کارشکنی مانع رونق

گروه اقتصادی- تخریب دولت یازدهم در حالی از سوی برخی نامزد‌های ریاست‌جمهوری به شدت در دستور کار قرار گرفته است که گویا این افراد چشم خود را روی واقعیت بسته‌اند و به شکل ناشیانه و غیر‌کارشناسانه سعی در تاریک جلوه دادن فضای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور در طول چهار سال گذشته دارند؛ در حالی که ایران در طول دوران ریاست‌جمهوری روحانی در بسیاری از صحنه‌های داخلی و بین‌المللی کشور را از بحران و چالش‌های پیش آمده که ریشه در عملکرد دولت‌های پیشین داشت، نجات داده و به شکل مطلوب و مثبتی عمل کرده است و همواره سعی داشته به بازسازی اقتصاد کشور بپردازد.
اگرچه در این بین نقایص و مشکلاتی هم بروز کرده است ولی باید توجه داشت بسیاری از کارشناسان کارنامه روحانی را مثبت ارزیابی می‌کنند و عقیده دارند دولت یازدهم توانسته است با کنترل نرخ تورم و دستیابی به رشد اقتصادی حرکت قطار اقتصادی کشور به سوی توسعه و بهبود را سرعت ببخشد‌ اما صحبت‌های منتقدانه و تاریک‌نمایی‌های عده‌ای از مخالفان این نکته را در نظر نمی‌گیرد که با تخریب یک دولت و عملکرد چهار ساله آن نمی‌توان اقتصاد کشور را مدیریت کرد و این گونه اظهار نظر‌ها تنها باعث تباهی و از هم‌گسیختگی اقتصاد کشور در بلند‌مدت خواهد شد که دود آن در نهایت به چشم خود جامعه و مردمی خواهد رفت که به سادگی فریب ظاهر‌نمایی‌ها و اظهارات نادرست این افراد را خورده‌اند.
وعده‌های پوپولیستی را نباید جدی گرفت
در این میان برخی نامزدها که از اداره کشور هیچ تجربه‌ای ندارند، به دنبال راه‌حل‌های مقطعی و میان بر‌ه‌ای اقتصادی می‌گردند که به وسیله آن به فریب افکار عمومی بپردازند و آرای بیشتری کسب کنند، در حالی که سابقه دیگر کشورها در عرصه سیاستگذاری‌های اقتصادی پوپولیستی ثابت کرده است نتایج بلند‌مدت این وعده‌ها در صورت اجرایی شدن چیزی جز رکود عمیق اقتصادی، تورم و بیکاری و آسیب‌های شدید تجاری، اقتصادی و سیاسی نخواهد بود.
حال اگر بخواهیم عملکرد دولت یازدهم در حوزه اقتصاد را ارزیابی کنیم، باید گفت به واسطه نابسامانی اوضاع اقتصاد در دولت‌های نهم و دهم، وظیفه سنگینی بر دوش این دولت بوده و اداره فشارها و مشکلاتی که در صحنه بین‌الملل به وجود آمده بود، دولت روحانی را ناگزیر از صرف انرژی بسیاری کرد. این انرژی به طور عمده در کنترل و مهار تورم، نرخ سودهای بانکی، بازگرداندن اقتصاد به رشد مثبت و رسیدن به توافق‌های بین‌المللی و در نتیجه آن رشد تولید و صادرات نفت و تثبیت این دستاوردها در حوزه‌های مختلف صرف شد.
خطر بازگشت به مسیر قبلی
در همین حال یک اقتصاد دان معتقد است هرچند اقتصاد در بهترین شرایط مطلوب نیست و مشکلاتی در زمینه معیشت مردم وجود دارد ولی عمده‌ترین نگرانی در حال حاضر این است که پیروزی کاندیداهایی که موجب ایران‌هراسی می‌شوند، اقتصاد را به مسیر خطرناک قبلی باز می‌گرداند.
