کفه سنگین مجلس در تعیین تکلیف یارانه‌ها

الهه بیگی- اصرار دولت بر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و نگرانی نمایندگان مجلس از تبعات اجرای آن همچنان چالش جدی است که به سرانجام نرسیده است.
دولت در حالی اصرار بر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها دارد که صاحبنظران و کار‌شناسان امر و همچنین نمایندگان مجلس معتقدند اجرای این مرحله که با افزایش پرداخت یارانه نقدی به اقشار یارانه‌بگیر همراه خواهد بود، تبعاتی را به دنبال خواهد داشت که این تبعات در شرایط حساس کنونی چندان به صلاح نیست.
سکوت بودجه ۹۱ درباره منابع هدفمندی یارانه‌ها نیز از دیگر نقاط اختلاف دولت و مجلس بود.

انتقاد نمایندگان از دولت، مشخص نکردن ارقام هدفمندی یارانه‌ها در منابع عمومی بود چرا که حتی نمایندگان نمی‌دانستند دولت امسال می‌خواهد از این محل چقدر درآمد کسب کند یا اینکه قیمت بنزین امسال دو هزار تومان خواهد شد یا ۸۰۰ تومان؟
این کشمکش‌ها به جایی رسید که رییس مجلس شورای اسلامی به مقام معظم رهبری در اعتراض به نحوه اجرای فاز دوم نامه نوشت. لاریجانی در این نامه ضمن هشدار نسبت به عواقب تورمی، خواستار توقف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شد.
نظر هیات حل اختلاف قوا
چند وقتی از این ماجرا نگذشته بود که خبر رسید موضوع اختلاف دولت و مجلس بر سر فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به هیات حل اختلاف قوا سپرده شده است. در نهایت علی لاریجانی، رییس مجلس از اعلام‌نظر رهبر معظم انقلاب درباره هدفمندی یارانه‌ها به سران سه قوه خبر داد و در پاسخ به این سوال که نظر هیات حل اختلاف قوا درباره اختلاف مجلس و دولت در موضوع هدفمندی یارانه‌ها به شما اعلام شده است و این نظر چیست، گفت: بله. نظر هیات حل اختلاف به مقام معظم رهبری اعلام شد و فکر می‌کنم این هیات مساله را روشن کرد.
وی افزود:‌ براساس این نظر، کاملا روشن است که هرگونه تصمیم‌گیری برای پرداخت‌ها در کشور باید در بودجه سالانه و با مصوبه
مجلس باشد.
به هر حال چیزی که از سخنان مسوولان قوا مشخص است اینکه فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها دیگر نه با دستور مستقیم دولت بلکه با مصوبه مجلس امکان‌پذیر است.
از سوی دیگر برنامه دولت برای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها کسب درآمد ۱۳۵ هزار میلیارد تومانی در طول یک سال است این در حالی است که دولت در حال حاضر در حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان در سال درآمد دارد. تحقق این میزان درآمد فقط با افزایش سه برابری قیمت‌ها امکان‌پذیر است. در این شرایط دو هزار تومانی شدن قیمت بنزین مورد نظر دولت است که با مخالفت جدی مجلس روبه‌رو شده است.
تامین یارانه نقدی
در همین حال رییس مجلس شورای اسلامی درخصوص موضع مجلس نسبت به عملکرد دولت در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها گفت که دولت اگر پول دارد هر قدر می‌خواهد بپردازد، مشکل این است که برای تامین یارانه‌های نقدی می‌خواهند بنزین دو هزار تومان شود، گاز دو برابر و گازوییل سه برابر شود.
لاریجانی در پاسخ به این سوال که آیا مجلس مخالف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌هاست، گفت: مساله یارانه‌ها فقط مساله پرداخت پول نیست، دولت اگر پول دارد هر قدر می‌خواهد بپردازد ما مشکلی نداریم. مشکل این است که می‌خواهند از طریق تغییر قیمت حامل‌های انرژی این کار انجام شود یعنی بنزین دو هزار تومان شود، گاز دو برابر شود و گازوییل سه برابر شود. خب قطعا مجلس روی این موضوع حساس است که تبدیل به اوج گرانی در کشور نشود.
نماینده قم خاطرنشان کرد: حساسیت ما این است، بنابراین مساله اصلی این نیست که قانون هدفمندی اجرا نشود زیرا اصلش کار درستی است. مرحله دوم و سوم نیز باید اجرا شود. سوال این است که آیا از مرحله اول می‌خواهیم به مرحله آخر برسیم یا در این میان دو، سه مرحله دیگر هم داشته باشیم که با آرامش این کار انجام شود.
لاریجانی خاطرنشان کرد: تصور ما این است که شرایط اقتصادی فعلی به‌گونه‌ای است که اگر قرار است پولی به مردم پرداخت شود باید پاسخگوی این شرایط باشد، یعنی آنقدر گرانی نشود که پولی که در جیب مردم می‌رود با آن قابل قیاس نباشد.
