کاهش مصرف آب نیازمند واقعی شدن قیمت

عضو شورای سیاستگذاری اندیشکده تدبیر آب ایران با بیان اینکه برای کنترل مصرف آب باید یک راهکار مشخص ارائه شود، گفت: واقعی شدن قیمت آب می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مصرف آب داشته باشد‌. به گفته انوش نوری اسفندیاری دو موضع اصلی در بخش آب، سرانه برداشت ‌آب و سرانه مصرف آب در مناطق شهری است، پس باید توجه کرد سرانه اعلام شده برای مصرف آب هر ایرانی که عنوان می‌شود ۲۵۰ لیتر تا ۳۰۰ لیتر است تماما برای مصرف آب خانگی نیست، بلکه یک بخشی از این آب جزو مصارف صنعتی و خدمات هم می‌شود‌. وی افزود: وضعیت جمعیت در شب و روز در کلانشهری مثل تهران با هم متفاوت است و ممکن است، جمعیت تهران در شب ۵/۸ میلیون نفر اما در روز این عدد ممکن است به ۱۴ میلیون نفر هم برسد بنابراین بخشی از مناطق شهری کشور غیررسمی هستند که اینها انشعابات غیرمجاز دارند و مصرف آب آنها جزو آب به حساب نیامده و یک بخشی از تلفات هم در شبکه توزیع آب است‌.
اسفندیاری گفت: وقتی این موارد از یکدیگر تفکیک نشود و رقم کل برداشت آب را تقسیم کنیم جمعیت مصرف آب را نشان نمی‌دهد، اگر ما بتوانیم مصرف آب خانگی را بعد از کسر آب به حساب نیامده داشته باشیم، این می‌تواند مبنای مصرف باشد، هر چند باید کل جمعیت را نیز برای محاسبه این مصرف در نظر بگیریم‌. به گفته وی، به هر حال ابهاماتی بر سر آمار و اطلاعات وجود دارد، بنابراین مقایسه‌های بین‌المللی باید با احتیاط انجام شود و اکثر کشورهای توسعه‌یافته جداسازی مصارف شرب را از سایر مصارف در اختیار دارند‌. عضو شورای سیاستگذاری اندیشکده تدبیر آب ایران در گفت‌وگو با فارس افزود: پس این مقایسه‌ها باید با یک استانداردسازی لازم انجام شود مثلا در فصول گرم کولر آبی داریم که مقدار زیادی آب را تبخیر می‌کند و این در الگوی زندگی ایرانی‌ها وجود دارد، در حالی که در اکثر کشورهای اروپایی این موضوع وجود ندارد پس باید برای هر کدام از اجزای مصرف آب یک راهکار مشخص ارائه کنیم تا به چه شیوه‌ای می‌توان مصرف آب را کنترل کرد‌.
وی با اشاره به اینکه کولرهای آبی یکی از گزینه‌های اصلی برای مصرف بالای آب هستند و با استانداردسازی این کولرها می‌توان گام مهمی برای کاهش سرانه مصرف آب برداشت، گفت: ده‌ها سال است که کولرهای آبی به راحتی و بدون هیچ استانداردسازی در حال استفاده هستند و مراکزی که روی مدیریت مصرف آب کار می‌کنند، باید زودتر مساله‌یابی کرده و آن را به اطلاع عموم برسانند‌. اسفندیاری با اشاره به اینکه اخیرا روی کاهش تلفات آب کولرها اقدامات خوبی آغاز شده، اما باید زودتر این اتفاقات رقم می‌خورد، گفت: جداسازی مصرف آب فضای سبز از آب شرب و بهداشتی یکی از ضروریات است‌. وی ادامه داد: آبیاری فضای سبز باید از منبع تصفیه فاضلاب‌های شهری باشد، تا اینکه بخواهند از آب چاه‌ها استفاده کنند، چرا که اکثر این چاه‌ها می‌تواند برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار گیرد و یا اینکه جلوی برداشت آب بیشتر را بگیرد، چرا که بسیاری از شهرهای ایرانی در خطر فرونشست زمین قرار دارند و صلاح نیست که برای فضای سبز از آب زیرزمینی استفاده شود‌. وی گفت: پساب‌هایی که از تصفیه‌ فاضلاب به دست می‌آید قطعا به تغذیه آب‌های زیرزمینی کمک خواهد کرد و هم اینکه یک رقیب مصرف آب شرب را کم می‌کند، بنابراین رقمی که برای سرانه آب اعلام می‌شود در درون آن، آب به حساب نیامده و انشعاب غیرمجاز و تلفات آب در شبکه توزیع است و هم اینکه سایر مصارف مثل فضای سبز و واحدهای صنعتی و خدماتی جزو آن آمار محسوب می‌شود‌.
به گفته وی، نوسان جمعیت در شب و روز را نیز باید به این موارد اضافه کرد که باعث می‌شود آمار دقیقی از میزان سرانه مصرف آب نتوان ارائه کرد‌.
اسفندیاری در پاسخ به این سوال که آیا پایین بودن قیمت آب دلیل بالا بودن مصرف آب است و اینکه اگر قیمت آب واقعی شود مدیریت مصرف آب می‌تواند بهتر عمل کند، گفت: واقعی شدن قیمت آب می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مصرف آب داشته باشد، به شرط اینکه تحویل آب و قیمت آب هر دو بر اساس حجم باشند‌. وی افزود: در حال حاضر بسیاری از مجتمع‌ها یک کنتور آب دارند و به عنوان مثال در شهرک اکباتان ۴۰۰ واحد یک کنتور آب دارند، پس نمی‌توان با قیمت آب برای این ۴۰۰ واحد مدیریت مصرف را اعمال کرد، چرا که تصمیم‌گیرنده‌ها و مالکان واحدها هر کدام باید کنتور جداگانه داشته باشند و تعرفه‌ها نیز به صورت پلکانی باشد‌. وی با تاکید بر اینکه تعرفه‌های آب باید به صورت پلکانی باشد، اما تحویل حجمی آب نیز به درستی انجام شود، گت: از لحاظ تجهیزات ضروری و تدابیر مدیریتی هم قیمت آب باید پلکانی و هم تحویل آب حجمی باشد‌. اسفندیاری خاطرنشان کرد: در حال حاضر تولید آب چندان نسبت به قیمت آب حساسیت ندارد و قیمت آب باید به اندازه‌ای افزایش یابد و به قیمت تمام‌شده نزدیک شود که مصرف آب کاهش یابد‌. وی افزود: در حال حاضر مصرف آب فضای سبز و آب به حساب نیامده در اختیار مصرف‌کننده نیست. این اصطلاح غلطی است که سرانه مصرف آب بالاست در حالی که از سرانه مصرف آب باید آب به حساب نیامده و آبیاری فضای سبز جدا شود.
طبیعتا مصارف خانگی با مصارف صنعتی باید جدا محاسبه شود و ۲۰ تا ۳۰ درصد محدوده شهری ما مصارف آب صنعتی دارند‌.