نگرانی از آینده
زهرا کریمی در این باره گفت: اگر آرامشی که اقتصاد به آن نیاز دارد، در دوره بعد هم ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود، سرمایه‌گذاری خصوصی در کشور رشد چشمگیری خواهد یافت. در حال حاضر سرمایه‌های زیادی وجود دارد که به علت نگرانی از آینده در انتظار مانده‌اند، که در صورت استمرار دولت روحانی و اطمینان از وجود ثبات در فضای کسب و کار به فعالیت‌های مولد و اشتغالزا گرایش خواهند یافت.
این کارشناس مسایل اقتصادی افزود: دولت آقای روحانی مهم‌ترین کاری که انجام داده این است که اقتصاد ایران را از حالت بحران‌زده و مضطرب و نگران خارج کرده است. هرچند اقتصاد در بهترین شرایط مطلوب نیست و مشکلاتی در زمینه معیشت مردم وجود دارد و عمده‌ترین نگرانی هم این است که آیا می‌توان نرخ رشد اقتصادی را در سال جاری همچنان بالا نگه داشت.
وی تاکید کرد: اگر بخواهیم ببینیم دولت آقای روحانی در این چهار سال چه کارهایی انجام داده است، باید به واقعیت‌های دوران روی کار آمدن او توجه کنیم. این نگرانی وجود داشت که جنگی صورت بگیرد و در طول زمان تحریم‌ها تشدید شوند. ورشکستگی بسیاری از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی از سال ۸۷ به این طرف آغاز شده بود و از سال ۹۱ نیز بنگاه‌های بیشتری با کاهش تولید مواجه و بسیاری تعطیل شدند.
کریمی تصریح کرد: با روی کار آمدن دولت یازدهم‌، این امیدواری در مردم شکل گرفت که وضع تغییر خواهد کرد. حتی برخی از واحدهای تولیدی در شرف تعطیلی انگیزه پیدا کردند و به کار و فعالیت خود ادامه دادند؛ و بسیاری از آنها نیز در حال حاضر تولید بیشتری نسبت به سال آغازین دولت یازدهم دارند.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران گفت: بنابراین می‌توان گفت یکی از مسایل جدی که معمولا کم ارزیابی می‌شود، بحران در روابط بین‌الملل کشور ایران در سال ۹۲ است. واقعیت این است که در آن دوران تحریم‌ها و آثارشان روز به روز عمیق‌تر می‌شد که با توافق میان ایران و قدرت‌های بزرگ این روند متوقف شد و این قدم‌ بزرگی است. پیش از توافق برجام، بسیاری از بنگاه‌های تولیدی ما ناگزیر بودند که مواد اولیه‌، کالاهای واسطه‌ای و ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز خود را از طریق واسطه‌ها وارد کنند؛ نظام بانکی بین‌المللی روی تجارت ایران بسته شده بود. همه این فرآیندها امروز تغییر کرده‌اند و واردات و صادرات کالا امروز راحت‌ترو ارزان‌تر از گذشته انجام می‌شود.
وی ضمن اشاره به توافق برجام گفت: هرچند آنطور که انتظار می‌رفت تمام مشکلات نظام بانکی ایران رفع نشده اما وضع فعلی تفاوت‌های زیادی با گذشته دارد. اعتبارات اسنادی راحت‌تر گشوده می‌شود و واسطه‌ها هم حذف شده‌اند. امنیت نسبی برای صادرکنندگان و واردکنندگان ایجاد شده است. اینکه چرا انتظارات ما به طور کامل برآورده نشده، به عمق و دامنه مشکلات اقتصادی برمی‌گردد.
