کشفیات جدید در کاوش‌های جدید تخت‌جمشید

«جهان صنعت»- کاوش‌های باستان‌شناسی دروازه پردیس پارسه تخت‌جمشید به سیزدهمین فصل رسید. در این کاوش، سرتاسر دیواره شرقی دروازه با آجرهای لعابدار رنگین نمایان شد.
فصل سیزدهم کاوش‌های باستان‌شناسی دروازه پردیس پارسه تخت‌جمشید در محوطه باستانی تل آجری، مرودشت فارس، به سرپرستی علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز و پی‌یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا به صورت مشترک با همکاری اداره کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و معاونت میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع دستی در حال انجام است.
علیرضا عسکری چاوردی سرپرست هیات باستان‌شناسی با اعلام این خبر و با اشاره به اینکه سیزدهمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی هیات مشترک ایرانی ایتالیایی در محوطه باستانی تل آجری در حال انجام است، مهم‌ترین دستاورد پژوهشی این فصل را کشف کامل دیواره شرقی دروازه پارسه تخت‌جمشید و شناسایی پلان کامل بنای دروازه اعلام کرد و گفت: دیوار شرقی این دروازه به طول ۴۰ متر و پهنای ۱۰ متر سرتاسر از آجر و خشت و هسته این دیوار سترگ به ضخامت ۵ متر از خشت خام و از هر طرف نمای داخلی و بیرونی به پهنای ۲/۵ متر با آجر بنا شده است.
وی از جالب‌ترین فنون به کار رفته در ساخت دیواره بزرگ دروازه پارسه تخت‌جمشید را استفاده گسترده از ملات قیر دانست و تصریح ‌کرد: ملات به‌کار رفته در بین رَج‌های آجری سرتاسر پهنه این دیوار از نوعی ملات قیر است که در دوره هخامنشی به صورت گسترده استفاده شده و به نظر می‌رسد از قیر عمدتا به عنوان ملات ساختمانی برای ساخت بنا استفاده شده است.
این باستان‌شناس از جالب توجه‌ترین کشفیات اخیر را نمایان شدن سرتاسر دیواره شرقی دروازه با آجرهای لعابدار رنگین اعلام کرد و افزود: کشف پنل‌های رنگین لعابدار از ردیف حیوانات اسطوره‌ای، گل‌های هشت‌پر و آجرهای لعابدار سفید، زرد، آبی و سبز رنگ نشان می‌دهد که این دروازه در دوران شکوه خود یکی از مشهورترین دروازه‌های جهان باستان بوده است. محوطه باستانی معروف به تَل آجری در فاصله ۳ کیلومتری شمال غربی تخت‌جمشید در محل معروف به باغ فیروزی قرار دارد. با کشف کتیبه‌های میخی بابلی و ایلامی و با توجه به کارکرد بنا مشخص شد که این بنا یک دروازه یادمانی از آغاز دوره هخامنشی بوده است.
این دروازه باشکوه، در مقیاس وسیع‌تری طرح دروازه معروف ایشتار (حدود ۵۸۰ پیش از میلاد) را تکرار می‌کند که پیش از ساخت تختگاه تخت‌جمشید در دوره یکی از دو پادشاه نخستین پارسیان بنا شده است.
به احتمال هدف از ساخت این دروازه برای نشان دادن فتح شهر بابل در سال ۵۳۹ پیش از میلاد در دوره کوروش بزرگ بوده است. این بنا به طور کامل از آجر و خشت ساخته شده است: نمای سرتاسر دیوارها با آجرهای لعاب‌دار تزئین شده است. تزئین بخش پایین دیوارها دارای نقوش هندسی و گل است. آجرهای لعاب‌دار متعدد مکشوفه از آوارهای بنا نشان می‌دهد سرتاسر سطوح دیوارها با نقوش حیوانات اسطوره‌های گاونر و حیوان ترکیبی موشخوشو تزئین شده بود. این بنای تاریخی امکان دسترسی به یک باغ سلطنتی (پردیس) را فراهم می‌کرد که شامل یک کاخ بزرگ بوده و اکنون ویرانه‌های آن در محوطه فیروزی ۵ موجود است.
این دروازه یادمانی در دوره هخامنشی متروک، سپس در اثر زمین‌لرزه‌ای بزرگ تخریب شد و در دوره‌های بعد دیوارهای آن به غارت رفت.
پارسه شکوهمندترین شهر ایران باستان دارای دروازه‌ای زیبا همطراز با دروازه بابل بوده است. این دروازه در کهن‌ترین بخش شهر در فاصله سه کیلومتری غرب کاخ‌های تخت‌جمشید واقع است. کیفیت ساخت هنری، حجم، ابعاد فنی و روش ساخت بنا برابر با دروازه ایشتار بابل فاخر است. این دروازه در مسیر کاخ‌ها و بناهای سلطنتی بخش کهن شهر در همان آغاز عصر هخامنشی بنا شد.