کابینه رسانه‌ای

علیرضا کیانپور- مسعود پزشکیان هر روز صبح زود به «پاستور» می‌رود و در دفتری که در اختیارش قرار گرفته در قامت رییس‌جمهور منتخب کارش را می‌کند اما دولت فرمانده کماکان دولتی است که تحت سرپرستی محمد مخبر فعالیت می‌کند و به اداره امور مملکت مشغول است. پزشکیان دیروز در چند تماس تلفنی با سران چند کشور خارجی گفت‌وگو کرد و در همان دفتر کارش در کاخ ریاست‌جمهوری میزبان شماری از دیگر مقام‌های داخلی بود، اما نکته‌ای که ازسوی برخی منابع خبری مطرح شده و بنابر پیگیری‌های خبرنگار «جهان‌صنعت» نیز صادق به نظر می‌رسد، این است که «هنوز دفتر رییس‌جمهور منتخب شکل رسمی نگرفته» و به جز شخص رییس‌جمهور منتخب، فرد خاصی کنار پزشکیان نیست. هرچند برخی منابع خبری نیز مدعی شده‌اند یکی از فرزندان پزشکیان و علی عبدالعلی‌زاده که ریاست ستاد انتخاباتی او را برعهده داشت، کماکان در این روزهای پس از انتخابات نیز روزها را کنار پزشکیان شب می‌کنند اما این به معنای آن نیست که «دفتر ریاست‌جمهوری» به‌عنوان نهادی اداری متشکل از مدیران و کارکنانی که هر کدام مسوول پیگیری امری خاص هستند، تشکیل شده باشد. با این همه اما هر روز اخباری درخصوص پیوستن فلان چهره سیاسی به کابینه پیشنهادی پزشکیان روی خروجی خبرگزاری‌ها و منابع خبری رسمی و غیررسمی می‌رود و همزمان، برخی از این منابع رسانه‌ای نیز از این فراتر رفته و سیاهه اسامی رنگارنگی را به‌عنوان اعضای کابینه پیشنهادی منتشر می‌کنند.
تاکید زرآبادی بر اطلاع‌رسانی شفاف و واحد
آنطور که خانم حمیده زرآبادی، سخنگوی ستاد مسعود پزشکیان به «جهان‌صنعت» گفته، نه‌تنها هیچ‌یک از این فهرست‌ها و سیاهه‌های اسامی که به‌عنوان ترکیب اعضای کابینه پیشنهادی یا گزینه‌های موردنظر رییس‌جمهور منتخب برای وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف زیرمجموعه دولت چهاردهم منتشر می‌شوند، مستند نیست و صحت ندارد، بلکه حتی آنچه درخصوص جزئیات و ترکیب کارگروه‌هایی که با اسامی مختلف انتخاب وزیران و اعضای کابینه مطرح شده نیز دقیق نیست. حمیده زرآبادی که تاکید کرده «مقدمات تشکیل این‌دست کارگروه‌های تخصصی بررسی گزینه‌های احتمالی برای انتخاب وزیران و سایر اعضای کابینه انجام شده و صحبت‌ها و رایزنی‌هایی نیز در حال انجام است»، درعین‌حال می‌گوید: «متاسفانه به‌دلیل نبود یک مرجع موثق و مطلع اطلاع‌رسانی در این راستا، اخبار ازطریق افراد مختلف مطرح می‌شود و در این بین، بسیاری هم بدون آنکه به‌واقع مطلع باشند، از قول خود اظهارنظر می‌کنند که بعضی از این اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها نیز با اهداف خاص انجام می‌شود.» این نماینده پیشین مجلس که تصریح کرده «به این دلیل که در حال حاضر سازوکار روشنی برای بررسی مسائل و کار گروهی و جمعی وجود ندارد، ترجیح می‌دهم درباره جزئیات مسائل، افراد خاص و گمانه‌زنی‌هایی که درباره معرفی فلان چهره برای فلان وزارتخانه مطرح شده، صحبت نکنم»، به «جهان‌صنعت» گفت: «پیشنهادی که چند روز پیش در جمع دوستان ستاد آقای پزشکیان مطرح کردم هم همین بود که لازم است ابتدا یک سازوکار مشخص برای اطلاع‌رسانی درباره اقداماتی که در راستای تشکیل کابینه انجام می‌شود، تشکیل دهیم تا اخبار مشخصا از یک مرجع و توسط یک گوینده واحد در اختیار افکار عمومی قرار گیرد تا اولا روند کار، آنطور که خواست همه عزیزان است، شفاف و معقول طی شود و ثانیا مانع از آن شویم که احیانا فضای گمانه‌زنی و اظهارنظرهای غیرمستند بر روند اطلاع‌رسانی درباره کابینه مسلط شود.»