کاهش ریسک
این کارشناس اقتصادی افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال ۸۷ به بعد‌، رشد تولید در بخش‌های مختلف به خصوص در واحدهای صنعتی افت کرد. به دلیل ورشکستگی گسترده واحدهای تولیدی‌ و عدم اطمینان نسبت به آینده‌، صاحبان سرمایه محتاط شده‌اند. هرچند روی کار آمدن دولت روحانی ریسک را کاهش داده و چشم‌انداز اقتصاد ایران بهتر شده، اما متاسفانه برخی کارشکنی‌های داخلی و به ویژه تردیدهایی که گروه‌های خاص درباره تداوم برجام راه انداخته‌اند، افزایش تنش با کشورهای عربی در پی اشغال سفارت عربستان و…‌ در رفع نشدن مشکلات بین‌المللی تاثیر داشته است.
کریمی ادامه داد: مشکل دیگر که بر پیچیدگی‌های موضوع افزود، روی کار آمدن دونالد ترامپ در کشور آمریکا بود که تداوم پایبندی آمریکا نسبت به توافق برجام را نامطمئن کرد.
این استاد دانشگاه گفت: به هر طریق برجام تاکنون روابط ایران با کشورهای عضو اتحادیه اروپا را بهبود بخشیده و ریسک فعالیت در ایران را کم کرده است. در سال ۱۳۹۵ تولید کشور بیش از شش درصد افزایش یافته است. ظرفیت تولید نفت به نحو قابل توجهی افزایش یافته اما اهمیت این افزایش به درستی درک نشده است.
وی بیان کرد: اگر آرامشی که اقتصاد به آن نیاز دارد، در دوره بعد هم ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود، سرمایه‌گذاری خصوصی در کشور رشد چشمگیری خواهد یافت. در حال حاضر سرمایه‌های زیادی وجود دارد که به علت نگرانی از آینده در انتظار مانده‌اند، که درصورت استمرار دولت روحانی و اطمینان از وجود ثبات در فضای کسب و کار به فعالیت‌های مولد و اشتغالزا گرایش خواهند یافت.
کریمی گفت: در مقابل اگر یکی از رقبای آقای روحانی روی کار بیاید که معتقد باشد «همه باید از ایران بترسند»، چندان دور از ذهن نخواهد بود که کشورها مجددا بر سر کنترل هر چه بیشتر ایران با یکدیگر متحد ‌شوند و اقتصاد دوباره به همان فضای خطرناک برگردد.
سرمایه گذاری های مولد
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران تصریح کرد: اگر نگاه کنید به شعار برخی نامزدها که می‌خواهند یارانه‌های نقدی را سه برابر کنند و حجم عظیمی از پول را به اقتصادی تزریق کنند، تورمی وحشتناک‌تر از تورم سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ بروز خواهد کرد. با نگاهی به برنامه‌ها و شعارهای اولیه‌ای که کاندیداها ارائه کرده‌اند، اقتصاد ایران در صورتی که رقبای آقای روحانی بتوانند رای مردم را به دست بیاورند، در سال‌های آینده به طور قطع آسیب جدی خواهد دید و به علت نااطمینانی از آینده، حداقل یکی دو سال طول خواهد کشید تا صاحبان سرمایه دریابند کشور در چه سمت و سویی قرار گرفته و انجام چه فعالیت‌هایی امکان‌پذیر است .
کریمی در انتها گفت: دولت روحانی در چهار سال گذشته تجارب بسیاری کسب کرده است که از این تجارب ارزشمند در دور دوم استفاده خواهد کرد‌ چرا‌که مسیر دولت تاحدود زیادی روشن است‌. امید می‎رود که دولت با بهره‌گیری از تجربیات چهار‌ساله خود و تحکیم ثبات و آرامش در فضای کسب و کار و بهبود روابط بین‌المللی، اطمینان و اعتماد نسبت به آینده روشن اقتصاد را در بخش خصوصی به وجود آورد تا صاحبان سرمایه از منابع مالی خود برای سرمایه‌گذاری‌های مولد و اشتغالزا استفاده کند و اقتصاد کشور به رشد و تعالی بیشتری دست یابد.