24 - 12 - 2022
کارنامه زرین یک مدیر فرهنگی
علی دهباشی
ما کمتر اقبال این را داشتیم (ما که می‌گوییم منظورم اهل فرهنگ و کتاب است) که در راس مدیریت نهادهای فرهنگی عناصر فرهنگی را ببینیم. آن قدر کم و نادر که می‌توان شمرد. یکی از مشکلات اساسی اهل کتاب و فرهنگ این بوده است که در نهادهای فرهنگی با مدیریت غیرفرهنگی رو‌به‌رو بوده‌اند. دکتر رسول جعفریان یکی از شخصیت‌های نادری است که در دوران مدیریت خود بر کتابخانه و انتشارات مجلس شورای اسلامی خاطره مدیران فرهنگی را زنده کرد. در عمر نسبتا بلند کتابخانه مجلس و مدیریت ده‌ها شخصیت برجسته که قبل از دکتر جعفریان در کتابخانه حضور داشتند، فعالیت‌هایی انجام شده که همگی ثبت شده است اما آنچه دکتر جعفریان طی یک دوره کوتاه که به پنج سال هم نرسید انجام داد، چندین برابر اقدامات حداقل
۵۰ سال قبل کتابخانه است: چه از نظر کمیت، چه از نظر کیفیت. مدیران قبلی کتابخانه مجلس همگی از عناصر فرهنگی بودند ولی اقداماتشان هرگز با آنچه جعفریان انجام داد قابل مقایسه نیست. از جمله اقدامات جعفریان یکی این است که برای نخستین مرتبه درهای کتابخانه و مرکز اسناد به روی پژوهشگران باز شد. کتابخانه و مرکز اسناد پیش از جعفریان قلعه‌ای بود واقعا غیر قابل ورود و فقط عده محدود و خاصی امکان بهره‌مندی از آن گنجینه را داشتند. اما اقدامات جعفریان باعث بازگشایی درهای این گنجینه به روی اهل تحقیق و پژوهش شد. دومین اقدام بسیار مهم دکتر جعفریان تهیه نسخه دیجیتالی صدها دوره نشریه مهم یکصد سال اخیر بوده است. گاه برای یافتن یک شماره از این نشریات باید ماه‌ها به این سو و آن سوی کتابخانه‌ها می‌رفتی و سرانجام هم به نتیجه‌ای نمی‌رسیدی. این کار عظیم در کنار تهیه نسخه دیجیتالی از صدها نسخه خطی منحصر به فرد انجام شد که برای اولین بار توسط دکتر جعفریان در اختیار پژوهشگران قرار گرفت. کار بزرگ‌تر و مهم‌تر این دلسوز فرزانه فرهنگ سازان تربیت یک تیم یا گروه حرفه‌ای از کارشناسان فنی و پژوهشی و انتشاراتی طی این مدت کوتاه بود. جوانانی که همسو با دکتر جعفریان ایثار کردند و شب‌ها تا دیر وقت در کتابخانه و بخش‌های گوناگون کار کردند. در انتشارات به خصوص در بخش کتاب نیز باید از جوان بسیار نجیب و کوشا و متخصص آقای ایمانی یاد کنیم که این بخش را به خوبی مدیریت کرد. فقط حاصل کار انتشارات با کل کار دیگر نهادهای فرهنگی دولتی که بودجه‌های بسیار سرسام آوری در اختیار داشتند، برابر است. اصلا کارنامه آنها با کارنامه کتابخانه مجلس غیر قابل مقایسه است. در بخش نشریات، دکتر جعفریان برای اولین بار کتابخانه مجلس را صاحب نشریه و ارگان کرد: نزدیک به هفت مجله تخصصی را طراحی کرد که هر کدام در نوع خود بی‌نظیر بود و مدیریت اجرایی هر کدام از این نشریات را به جوانان سپرد تا تجریه بیندوزند و اکنون آنها هر کدام سردبیران لایقی شده‌اند. در اینجا حتی مجال مروری گذرا بر فعالیت‌های تاثیرگذار دکتر جعفریان را ندارم. کارنامه او در کتابخانه مجلس بدون تردید کتابی است مفصل که امیدوارم روزی روزگاری این کار انجام شود. اگر بخواهیم ابتکارات او در کتابخانه را حتی فهرست‌وار بنویسیم هر کدام به اندازه یک شماره مجله نگاه پنجشنبه خواهد شد. و اما سرانجام کار او که دریغ و دریغ بر آن همه پایمردی که خود را در این کار بیمار و فرسوده کرد و این همه را به عشق کاری که می‌کرد به هیچ می‌گرفت. با تب ۳۹ درجه پشت میز کارش می‌نشست و گله‌ای هم نمی‌کرد اما این مرد را با این همه انرژی و عشق به اسلام و ایران و پژوهش و تحقیق دلسرد کردند. مردی که با ایثار واقعی قدم در این وادی گذاشته بود و با شور و عشقی وصف‌ناپذیر به همه روحیه می‌داد، اینک افسرده و دلتنگ دیگر نمی‌تواند کار کند و به ناچار کناره‌گیری می‌کند زیرا نام دکتر جعفریان با کار مفهوم پیدا می‌کند. با این وضعیت او حق داشت که کناره‌گیری کند. در حال حاضر کتابخانه و مرکز و … را حتی یک کارمند اداری هم می‌تواند اداره کند. آنچه جعفریان انجام داد، درصد ناچیزی کار اداری بود. نمی‌دانم چرا در حذف یا کم کردن بودجه، دولتمردان اول سراغ بودجه‌های فرهنگی می‌روند. در پایان باید گفت کارنامه زرین دکتر جعفریان در این مدت کوتاه برای همیشه در تاریخ کتابخانه مجلس و فرهنگ ایران زنده خواهد ماند و او حدی را گذاشت که هر که جای او بیاید حداکثر ۵۰ درصد کارهای او را می‌تواند انجام دهد. اکنون دکتر جعفریان فرصتی به دست آورده تا بنشیند و به ده‌ها کتاب نیمه کاره خود بپردازد و ما خوشحالیم که به زودی آثار قلمی او را خواهیم خواند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد