کالاهای پرتقاضا همچنان در سراشیبی تند تورم

اقتصادآنلاین- علی‌رغم تمامی تلاش‌هایی که دولت برای کاهش تورم و بهبود وضعیت معیشتی خانوارها ظرف دو سال گذشته انجام داده و نتایج خوبی را هم به دست آورده است، اما روایت آماری از کالاها و خدمات پرتقاضای خانوارها، همچنان روند افزایشی دارد؛ به نحوی که ظرف یک سال گذشته تاکنون در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی صعودی داشته است.
شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار در دی‌ماه ۱۴۰۲ به حدود ۷/۲۲۲ رسیده که نسبت به آذرماه سال جاری به میزان ۶/۲ درصد رشد داشته است. براساس داده‌ها در یک سال گذشته تاکنون در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی افزایشی داشته است.
شاخص قیمت مصرف‌کننده یکی از ابزارهایی است که اطلاعات مهمی درباره تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف ارائه می‌کند. این شاخص درک بهتری از تورم و میزان تغییرات هزینه زندگی در کشور را به همراه دارد. با افزایش میزان شاخص قیمت مصرف‌کننده در یک مقطع زمانی، میزان هزینه‌های یک خانوار برای سبدی از کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده به صورت افزایش نرخ تورم نمایان می‌شود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در تازه‌ترین گزارش مرکز آمار در دی‌ماه ۱۴۰۲ به حدود ۷/۲۲۲ رسیده است که نسبت به آذر‌ماه سال جاری به میزان ۶/۲ درصد رشد داشته است.
با بررسی تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده یا همان نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گزارش مرکز آمار می‌توان دریافت که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارها در دی‌ماه سال جاری ۵/۳۸ درصد بوده است که نسبت به نرخ تورم نقطه‌ای آذر‌ماه سال جاری ۶۶/۱ واحد درصد کاهش یافته است. در واقع، تورم نقطه‌به‌نقطه کالاها و خدمات در طول ماه‌های پایانی امسال رو به کاهش بوده است.
گروه هتل و رستوران بین سایر کالاها و خدمات با نرخ تورم نقطه‌ای ۹/۵۵ درصد دارای بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای در دی‌ماه سال جاری بوده است. بعد از آن گروه کالایی پوشاک و کفش و گروه تفریح و فرهنگ به ترتیب با نرخ تورم نقطه‌ای ۴۶ درصد و ۴/۴۳ درصد در رتبه دوم و سوم بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای در دی‌ماه ۱۴۰۲ قرار دارند.
گروه هتل و رستوران
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در گروه هتل و رستوران از ۵/۸۰ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۹/۵۵ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و حدود ۶/۲۴ واحد درصد کاهش یافته است. کاهش تورم نقطه‌ای ناشی از کاهش هزینه‌های خانوار برای گروه رستوران و هتل در سال جاری است.
گروه پوشاک و کفش
نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه برای گروه پوشاک و کفش توسط مرکز آمار در دی‌ماه ۱۴۰۲ حدود ۴۶ درصد گزارش شده و همچنین نرخ تورم نقطه‌ای برای این گروه در دی‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۷/۴۵ درصد بوده است. نرخ تورم نقطه‌ای در دی‌ماه سال جاری نسبت به دی‌ماه سال گذشته حدود ۲۶/۰ واحد درصد بیشتر شده و مردم بیشتر هزینه می‌کنند.
گروه تفریح و فرهنگ
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه تفریح و فرهنگ از ۱/۳۷ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۴/۴۳ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۲/۶ واحد درصد بیشتر شده است. هزینه خانوارهای کشور برای گروه تفریح و فرهنگ در دی‌ماه ۱۴۰۲ حدود ۲/۶ واحد درصد بیشتر از دی‌ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه دخانیات
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه دخانیات از ۸/۳۲ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۴/۴۳ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۵/۱۰ واحد درصد بیشتر شده است. هزینه خانوارهای کشور برای گروه دخانیات در دی‌ماه ۱۴۰۲ حدود ۵/۱۰ واحد درصد بیشتر از دی‌ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه آموزش
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه آموزش در دی‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۹/۳۳ درصد بوده و سپس در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۲/۴۲ درصد رسیده که حکایت از افزایش ۲/۸ واحد درصدی است. بنابراین می‌توان گفت، خانوارهای کشور به میزان ۲/۸ واحد درصد بیشتر از دی‌ماه ۱۴۰۱ در دی‌ماه ۱۴۰۲ هزینه آموزش پرداخت می‌کنند.