سخنگوی ستاد پزشکیان با تاکید بر اینکه «طبیعتا با پایان روند برگزاری انتخابات، فعالیت‌های ستاد انتخاباتی آقای پزشکیان و اعضای آن نیز پایان یافته»، گفت: «با این حال مطلعم که فعالیت‌هایی برای ایجاد این سازوکارها و ساختارهای لازم برای آغاز رسمی فرآیند انتخاب وزیران و تشکیل کابینه و دولت آغاز شده و امیدوارم ظرف روزهای آینده، این سازوکار به‌طور شفاف به اطلاع افکار عمومی برسد.»
بازار مکاره خرید و فروش پست و مقام!
آنچه اما زرآبادی در این گفت‌وگوی مختصر با «جهان‌صنعت» مطرح کرده، روز گذشته ازسوی برخی دیگر از اعضای ستاد پزشکیان نیز مطرح شد. آن هم در حالی که هنوز چند روز بیشتر از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی مسعود پزشکیان نگذشته است، برخی منابع رسانه‌ای و بعضی چهره‌های سیاسی از تشکیل نهادهایی با اسامی متفاوت ازجمله «شورای موقت راهبردی»، «کمیته‌های پنج‌گانه بررسی و معرفی وزیران و کابینه پیشنهادی»، «شورای سیاستگذاری دولت چهاردهم» و «شورای انتصابات» سخن گفته‌اند. ادعاهایی که واکنش منفی محمدجواد آذری‌جهرمی را نیز برانگیخت و درنتیجه این عضو ستاد پزشکیان در توئیتی تمامی این دست اخبار و داده‌های رسانه‌ای را «جعلی» خواند. آذری‌جهرمی که از طریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر) در این رابطه اظهارنظر می‌کرد، با رد این دست شایعاتی که عمدتا تحت عناوینی همچون «گمانه‌زنی رسانه‌ای» مطرح می‌شوند، نوشت: «از دیروز اخباری توسط برخی چهره‌های شناخته‌شده رسانه‌ای درباره ترکیب شوراهایی مثل شورای سیاستگذاری دولت چهاردهم یا شورای انتصابات، دست به دست می‌چرخد، همه فیک است و روال شفاف و مدل علمی و به‌روز انتخاب وزیران توسط رییس‌جمهور منتخب به‌زودی اعلام خواهد شد.» این عضو ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان همچنین با طرح این پرسش که اساسا «چرا این اخبار دست به دست می‌شود؟!»، نوشت: «عده‌ای از شوق خدمت! حاضرند هر وعده‌ای به هر کسی بدهند تا مثلا وزیر شوند. عده‌ای هم طالب این وعده‌هایند و امروز روز کاسبی آنهاست؛ بنابراین با خبرسازی و اتصال این دو گروه به هم، این بازار مکاره فاسد شکل می‌گیرد؛ آجر و ملات این فساد نباشیم!»
هیات دولت چهاردهم به‌روایت رسانه‌ها
جالب آنکه آذری‌جهرمی در حالی اینچنین صریح هرگونه گمانه‌زنی رسانه‌ای و سیاسی درباره روند تشکیل کابینه را رد کرده که در این روزها، برخی رسانه‌ها، حتی تا آنجا پیش رفتند که نه‌تنها از اعضای احتمالی کابینه پزشکیان سخن گفتند، بلکه حتی در مواردی، ضمن اشاره به اسامی افراد، از این نوشتند که هرکدام از نام‌برده‌شدگان قرار است دقیقا در کدام وزارتخانه یا معاونت ریاست‌جمهوری به کار گرفته شوند. چنانکه از معاون اولی علی طیب‌نیا خبر داده و مدعی شدند پزشکیان برای آنکه بر استفاده از توانایی و تجارب محمدجواد ظریف اصرار دارد، تصمیم گرفته «پست جدیدی با عنوان معاون سیاسی ریاست‌جمهوری» طراحی کند و ظریف را به این عنوان در دولتش منصوب کند تا عملا «مسوول هدایت تیم سیاست داخلی و خارجی دولت» باشد. همچنین برخی منابع رسانه‌ای نیز با اشاره به نزدیکی علی تاجرنیا و مسعود پزشکیان، مدعی شدند که این چهره سیاسی اصلاح‌طلب قرار است درقامت «معاون اجرایی ریاست‌جمهوری» مشغول به کار شود.