رییس مجلس با تاکید بر اینکه هدفمندی یارانه‌ها باید اجرا شود، تصریح کرد: اما نباید اجرا به‌گونه‌ای باشد که گرانی ایجاد کند یا فشار روی مردم وارد شود، اجرای هدفمندی یارانه‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که اصلاح مسیر باشد نه فشار بر مردم.
بسته حمایت از تولید
رییس مجلس از تهیه بسته حمایتی از بخش صنعت و تولید در لایحه بودجه ۹۱ خبر داد و گفت: دغدغه نمایندگان این است که اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها موج گرانی را در کشور افزایش دهد.
وی با طرح سوالی مبنی بر اینکه چه طور می‌توان این مشکلات را حل کرد، گفت: مجلس بسته‌ای را برای کمک به صنعت و تولید کشور تهیه کرده که در اولین گام نیز این موضوع را در قانون بودجه ۹۱ لحاظ کرده بود با وجود آنکه روزهای آخر عمر مجلس هشتم را سپری می‌کنیم به این مساله توجه شده است و به نظرم این بسته باعث رونق بخش‌های تولیدی و صنایع کشور می‌شود.
علی لاریجانی در بخش دیگری از سخنانش از موضوع هدفمندسازی یارانه‌ها سخن به میان آورد و اعلام کرد: مذاکراتی درخصوص قانون یارانه‌ها و نحوه اجرای فاز دوم این قانون انجام شده است، این دغدغه بین نمایندگان مجلس وجود دارد که با اجرای فاز دوم قانون یارانه‌ها، گرانی‌ها در کشور بیشتر شود و به مشکلات بخش تولید و صنعت نیز توجهی نشود.
اختلاف کارشناسی
وی ادامه داد: در این رابطه مذاکرات و گفت‌وگوهایی بین نمایندگان با رییس‌جمهور انجام شده که در چند روز آینده جمع‌بندی خواهد شد و در قانون بودجه ۹۱ منعکس می‌شود.
اگر نمایندگان مجلس بخواهند پاسخگوی محبت و اعتماد مردم باشند، باید از این سنخ کارها را انجام دهند و برای مردم وقت بگذارند، امروز مشکل اصلی مردم گرانی و اشتغال است که باید به این دو موضوع توجه شود و از قیل و قال‌های سیاسی باید بپرهیزیم چراکه این‌گونه دعواها برای کشور فایده‌ای ندارد.
لاریجانی با ذکر این نکته که من بارها این موضوع را بیان کردم، تصریح کرد: با توجه به اینکه در شرایط فعلی کشور دشمنان خارجی داریم، بهتر است در داخل قوای سه‌گانه بلاوجه نزاع نکنند البته ناگفته نماند که هر اختلافی نزاع نیست، ممکن است قوه‌ای نظر کارشناسی داشته باشد و قوه دیگر نظر کارشناسی دیگری، اما برخی از مباحثی که این روزها مطرح می‌شود از جنس بحث کارشناسی نیست و می‌شود این مسایل را با روش‌های راحت‌تری حل کرد.
در سطوح سیاسیون کشور نیز این موضوع صدق می‌کند، گاهی عده‌ای از سیاسیون در انتخابات بداخلاقی کردند که خوب نیست و انتظار مردم این است که کاندیداها و احزاب سیاسی با آراستگی وارد انتخابات شوند و فضای منطقی و معقولی در کشور حاکم باشد، اگر اختلافی هم هست، اختلاف کارشناسی باشد.
تسهیل فضای کسب و کار
رییس مجلس با تاکید بر اینکه نمایندگان به دنبال اصلاح مسیر هستند نه فشار به مردم گفت: انتظار از مجلس نهم این است که با انرژی جدید آغاز به کار کنند چرا که در مجلس نهم افراد کاردان و قوی حضور دارند و باید دانست که مهم‌ترین مشکل امروز ما معیشت مردم و بیکاری است.
علی لاریجانی نقطه ثقل کار مجلس در داخل کشور را توجه به وضع اقتصادی، قانون‌گذاری، تسهیل فضای کسب و کار، رونق بخشی کار، توجه به قشرهایی همچون کشاورزان و بخش‌های صنعتی دانست و متذکر شد: در بعد خارجی هم مجلس باید پاسخگوی قوی باشد و از حقوق ملت به خوبی صیانت کند چراکه ممکن است فشارهای بلاوجهی صورت گیرد.وی افزود: استراتژی مجلس نهم باید چند وجهی باشد، هم در بعد بین‌الملل و هم در بعد منطقه‌ای؛ شرایط و فرصت بیشتر برای سرافرازی ملت در منطقه باید فراهم شود و در بعد سیاست داخلی نیز خوب است که استراتژی مجلس نهم ایجاد وحدت و همگرایی در داخل بین قوای سه‌گانه، سیاسیون و جریانات دینی باشد.
به نظر می‌رسد اجرای فاز دوم هدفمندی تنها با دستور مستقیم احمدی‌نژاد امکان‌پذیر نباشد و مصوبه مجلس هم برای اجرای مرحله دوم هدفمندی الزامی باشد. با این اوصاف باید منتظر ماند و دید که سرانجام دعوای قوای مقننه و مجریه بر سر اجرای فاز دوم هدفمندی چه می‌شود.