کشف آثار پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در مازندران

گمانه‌زنی‌ها در محوطه معصومی مازندران به کشف سه قطعه از گونه ظروف سفالی گلابه‌ای منقوش رنگارنگ متعلق به قرون اولیه اسلامی منجر شد که این یافته‌ها به عنوان قدیمی‌ترین آثار دوره اسلامی منطقه می‌تواند نقش ارزشمندی را در ترسیم توالی فرهنگی و خوانش وقایع ادوار مختلف اسلامی در پیوند با مرکز اولیه اسلام در مناطق همجوار نظیر جرجان، ساری و آمل ایفا کند.
به گزارش ایلنا، قاسمی‌گرجی سرپرست هیات باستان‌شناسی با اعلام خبر کشف آثار پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در مازندران، گفت: محوطه معصومی واقع در روستای آسیابسر از توابع شهرستان بهشهر در استان مازندران با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مورد گمانه‌زنی قرار گرفته و طی آن ۱۶ گمانه در داخل و پیرامون محوطه ایجاد شد.
این باستان‌شناس با بیان اینکه از این تعداد، هفت گمانه بدون آثار بود افزود: در ۹ گمانه آثار غیرمنقول به صورت معماری و آثار منقول شامل قطعات سفال، ظروف سفالی کامل یا ناقص، تکه‌های شیشه، اشیای آهنی و مفرغی، تیغه سنگی و دوک نخ‌ریسی به دست آمد. او اظهار داشت: این محوطه، پیشتر در زمستان ۹۷ طی انجام تسطیح و خاکبرداری از یک قطعه باغ و گزارش‌های مردمی مبنی بر تخریب آثار فرهنگی توسط مالکین، مورد بازدید و شناسایی قرار گرفت و بلافاصله از ادامه این فعالیت جلوگیری شد.
این باستان‌شناس با بیان اینکه در مجموع با وجود اینکه بخش زیادی از این محوطه تخریب شده، خاطرنشان کرد: شواهدی از آثار پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی در این محوطه مورد شناسایی قرار گرفته است.
سرپرست هیات باستان‌شناسی، آثار و شواهد پیش از تاریخی به‌دست آمده از این محوطه را مربوط به گمانه شماره ۱۰ دانست که شامل بقایای معماری سنگی، اجاق، قطعات سفال خاکستری تیره و روشن و همچنین یک نمونه تیغه سنگی بوده که با توجه به مجموعه یافته‌های سفالی در سطح محوطه به دوره آهن تعلق دارند. وی گفت: یافته‌های تاریخی نیز متعلق به بقایای تدفین بوده که آثار و شواهد آن در اثر خاکبرداری و همچنین حفاری‌های غیرمجاز در قسمت سطح و دامنه‌های شرقی و شمالی پراکنده شده است. قاسمی افزود: آثار و شواهد به‌دست آمده از دوران اسلامی نیز از بقایای خاکبرداری و همچنین تعدادی گمانه شناسایی شده شامل آثار معماری و مواد فرهنگی منقول است.
وی خاطرنشان کرد: از دوره اسلامی علاوه بر آثار دوران صفوی تا قاجار، شواهد قابل توجهی نیز از قرون اولیه اسلامی (قرن ۴ تا ۵ ه. ق) و همچنین دوره ایلخانی به‌دست آمده است.
این باستان‌شناس از میان یافته‌های قرون اولیه اسلامی به کشف سه قطعه از گونه ظروف سفالی گلابه‌ای منقوش رنگارنگ با نقش پرنده، گل و نقوش شبه‌کتیبه‌ای اشاره کرد و گفت: این یافته‌ها به همراه آثار شیشه‌ای و فلزی از این نظر حائزاهمیت است که تاکنون تمرکز مطالعات باستان‌شناسی حوزه اسلامی در بهشهر به‌طور عمده روی آثار معماری دوره صفوی بوده و از سطح تکنولوژیکی صنایع مختلف از جمله سفالگری، شیشه‌گری و فلزکاری به ویژه از قرون اولیه اسلامی اطلاع چندانی در دست نبوده است. سرپرست هیات باستان‌شناسی اظهار داشت: این یافته‌ها به عنوان قدیمی‌ترین آثار دوره اسلامی منطقه، علاوه بر شناخت ابعاد تکنولوژیکی، تجاری و اقتصادی، می‌تواند نقش ارزشمندی در ترسیم توالی فرهنگی و خوانش وقایع ادوار مختلف اسلامی در پیوند با مرکز اولیه اسلام در مناطق همجوار نظیر جرجان، ساری و آمل ایفا کند.
وی در پایان تصریح کرد: ماهیت برنامه کاوش جهت پاسخگویی به استعلام درخواستی مالک و در حد گمانه‌زنی با بودجه محدود بوده و شناخت و نجات‌بخشی آثار باقیمانده نیازمند انجام کاوش گسترده علمی است.