انجام می‌شود.
کره‌جنوبی
به همین ترتیب، طبق گزارش شرکت تحقیقاتی مستقل انر دیتا، عمده نیازهای انرژی کره‌جنوبی با استفاده از نفت تامین می‌شود.به گفته مولچانوف، کره‌جنوبی و ایتالیا بیش از ۷۵ درصد به نفت وارداتی متکی هستند.
اروپا و چین هم وابستگی بالایی به واردات نفت دارند. با این حال، وابستگی چین به دلیل تولید داخلی نفت، اندکی کمتر است. اروپا هم به صورت کلی بیشتر به انرژی هسته‌ای، زغال سنگ و گاز متکی است.
تاثیر قیمت بالاتر نفت بر اقتصادهای نوظهور
مولچانوف می‌گوید، بعضی از بازارهای نوظهور که توانمندی ارز خارجی برای پشتیبانی از این واردات را ندارند، از قیمت نفت ۱۰۰ دلاری تاثیر منفی خواهند دید. او از آرژانتین، ترکیه، کره‌جنوبی و پاکستان به عنوان اقتصادهایی نام برد که احتمالا بیشترین آسیب را می‌بینند.
سریلانکا که تولید داخلی ندارد و ۱۰۰ درصد به واردات نفت وابسته است، به شدت در معرض آسیب شدیدتر قرار دارد.به گفته آمریتا سن، موسس شرکت انرژی اسپکتس، کشورهایی که کمترین ذخایر ارزی خارجی را دارند و وارد‌کننده هستند، بیشترین آسیب را می‌بینند، زیرا نفت به دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود. اگر قیمت دلار افزایش پیدا کند، هزینه واردات رشد بیشتری خواهد داشت.
قیمت ۱۰۰ دلار در هر بشکه همیشگی نیست
به گفته مولچانوف، اگرچه نفت ۱۰۰ دلار در هر بشکه، ممکن است در افق دیده شود اما قیمت بالاتر ممکن است برای مدت طولانی باقی نماند. در بلندمدت قیمت‌ها در حدود قیمت فعلی و بین ۸۰ تا ۹۰ دلار خواهد بود.
براساس گزارش شبکه سی‌ان‌بی‌سی، هنگامی که قیمت نفت به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند و برای مدتی در این قیمت بماند، تولید‌کنندگان برای افزایش تولید تشویق خواهند شد.