کشف شواهد فرهنگی از دوره پارینه سنگی در لرستان

سرپرست کاوش باستان شناختی غار کلدر از شناسایی قدیمی‌ترین شواهد فرهنگی از دوره پارینه سنگی جدید در ایران خبر داد.
به گزارش ایسنا، بهروز بازگیر اظهار کرد: نتایج کشفیات منحصر به فرد هیات مشترک
ایرانی- اسپانیایی از کاوش باستان شناختی غار کلدر واقع در شهرستان خرم‌آباد منجر به شناسایی قدیمی‌ترین شواهد فرهنگی از دوره پارینه سنگی جدید در ایران شد.
وی اضافه کرد: پیشتر براساس نتایج به‌دست آمده از کاوش‌های صورت گرفته توسط دیگر باستان شناسان داخلی و خارجی، قدمت دره خرم‌آباد اندکی بیشتر از ۴۰ هزار سال تخمین زده می‌‌شد ولی نتایج کاوش اخیر نشان می‌دهد که گذشته از لایه‌های پارینه سنگی میانه، تاریخ‌نگاری‌های مطلق به دست آمده از دانشگاه آکسفورد انگلستان که روی نمونه زغال‌های مکشوفه از لایه‌‎‌های پارینه سنگی جدید غار کلدر انجام گرفته، قدمتی بیشتر از ۵۴ هزار سال دارند.
بازگیر ادامه داد: این کشفیات که به تازگی در قالب مقاله‌ای مفصل در یکی از ۱۰ مجله برتر علوم چند رشته‌ای دنیا (Scientific Reports) انتشار یافته، کشور ایران را در زمره نخستین زادگاه‌های انسان‌های هوشمند (Homo-Sapiens) که توانستند برای اولین بار به قاره اروپا مهاجرت کنند، قرار داد.
به گفته این پژوهشگر موسسه دیرین بوم‌شناسی و تکامل اجتماعی بشر کشور اسپانیا، مقاله مذکور حاصل دو سال مطالعات انجام گرفته روی آثار مکشوفه از کاوش باستان ‎ شناختی غار کلدر است که با مشارکت ۱۹ محقق بین‌المللی و در قالب تفاهمنامه علمی مابین موسسه اسپانیایی با پژوهشکده باستان‎شناسی ایران و با همکاری فرانک بحرالعلومی و مولود سادات عظیمی از متخصصان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور صورت پذیرفته است.
بازگیر افزود: تا به امروز اکثر دانشمندان و متخصصان این دوره، غرب آسیا به‌ویژه منطقه لوانت را محتمل‌ترین خاستگاه و منشاء انسان‌های هوشمندی می‌‎‌دانستند که برای نخستین بار موفق شدند به قاره اروپا مهاجرت کنند اما شواهد به دست آمده از تحقیقات غار کلدر، این فرضیه را که منطقه لوانت تنها مسیر مهاجرتی و یگانه خاستگاه انسان مدرن باشد را مورد تردید جدی قرار داده و نشان می‌دهد که پژوهش‌های بیشتری به منظور بازنگری فرضیه‌های پیشین لازم است.
وی از میان مهم‌ترین محوطه‌‎های باستانی در منطقه لوانت که تاکنون حاوی قدیمی‌ترین سنگ ابزارهای مکشوفه از انسان‌های هوشمند بودند، به سایت کسار اکیل (Ksar Akil) واقع در کشور لبنان و غار منوت Manot در فلسطین اشاره کرد و گفت: وجود نهشته‌‎‌های باستانی (بیشتر از نیم متر) در لایه زیرین غار کلدر، نشان از سکونت بسیار فراتر از ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال جوامع شکارگر و گردآورنده غذا در این غار دارد. با توجه به تاریخ نگاری صورت گرفته از غار همیان ۱ که نزدیک‌ترین محوطه تاریخ نگاری شده به غار کلدر محسوب می‌‎شود، شاید بتوان تاریخی نزدیک به ۱۴۸ هزار سال را برای لایه‌های زیرین غار کلدر که مربوط به دوره پارینه سنگی میانه هستند متصور شد. هر چند سال‌یابی مدرن شاید تاریخی قدیمی‌تر یا جدیدتر از همیان را نشان دهد. بازگیر ادامه داد: تاکنون تاریخ مطلق شروع یا پایان هیچ‌کدام از ادوار پارینه سنگی ایران (پارینه سنگی قدیم، پارینه سنگی میانه و پارینه سنگی جدید) مشخص نشده بود بنابراین نتایج به دست آمده از غار کلدر نقطه عطفی در تاریخ این مطالعات و جایگاه ایران در پژوهش‌های پارینه سنگی جهان به عنوان کریدوری مهم برای مهاجرت و پراکنش انسان‌های هوشمند به قاره اروپا محسوب می‌‎شود.
این پژوهشگر نتایج گاهنگاری‌های مطلق از لایه چهار غار کلدر را از قدیمی‌ترین تاریخ ‎‌های به دست آمده از دوران پارینه سنگی جدید در ایران دانست و عنوان کرد: با استناد به اهمیت‌های برشمرده شده و نظر به جایگاه غار کلدر در مطالعات عمومی سیر تطور انسان مدرن و با توجه به وجود نهشته‌هایی با شواهد فرهنگی مربوط به نئاندرتال‌ها در این محوطه، مذاکرات مقدماتی با طرف‌های اروپایی در خصوص پتانسیل بالای این محوطه برای ثبت جهانی آن انجام شده است که با حمایت و پیگیری جدی مسوولان، این مهم نیز دور از دسترس نخواهد بود.