کاهش نرخ سود تسهیلات؛ گام بعدی

رییس کل بانک مرکزی می‌گوید: اقدام بانک مرکزی برای ساماندهی نرخ سود در شبکه بانکی شامل دو مرحله است؛ در مرحله نخست نرخ سودهای مصوب شورای پول و اعتبار تثبیت می‌شود و در مرحله بعد که در آینده انجام می‌دهیم، نوبت به نرخ تسهیلات می‌رسد‌.
ولی‌اله سیف در جمع خبرنگاران اظهار داشت: برخی می‌گویند در فرصت ۱۰ روزه‌ای که بانک مرکزی برای آغاز اجرای بخشنامه الزام رعایت نرخ سود داد، منابع از برخی بانک‌ها به برخی دیگر از بانک‌ها رفته است که این مطلب خیلی تایید نمی‌شود‌.
وی تاکید کرد: صف‌هایی که در آن روزها در برخی بانک‌ها تشکیل شد، برای این بود که صاحبان سپرده نسبت به تعیین تکلیف سپرده خود اقدام کنند‌.
رییس شورای پول و اعتبار اظهار داشت: در گذشته یک تداخل جدی بین سپرده‌های کوتاه‌مدت روزشمار و سپرده‌‌های بلندمدت یک ساله وجود داشت. در این فرصت ۱۰ روز این حساب‌ها تعیین تکلیف شدند و مردم تصمیم گرفتند یک‌ساله بماند یا کوتاه‌مدت روزشمار باشد که این کار برای آینده اقتصاد ما هم مهم است و علاقه‌مند بودیم زودتر این کار شفاف شود تا ببینیم گردش منابع بانکی در یک سال آینده چگونه است‌.
سیف با بیان اینکه اکنون شرایط مثبتی در این زمینه دیده می‌شود، اظهار داشت: بانک مرکزی اکنون کنترل‌ها و نظارت‌های خود را تقویت می‌کند تا هیچ بانکی نتواند از این دستورالعمل تخلف کند و بتوان مبنای مناسبی به‌وجود آورد که در مرحله بعد نرخ تسهیلات را تثبیت کنیم‌.
وی در پاسخ به این پرسش که برخی بانک‌ها با ارسال پیامک به مشتریان خود اعلام کرده‌اند نرخ سود حساب آنها را تا شش ماه آینده با نرخ ۲۱ درصد محاسبه می‌کنند، تاکید کرد: اگر چنین بانک‌هایی وجود داشته باشند، به‌طور قطع متخلف تلقی و با آنها قاطعانه برخورد می‌شود‌.
سیف گفت: به هیچ وجه اجازه تخلف به بانک‌ها داده نمی‌شود. بسیاری از همکاران من به صورت بازرس در شعب رفت و آمد می‌کنند و زیر نظر دارند و این کنترل سبب می‌شود نظام بانکی انضباط کامل را رعایت کند‌.
نقدینگی به بازار‌های موازی نمی‌رود
از رییس کل بانک مرکزی درباره افزایش قیمت طلا و سکه در بازار آزاد و اینکه گفته می‌شود بخشی از آن به‌خاطر کاهش نرخ سود بانکی بوده است، سوال شد که توضیح داد: درباره کاهش نرخ سود بانکی همه جوانب کار دیده شده است‌. تا پیش از ۱۱ شهریور حساب‌های یک ساله تعیین تکلیف شد و اگر سپرده‌گذار پیش از سررسید یک ساله برداشت کند، نرخ سود آن از ابتدا ۱۰ درصد کاهش می‌یابد‌.
وی افزود: بر این اساس حرکت منابع از نظام بانکی به دیگر بازارها نمی‌تواند انجام شود‌.
سیف همچنین گفت: بانک مرکزی ظرفیت ورود جدی به بازار طلا را دارد و به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد در بازار طلا مشکلی ایجاد شود. کمااینکه ذخایر طلای ما در حد بالاترین در دوره گذشته است و نگرانی‌ای در این باره نیست‌.
