23 - 01 - 2025
کلید جبران ناترازی برق
آرش حق‌پرست‌كاشاني*
انرژی‌های بادی و خورشیدی مهم‌ترین منابع تجدیدپذیری هستند که قابلیت بهره‌برداری اقتصادی برای تولید برق را در کشور دارند. خوشبختانه ایران از این حیث منابع بسیار غنی در اختیار دارد که با بالفعل کردن آنها می‌توان گام‌های موثری در جبران ناترازی برق و گاز برداشت.
نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به‌دلیل تولید عمده برق خود در ساعات روز، نقش مهمی در مدیریت پیک مصرف برق به‌ویژه در تابستان ایفا می‌کنند. با توجه به جابه‌جایی ساعات اوج مصرف به ظهر، تولید نیروگاه‌های خورشیدی در این بازه زمانی می‌توانند تاثیر قابل‌توجهی در کاهش ناترازی برق داشته باشند.
الگوی وزش باد در کشور، به‌ویژه بادهای ۱۲۰روزه در شرق و منطقه منجیل فرصت مناسبی برای توسعه نیروگاه‌های بادی فراهم کرده است. این نیروگاه‌ها می‌توانند در فصل تابستان که بیشترین نیاز به برق احساس می‌شود به جبران کمبود انرژی کمک شایانی کنند. استفاده از ظرفیت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر باد و خورشید می‌تواند نقش کلیدی در تامین برق پایدار کشور ایفا کند و دستیابی به توسعه پایدار را تسریع بخشد.
این منابع می‌توانند نه‌تنها به جبران ناترازی برق کمک کنند بلکه به توسعه پایدار کشور نیز سرعت ببخشند.
تصویب قوانینی مانند ماده۱۲ قانون رفع موانع تولید و دستورالعمل‌های مرتبط با محاسبات سوخت صرفه‌جویی‌شده، اقدامات مهمی برای حمایت از سرمایه‌گذاران در این حوزه بوده‌اند. این قوانین که در دولت قبلی و فعلی به تصویب رسیده‌اند، تاثیر قابل‌توجهی در بهبود شرایط سرمایه‌گذاری داشته‌اند. از جمله این اقدامات، الزام صنایع به تامین برق براساس دیماند مصرفی است که باعث شده صنایع صادرات‌محور برای جلوگیری از قطعی برق به احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر روی آورند.
صنایع بزرگ نظیر فولاد و سیمان به‌دلیل وابستگی به تولید پایدار و جلوگیری از فرصت‌های از دست‌رفته، از این الزامات استقبال کرده‌اند. این استقبال نشان‌دهنده ضرورت و اهمیت توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای تامین برق پایدار صنایع و جلوگیری از آسیب به تولید است.
با وجود این برای توسعه بیشتر انرژی‌های تجدیدپذیر، نیازمند تقویت زیرساخت‌های قانونی و جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی هستیم. دولت و صنایع می‌توانند با همکاری و اجرای قوانین حمایتی، گام‌های موثری در تحقق اهداف بلندمدت انرژی کشور بردارند. مشکل اصلی این حوزه، سرمایه‌گذاری است. دولت‌ها در سالیان گذشته حمایت‌هایی انجام داده‌اند اما این حمایت‌ها عمدتا ریالی بوده است.در عین حال افزایش مداوم نرخ ارز باعث شده بسیاری از پروژه‌ها از نظر اقتصادی، غیراقتصادی شوند. این موضوع باعث کاهش تمایل سرمایه‌گذاران به ورود به این حوزه شده زیرا بازده اقتصادی کافی برای سرمایه‌گذاری‌ها وجود نداشته است.
بخشی از مشکلات سرمایه‌گذاری به تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی بین‌المللی بازمی‌گردد. این تحریم‌ها مانع ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بازار انرژی‌های تجدیدپذیر ایران شده است. در مجموع کمبود منابع مالی و فاینانس، یکی از اصلی‌ترین موانع در توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر بوده است.
در داخل اما الزام دولت به تامین برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر، صنایع بزرگی مانند صنايع معدني، مس، فولاد، سیمان و حتي پتروشیمی را به این حوزه وارد کرده است. این صنایع به‌دلیل نیاز به تامین پایدار برق و جلوگیری از قطعی تولید، انگیزه بالایی برای سرمایه‌گذاری در این بخش دارند. این اقدام می‌تواند خلأهای موجود در سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی پر کرده و ظرفیت‌های جدیدی برای تولید برق پایدار ایجاد کند. در عین حال، رفع مشکلات سرمایه‌گذاری نیازمند تدوین قوانین حمایتی بیشتر و ایجاد بسترهای مناسب برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.
انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در سال‌های اخیر عملکرد خوبی در این زمینه داشته است. این انجمن‌ها به‌عنوان سازمان‌های غیردولتی (NGO) نقش بسزایی در حمایت از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایفا کرده‌اند. آنها باید تلاش کنند تا همگرایی بیشتری میان شرکت‌های عضو ایجاد شود ودر مقابل انتظار مي‌رود تا حمایت‌های بیشتری از طرف شرکت‌ها به این انجمن‌ها صورت گیرد. انجمن‌ها در راستای مطالبات شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران، تعاملات گسترده‌ای با دولت، شرکت‌های مادر تخصصی، نمایندگان مجلس و کمیسیون‌های تخصصی دارند. یکی از وظایف مهم آنها، تلاش برای افزایش بودجه بخش تجدیدپذیر در سبد بودجه عمومی کشور است.
* مدیر‌عامل شرکت توسعه انرژی پارس خلیج‌فارس
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد