کاهش دارایی عربستان در خزانه‌داری آمریکا

در ژوئن ۲۰۲۳، دارایی‌های خزانه‌داری ایالات‌متحده آمریکا به پایین‌ترین حد خود در ۶ سال اخیر سقوط کرد، زیرا کشورهای عربی سهام اوراق خزانه خود در آمریکا را فروختند و درصدد هستند که توجه خود را به سمت دارایی‌هایی با ریسک بالاتر معطوف کنند. سایر کشورهایی که دارای سهام‌های بزرگ در خزانه‌داری ایالات‌متحده هستند نیز به فکر فروش سهام‌های خود افتادند. این مساله نشان می‌دهد که آنها در حال برداشتن گام‌هایی برای تنوع بخشیدن به ارزهایی غیر از دلار آمریکا برای مبادلات خود هستند. به گزارش رصد‌خانه اندیشکده‌ها به نقل از المانیتور، عربستان سعودی بزرگ‌ترین کشور دارنده بدهی دولت آمریکا در خاورمیانه، بیش از ۳ میلیارد دلار از سهام خود را در ژوئن فروخت. بر اساس داده‌های دولت آمریکا که توسط بلومبرگ در روز چهارشنبه گذشته گردآوری شد، این امر کل دارایی‌های ریاض را به ۱/۱۰۸ میلیارد دلار رساند. این مقدار پایین‌ترین رقم دارایی‌های عربستان در آمریکا از دسامبر ۲۰۱۶ است.
در ماه ژوئن، امارات متحده عربی حدود ۴ میلیارد دلار اوراق خزانه فروخت و ذخایر دومین سهامدار بزرگ خاورمیانه را در آمریکا به ۲/۶۵ میلیارد دلار کاهش داد. این روند با برنامه‌های کشورهای عرب خلیج فارس برای تغییر سرمایه‌گذاری‌های خود به مسیرهایی با ریسک و بازده بالاتر، از جمله پروژه‌هایی برای دور کردن وابستگی به نفت و ابتکارات داخلی برای تشویق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مطابقت دارد.
بلومبرگ گزارش داد که عربستان سعودی از اوایل سال ۲۰۲۰، ۴۱ درصد از دارایی‌های خود در خزانه‌داری آمریکا را کاهش داده است و هزینه‌ها را به طیف متنوعی از دارایی‌ها از جمله Lucid Group Inc.، Uber Technologies Inc. و Newcastle United تغییر داده است. سهام دارایی‌های خارجی سعودی در دارایی‌های پرخطر تا پایان سال ۲۰۲۲ حدود ۴۰ درصد بوده است.
مونیکا مالک اقتصاددان ارشد در بانک تجاری ابوظبی به فایننشال‌تایمز گفت: «از لحاظ تاریخی، عربستان سعودی بیشتر ذخایر خود را در خزانه‌داری آمریکا نگه می‌داشت، اما با توجه به استراتژی این کشور در چشم‌انداز ۲۰۳۰ که با حمایت صندوق ثروت دولتی این کشور، انجام شده، درصدد است که دارایی‌های خود در واشنگتن را کاهش دهد.» او افزود در این مسیر، افزایش درآمدهای نفتی به پیشبرد این پروژه‌ها کمک می‌کند. این جریان‌های جدید سرمایه‌گذاری شامل پروژه‌های بزرگی چون پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری ساخت شهر نئوم و پروژه ۴/‌۲۶۶ میلیارد دلاری تولید انرژی پاک در عربستان بوده است.
نعیم اسلم مدیر ارشد سرمایه‌گذاری پروژه Zaye Capital Markets، به المانیتور گفت کاهش علاقه کشورهای خلیج فارس و همچنین جامعه جهانی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در خزانه‌های ایالات‌متحده تبدیل به ابزاری شده تا از قدرت دلار آمریکا کاسته شود. اسلم گفت: «مردم در حال دور شدن از دنیای دلاری هستند، اگرچه دلار همچنان ارز غالب است اما نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که دلار در معرض تهدید فزاینده‌ای قرار دارد.» در این هفته، پس از توافقی که در جریان سفر ماه گذشته نارندرا مودی نخست‌وزیر هند به ابوظبی برای تسویه تجارت دوجانبه به روپیه به جای دلار به منظور کاهش هزینه‌های مبادلات انجام شد، امارات و هند اولین معامله نفتی خود را با استفاده از روپیه انجام دادند. عربستان سعودی و چین نیز گام‌های مشابهی برمی‌دارند. این دو کشور در مارس سال گذشته مذاکراتی را برای قیمت‌گذاری بخشی از فروش نفت به یوآن به جای دلار آمریکا انجام دادند. یک سال بعد، در مارس ۲۰۲۳، محمد الجدان وزیر دارایی پادشاهی در مجمع داووس گفت که کشورش برای تجارت با ارزهای فراتر از دلار، چه یورو و چه ریال سعودی، مشکلی ندارد. فارین پالیسی در ماه آوریل گزارش داد که در ماه‌های اخیر، رهبران کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) درباره دلارزدایی بحث کرده‌اند. الکساندر باباکوف، معاون رییس مجلس دومای روسیه، اعلام کرد که کشورش در حال توسعه ارز جدیدی برای تجارت فرامرزی برای کشورهای بریکس است.
عربستان سعودی، الجزایر، مصر، بحرین و امارات در ماه آوریل برای پیوستن به این گروه ابراز علاقه کردند. اعضای این گروه ۵/۳۱ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را در اختیار دارند، در حالی که سهم همتای بریکس، گروه هفت (کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا و ژاپن) به ۳۰ درصد کاهش یافته است.
اسلم گفت که تخلیه اوراق خزانه ایالات‌متحده به ویژه در میان بازیگران کلیدی مانند چین، دومین دارنده اوراق خزانه پس از ژاپن، یکی از نشانه‌های اولیه جدا شدن دولت‌ها از دلار است. بر اساس گزارش بلومبرگ، پکن در ماه ژوئن ۳/۱۱ میلیارد دلار از اوراق خزانه‌داری آمریکا را تخلیه کرد تا دارایی‌های خود را به پایین‌ترین سطح از اواسط سال ۲۰۰۹ برساند.
اسلم به المانیتور گفت: «فروش اوراق خزانه ایالات‌متحده قطعا تاییدی بر روندی است که روابط کنونی را از بین می‌برد، جایی که تک‌تک کشورها به دلار آمریکا متکی هستند.» او افزود اقتصادهای پیشرو شتاب
بیشتری می‌گیرند.