کمک ایران به طالبان برای پروسه دولت‌سازی

حسن ‌هانی‌زاده*- گروه طالبان پس از سال‌ها عملیات مسلحانه و تقابل با دولت افغانستان اکنون به این نتیجه رسیده که به پروسه دولت‌سازی و مشارکت در مسائل سیاسی بازگردد‌. لذا ایران با توجه به اینکه دارای ظرفیت بسیار بالایی برای حل بحران‌های مختلف منطقه‌ای است داوطلب شده که بین طالبان و دولت افغانستان یکسری گفت‌وگو‌های غیرمستقیم انجام دهد‌. سفر اخیر آقای علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی هم به افغانستان نتیجه‌ای شد که گروه طالبان تمایل خود را برای میانجیگری ایران بین طالبان و دولت افغانستان اعلام کند. ضمن اینکه سفر گروه طالبان به تهران نیز برای ایجاد پیش‌نویس توافقنامه امنیتی و سیاسی بین طالبان و دولت افغانستان فراهم شد. اما مذاکرات طالبان در جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده احترامی است که ملت افغانستان و همه گروه‌های افغانستان و دولت افغانستان برای نقش مثبت ایران در حل بحران افغانستان قائل می‌شوند. با توجه به اینکه ایران مرز مشترکی با افغانستان دارد و هر اتفاقی که در افغانستان رخ دهد طبیعتا در داخل مرزهای ایران تاثیر می‌گذارد لذا حل بحران این کشور در تامین امنیت ملی ایران کاملا موثر است. ضمن اینکه ایران با توجه به اینکه از سال ۲۰۰۱ که افغانستان توسط آمریکا و ناتو اشغال شد زحمت‌های زیادی متحمل شده از جمله پذیرش صدها هزار پناهنده افغانستانی از مشکلاتی است که اکنون در کشور وجود دارد‌. با توجه به اینکه آمریکایی‌ها سعی می‌کنند دامنه ناامنی‌ها را در افغانستان تشدید کنند اکنون طالبان به این نتیحه رسیده که باید با دولت افغانستان برای اخراج نیروهای ناتو همکاری کند و ایران هم این فضا و این ظرفیت لازم را دارد تا بین طالبان و دولت افغانستان وفاق و همدلی ایجاد کند.
اکنون طالبان به این نتیجه رسیده که ادامه کشتار و اسلحه علیه دولت نمی‌تواند کمکی به حل مشکلات افغانستان کند لذا می‌خواهد در پروسه دولت‌سازی کمکی به افغانستان کند تا از این طریق سهمی در ساختار قدرت به طالبان واگذار شود. لذا ایران با توجه به تجربه‌ای که در افغانستان دارد می‌تواند طالبان را در پروسه دولت‌سازی و همکاری با دولت افغانستان وادار کند بنابراین مذاکرات اخیر تهران بین طالبان و ایران مقدمه‌ای برای آرامش و امنیت افغانستان تلقی می‌شود.
* کارشناس مسائل بین‌الملل