گروه مسکن
هزینه خانوارهای کشور در گروه مسکن در یک سال گذشته افزایش یافته است، به‌طوری که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گروه مسکن از ۹/۳۳ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۶/۴۰ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۶/۶ واحد درصد افزایش پیدا کرده است. افزایش هزینه‌های مسکن از جمله قیمت مسکن و میزان اجاره‌بها را می‌توان ناشی از نوسانات نرخ ارز، افزایش نرخ رشد قیمت مصالح ساختمانی و غیره دانست.
گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها
هزینه خانوارهای کشور در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در یک سال گذشته کاهش یافته است. به طوری که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از ۵/۷۰ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۹/۳۸ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۶/۳۱ واحد درصد کاهش پیدا کرده است.
گروه کالاها و خدمات متفرقه
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه کالاها و خدمات متفرقه در دی‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۲/۳۵ درصد بوده و سپس در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۵/۳۸ درصد رسیده که حکایت از افزایش ۲/۳ واحد درصدی دارد، بنابراین می‌توان گفت، خانوارهای کشور به میزان ۲/۳ واحد درصد بیشتر از دی‌ماه ۱۴۰۱ در دی‌ماه ۱۴۰۲ هزینه کالاها و خدمات متفرقه پرداخت می‌کنند.
گروه مبلمان و لوازم خانگی
نرخ تورم نقطه‌ای برای گروه مبلمان و لوازم خانگی از ۴/۳۵ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۳/۳۴ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۱/۱ واحد درصد کمتر شده است. هزینه خانوارهای کشور برای گروه مبلمان و لوازم خانگی در دی‌ماه ۱۴۰۲ حدود ۱/۱ واحد درصد کمتر از دی‌ماه ۱۴۰۱ بوده است.
گروه بهداشت و درمان
تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه بهداشت و درمان در دی‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۶/۵۲ درصد و در دی‌ماه ۱۴۰۲ حدود ۸/۳۲ گزارش شده است. این یعنی هزینه‌های خانوار برای بهداشت و درمان در دی‌ماه ۱۴۰۲ نسبت به دی‌ماه ۱۴۰۱ به میزان ۸/۱۹ واحد درصد کمتر شده است.
هزینه خانوارهای کشور در گروه حمل‌و‌نقل در یک سال گذشته کاهش یافته است، به طوری که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گروه حمل‌و‌نقل از ۴۲ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۱ به ۹/۲۹ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و به میزان ۱/۱۲ واحد درصد کاهش پیدا کرده است.
در نهایت نرخ تورم نقطه‌ای در گروه ارتباطات در دی‌ماه ۱۴۰۱ به میزان ۱۳ درصد بوده و در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۲/۲۳ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطه‌ای در گروه ارتباطات در دی‌ماه ۱۴۰۲ نسبت به دی‌ماه سال گذشته ۱/۱۰ واحد درصد بیشتر شده است. افزایش هزینه‌های ارتباطات در سال جاری ناشی از افزایش تعرفه اینترنت بوده است.
براساس داده‌ها در یک سال گذشته تاکنون در گروه‌های پوشاک و کفش، تفریح و فرهنگ، دخانیات، آموزش، مسکن، کالاها و خدمات متفرقه و ارتباطات میزان نرخ تورم نقطه‌ای روندی افزایشی داشته است. رشد قیمت‌ها در این بخش‌ها می‌تواند ناشی از نوسانات نرخ ارز، افزایش نقدینگی، افزایش هزینه‌های تولید و عوامل تولید در برخی از گروه‌ها (مانند تولید پوشاک و کفش، ساخت مسکن) و غیره باشد، اما دولت‌ها می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های مناسبی تا حدی از افزایش سرسام‌آور تورم جلوگیری کنند، به طوری که با تامین کسری بودجه و اصلاح نظام بانکی قادر خواهند بود تا حدی نقدینگی را کنترل کنند و مانع از افزایش تورم شوند.
تغییرات شاخص کل قیمت مصرف‌کننده
نمودارها روند زمانی تغییرات شاخص کل قیمت مصرف‌کننده طی سال‌های ۱۳۹۱ الی ۱۴۰۲ را بر اساس داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند. طبق داده‌ها نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۹/۳۳ درصد در دی‌ماه ۱۳۹۱ به ۵/۳۸ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ رسیده و حدود ۵/۴ واحد درصد افزایش داشته است. مردم در دی‌ماه سال جاری به میزان ۵/۴ واحد درصد بیشتر از دی‌ماه سال ۱۳۹۱ هزینه کالاها و خدمات اساسی را می‌پردازند.
خانوارهای کشور در فروردین‌ماه ۱۳۹۲، فروردین‌ماه ۱۳۹۸، دی‌ماه ۱۳۹۹، فروردین‌ماه ۱۴۰۰، دی‌ماه ۱۴۰۱ و فروردین‌ماه ۱۴۰۲ شاهد بیشترین میزان نرخ تورم نقطه‌ای در یازده سال گذشته بوده‌اند.
نرخ تورم سالانه در دهک‌های هزینه‌ای
با بررسی وضعیت نرخ تورم در دهک‌های هزینه‌ای می‌توان مشاهده کرد که نرخ تورم سالانه در دهک هزینه‌ای اول در سال جاری به ۶/۴۰ درصد رسیده است. همچنین، نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات این دهک به ۶/۴۲ درصد و نرخ تورم سالانه کالاهای غیر‌خوراکی و خدمات به ۷/۳۸ درصد سیده است.
در دهک هزینه‌ای دهم میزان نرخ تورم سالانه به ۲/۴۵ است و نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات این دهک به بیشترین میزان در بین سایر دهک‎ها یعنی ۹/۴۹ درصد رسیده است. همچنین، نرخ تورم سالانه کالاهای غیر‌خوراکی و خدمات هم ۷/۴۳ درصد است.
در واقع می‌توان گفت، نرخ تورم سالانه در دهک هزینه‌ای دهم نسبت به دهک هزینه‌ای اول ۶/۴ واحد درصد بیشتر است. از طرف دیگر، نرخ تورم سالانه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در دهک هزینه‌ای دهم حدود ۳/۷ واحد درصد بیشتر از دهک اول بوده و این بدان معنی است که دهک هزینه‌ای به میزان ۳/۷ بیشتر از دهک هزینه‌ای اول هزینه می‌پردازند.
نرخ تورم سالانه کالاهای غیر‌خوراکی و خدمات در دهک هزینه‌ای دهم حدود ۵ واحد درصد بیشتر از دهک اول بوده است.
نرخ تورم در کدام استان‌ها بیشتر است؟
با بررسی میزان نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در دی‌ماه سال جاری می‌توان دریافت که میزان نرخ تورم نقطه‌ای در ۱۲ استان کمتر از نرخ تورم ۵/۳۸ درصدی کل کشور است. از سوی دیگر، نرخ تورم نقطه‌ای در ۱۹ استان بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور است.
استان‌های یزد، کردستان، ایلام، کرمانشاه و اصفهان به ترتیب با داشتن نرخ تورم نقطه‌ای معادل ۱/۴۶ درصد، ۶/۴۴ درصد، ۴۴ درصد، ۸/۴۳ درصد و ۴/۴۳ درصد دارای بیشترین میزان نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه بین سایر استان‌ها هستند.
استان‌های سیستان‌و‌بلوچستان، زنجان، تهران، خراسان شمالی و مازندران به ترتیب با داشتن نرخ تورم نقطه‌ای معادل ۱/۲۷ درصد، ۴/۳۴ درصد، ۶/۳۴ درصد، ۷/۳۶ درصد و ۲/۳۷ درصد دارای کمترین میزان نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه بین استان‌های کشور هستند.