همزمان با طرح این گمانه‌زنی‌ها، برخی منابع رسانه‌ای نیز از «تشکیل شورای موقت راهبردی» خبر داده و با اشاره به «کمیته‌های پنج‌گانه» زیرمجموعه این شورا، ازجمله از کمیته‌های «سیاست داخلی و خارجی» به ریاست ظریف، «اقتصادی» به ریاست طیب‌نیا، «اجتماعی» به ریاست علی ربیعی، «زیربنایی» به ریاست عبدالعلی‌زاده و «فرهنگی» به ریاست صالحی‌امیری سخن گفتند. این در حالی بود که در خبری دیگر نیز عنوان شد که به جز این کمیته‌های پنج‌گانه، «محمدجعفر قائم‌پناه، معاون پیشین پزشکیان در وزارت بهداشت، حسین علایی، فرمانده اسبق نیروی دریایی سپاه، محمد صدوقی، فرزند امام جمعه فقید یزد به‌عنوان نماینده سیدمحمد خاتمی و محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر سابق ارتباطات» نیز ازجمله چهره‌هایی هستند که در تشکیل کابینه نقش خواهند داشت.
پایبندی پزشکیان به میثاق اصلاحات
پزشکیان البته همواره خود را سیاستمداری مستقل خوانده و تاکید دارد که به هیچ حزبی وابسته نیست. موضعی که البته حقیقتا مختص پزشکیان نیست و بسیاری از دیگر سیاستمداران ایرانی نیز بر آن پافشاری می‌کنند. آن هم در حالی که روشن نیست این عدم تعلق تشکیلاتی و پرهیز از تحزب، چرا از ‌چنین ارج و قربی نزد سیاسیون این دیار برخوردار است و چرا این‌قدر به این عدم پایبندی‌شان به تحزب و حزبی‌گری مفتخرند!
فارغ از این تعارفات کلامی اما واقعیت آن است که پزشکیان در انتخابات اخیر کاندیدای اختصاصی جبهه اصلاحات ایران بود و پیش از انتخابات و حتی پیش از آنکه شورای نگهبان ترکیب واقعی و نهایی این رقابت سیاسی را مشخص کند، با حضور در یکی از جلسات مجمع عمومی این جبهه سیاسی، متعهد شد هم در جریان رقابت انتخاباتی و هم پس از آن، درصورت پیروزی در انتخابات، به میثاق‌نامه جبهه اصلاحات و مفاد شش‌گانه آن پایبند بماند. تعهدی که به‌ویژه با توجه به تجربه دو دولت اعتدالی حسن روحانی که با حمایت اصلاح‌طلبان به دولت رسید اما وقتی رییس‌جمهور شد، چندان از خود تعهدی به اعمال و انجام اصلاحات نشان نداد، برای اصلاح‌طلبان بسیار حائز‌اهمیت بود. پزشکیان اما هم به‌لحاظ پیشینه سیاسی و هم از جهت مشی و مرام و رویکرد و روش سیاست‌ورزی با روحانی تفاوت دارد. او اگرچه سعی کرده خود را مستقل از احزاب معرفی کند اما در عین حال، تاکید دارد که اگر تعهدی بدهد، متعهد می‌ماند. نکته‌ای که ازقضا سخنگوی جبهه اصلاحات نیز آن را تایید کرده است.
جواد امام که در این رابطه با «جهان‌صنعت» گفت‌وگو می‌کرد، یادآور شد: «یکی از شروط حضور جبهه اصلاحات برای حمایت از کاندیداها، پذیرش میثاق‌نامه و حضور در جلسه جبهه اصلاحات بود و اتفاقا وقتی آقای پزشکیان در جلسه مجمع عمومی جبهه حاضر شد و درمورد میثاق‌نامه موردپرسش قرار گرفت، با صراحت اعلام کرد که به مفاد شش‌گانه این میثاق‌نامه پایبند خواهد بود.»
روایت امام از روند همکاری جبهه اصلاحات با پزشکیان
سخنگوی جبهه اصلاحات که در ادامه به دو پرسش دیگر «جهان‌صنعت» در این خصوص پاسخ می‌داد که آیا اعضای جبهه اصلاحات پس از پیروزی پزشکیان در انتخابات با او دیدار داشته‌اند و آیا میان این جبهه سیاسی و رییس‌جمهور منتخب، شور و مشورتی در ارتباط با چند و چون تشکیل کابینه صورت گرفته، گفت: «اتفاقا آقای پزشکیان پس از انتخابات اعلام آمادگی کرده که در اولین فرصت با حضور در مجمع عمومی جبهه اصلاحات با اعضای جبهه دیدار کند.» سخنگوی جبهه اصلاحات همچنین در توضیحات تکمیلی درباره نوع همکاری این جبهه سیاسی با رییس‌جمهور منتخب در روند تشکیل کابینه گفت: «البته پس از انتخاب پیروزمندانه آقای پزشکیان که به دست مردم رقم خورد، هنوز جبهه اصلاحات جلسه‌ای با آقای پزشکیان نداشته اما در جلسه داخلی جبهه که یکشنبه برگزار شد، تصمیم گرفتیم پیشنهادهای‌مان را – چه در بحث معیارهای انتخاب گزینه‌های شایسته برای حضور در هیات دولت و چه مصادیق و افرادی که از چنین شایستگی و توانایی‌هایی برخوردارند- در اختیار رییس‌جمهور منتخب قرار دهیم.» او گفت: «درواقع بنا داریم ابتدا هم معیارها و هم مصادیق را در احزاب زیرمجموعه جبهه اصلاحات مورد بررسی قرار دهیم و در ادامه این مباحث را در جلسه مجمع عمومی جبهه اصلاحات به بحث بگذاریم تا در نهایت خروجی بررسی‌های‌مان را در اختیار آقای پزشکیان قرار دهیم.»
سخنگوی جبهه اصلاحات همچنین در واکنش به آنچه در روزهای گذشته درخصوص ترکیب کابینه مطرح شده، خاطرنشان کرد: «به هر حال این اخبار، صرفا جنبه گمانه‌زنی دارد و قاعدتا نه ارتباطی به جبهه اصلاحات دارد و نه حتی به گروه مشاوران آقای پزشکیان که هم در جریان تبلیغات انتخاباتی و هم پس از آن، با دقت در حال بررسی ابعاد موضوع جهت تصمیم‌گیری درخصوص کابینه پیشنهادی هستند.» وی با اشاره مجدد به جلسه جبهه اصلاحات با رییس‌جمهور منتخب که قرار است در آینده نزدیک برگزار شود، گفت: «آقای پزشکیان اعلام آمادگی کرده که با مجمع عمومی جبهه اصلاحات جلسه داشته باشد. اما با توجه به شرایط خاصی که ایشان – چه به لحاظ حفاظتی و چه به لحاظ مشغله‌ای که برایشان ایجاد شده دارند- منتظریم در اولین فرصت که امکان تشکیل جلسه فراهم شد، با آقای پزشکیان دیدار کنیم.»
جایی برای پیرمردها نیست!
در شرایطی که بسیاری از چهره‌های سیاسی در روزهای گذشته سعی کرده‌اند به هر نحو، خود را به رییس‌جمهور منتخب نزدیک کنند و درصورت امکان، چند دقیقه‌ای با او هم‌کلام شوند، سخنگوی دولت اصلاحات از زوایه‌ای متفاوت در این رابطه موضع‌گیری کرد.
عبدالله رمضان‌زاده نوشت: «‏قبول کنیم پیرمردهایی مثل من، که هر یک در دولت‌های گذشته نقشی داشته‌ایم، در وضع نابسامان کنونی کشور قاصر یا مقصر بوده‌ایم. پس اکنون دور و بر پزشکیان را شلوغ نکنیم و بگذاریم خود او، با نسلی جدید از جوانان و زنان امید را در دل مردم، برای سامان امور، زنده نگاه دارد.» جالب‌تر آنکه این توئیت سخنگوی دولت اصلاحات با حمایت سفت و سخت مشاور فرهنگی رییس دولت اعتدال نیز مواجه شد. حسام‌الدین آشنا با اشاره به توئیت عبدالله رمضان‌زاده نوشت: «این سخن جدی از یک آدم جدی را جدی بگیرید!»