نرخ سود علی‌الحساب مبنای شرعی دارد
رییس کل بانک مرکزی درباره اینکه برخی معتقدند نرخ سود علی‌الحساب مبنای شرعی ندارد، گفت: فکر نمی‌کنم هیچ کس نسبت به مبنای شرعی سود علی‌الحساب ایرادی داشته باشد زیرا فلسفه این کار به مفاهیم بانکداری بدون ربا بازمی‌گردد که می‌گوید هیچ‌گونه سود قطعی را نمی‌شود قبل از دوره مالی به صاحب سپرده بدهیم‌.
سیف با تاکید بر اینکه نمی‌توان نرخ سود قطعی محاسبه کرد، گفت: از آنجا که صاحب سپرده ممکن است در طول دوره‌ای که پول خود را نزد بانک گذاشته، نیاز به درآمد مستمری داشته باشد و بخواهد از سود آن استفاده کند، مکانیسم سود علی‌الحساب پیش‌بینی شده و شورای نگهبان نیز در سال‌های ۶۳ و ۶۴ آن را تایید کرده است‌.
وی در عین حال اظهار داشت: آنچه می‌تواند در این زمینه ایجاد اشکال کند، ایحاد رقابت کاذب در شکل‌گیری نرخ‌های سود است. از این رو لازم است بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری مبنای اصلی خود را بر سودی که اطمینان دارند قابل تحقق است، بگذارند‌.
سیف این کار را نیازمند بررسی دقیق نرخ‌های سود علی‌الحساب در بانک‌ها و تصویب آن در هیات‌‌مدیره‌ها دانست و گفت: نرخ سود علی‌الحساب نباید از رقم سودی که در پایان سال مالی محاسبه می‌شود، بیشتر باشد وگرنه اجحاف در حقوق سهامداران خواهد بود‌.
تحرک‌بخشی به تولید
رییس کل بانک مرکزی درباره حمایت شبکه بانکی از تولید و اشتغال نیز گفت: سیاست شورای پول و اعتبار که بانک‌ها آن را اجرا می‌کنند، تخصیص درست منابع به فعالیت‌هایی است که می‌تواند منجر به بیشترین رشد و اشتغال و رفاه اجتماعی شود‌. سیف یادآور شد که بخشی از منابع بانکی کشور به دلیل انجماد دارایی‌ها قفل شده و بانک‌ها نمی‌توانند از میزان موجود تسهیلات بیشتری دهند. از این رو تلاش می‌شود منابع بهینه تخصیص یابد و به فعالیت‌هایی پرداخت شود که می‌تواند بیشترین رشد را در فعالیت‌های اقتصادی ایجاد کند و بیشترین اثر را در تولید و اشتغال داشته باشد‌. وی اظهار داشت: با همین سیاست سال گذشته طرح حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط اجرا شد که اثرات مثبتی داشت زیرا اینگونه واحدهای تولیدی به دلیل پراکندگی در کل کشور، اشتغال و تحرک اقتصادی را به اقصی‌نقاط کشور می‌برند‌. سیف ادامه داد: سال گذشته پرداخت ۱۶۰ هزار میلیارد ریال به بنگاه‌های کوچک و متوسط هدف‌گذاری شده بود که ۱۷۵ هزار میلیارد ریال پرداخت شد، امسال نیز ۵۰۰ هزار میلیارد ریال برای این کار پیش‌بینی شده است‌.
وی گفت: قرار است از ۵۰۰ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده، ۲۰۰ هزار میلیارد ریال به بنگاه‌های کوچک و متوسط، ۱۰۰ هزار میلیارد ریال برای نوسازی و بهسازی خطوط تولید فرسوده و ۲۰۰ هزار میلیارد ریال با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ایجاد اشتغال اعم از خانگی و روستایی اختصاص یابد‌.
توسعه همکاری بانکی با آفریقای جنوبی
رییس کل بانک مرکزی درباره امضای یادداشت تفاهم همکاری بانکی با آفریقای جنوبی نیز گفت: پیش‌نویس ایین تفاهمنامه تهیه شده تا در جریان سفر رییس‌جمهور کشورمان به آفریقای جنوبی به امضای روسای کل بانک مرکزی دو کشور برسد‌. وی توسعه روابط بانکی را پیش‌نیاز توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور ارزیابی کرد‌.