کنترل اوضاع از دست دولت خارج است

«جهان‌صنعت»- ناآرامی‌ها و خشونت‌های شهری در اعتراض به کشته شدن ناهل نوجوان عرب‌تبار ۱۷ساله‌ای که در حومه پاریس به ضرب گلوله پلیس فرانسه جان باخت، شنبه شب نیز در شهرهای مختلف این کشور ادامه یافت.
به گزارش یورونیوز، معترضان به خشونت‌های پلیسی در حالی برای پنجمین شب متوالی به خیابان آمدند که دولت فرانسه بیش از ۴۵ هزار پلیس و نیروی ویژه امنیتی را به همراه خودروهای سبک زرهی در پایتخت و شهرهای بزرگ دیگر این کشور از جمله مارسی، بوردو و لیون مستقر کرده بود.
براساس آمار موقتی که وزارت کشور فرانسه در اختیار رسانه‌ها قرار داده ۷۱۹ تن از معترضان که دولت فرانسه آنها را آشو‌بگر یا نوجوانان متاثر از محتوای تحریک‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی لقب داده، طی ناآرامی‌های شنبه‌شب و بامداد روز یکشنبه دوم ژوئیه دستگیر و بازداشت شدند. رسانه‌های داخلی به نقل از پلیس و ماموران امنیتی علت دستگیری این دسته از معترضان را به همراه داشتن وسایل یا ابزاری عنوان کرده‌اند که قابلیت استفاده از آن به عنوان سلاح یا پرتابه‌های آتش‌زا وجود دارد.
حمله به منزل مسکونی شهردار
به گزارش فرانس‌پرس، منزل مسکونی شهردار یکی از شهرهای واقع در ناحیه مرکزی «ایل دو فرانس» که پایتخت فرانسه نیز در آن واقع شده طی ناآرامی‌های شنبه‌شب هدف حمله معترضان قرار گرفت و آتش زده شد. به گفته مسوولان شهری در این منطقه، حمله حوالی ساعت یک و نیم بامداد روز یکشنبه و در حالی انجام شده که شهردار «لای-لِه-رُز» در محل کارش بوده، اما خانواده‌ وی در منزل حضور داشته‌اند.
در بیانیه بخشداری ول دو‌مرن آمده است که منزل مسکونی شهردار «لای-لِه-رُز» ابتدا با یک خودرو مورد حمله قرار گرفت و سپس توسط معترضان به آتش کشیده شد. بنا به آخرین گزارش‌ها که رسانه‌های محلی از این واقعه منتشر کرده‌اند، همسر و یکی از دو فرزند خردسال شهردار «لای-لِه-رُز» در این حمله زخمی شده‌اند.
ادامه غارت و درگیری‌
بنا به آنچه مسوولان دولتی در فرانسه اعلام کرده‌اند شدت خشونت‌ها و وسعت ناآرامی‌ها در شهرهای مختلف فرانسه شنبه‌شب به دلیل حضور پرشمار نیروهای امنیتی نسبت به شب‌های گذشته کاهش یافت.
«ژرالد دارمنن» وزیر کشور فرانسه با انتشار پیامی در این خصوص مدعی شد که «به لطف اقدام قاطعانه پلیس» شب آرام‌تری را پشت سر گذاشتیم.
این در حالی است که رسانه‌های محلی در نخستین ساعات بامداد روز یکشنبه از شدت یافتن درگیری‌ها و نیز غارت مغازه‌ها در برخی مناطق مرکزی فرانسه خبر داده بودند. گزارش‌هایی نیز پیش‌تر از وقوع ناآرامی‌ها در شمال غرب فرانسه و نیز شدت گرفتن درگیری‌ها میان معترضان و پلیس در ونیسیو واقع در حومه لیون منتشر شده بود.
مارسی و مناطقی از حومه پاریس، به ویژه نانتر که ناهل نوجوان کشته‌شده به دست پلیس فرانسه در آن زندگی می‌کرد نیز شنبه شب و بامداد روز یکشنبه همانند چند روز گذشته شاهد درگیری‌های پراکنده میان معترضان و پلیس و نیز اقدامات خشونت‌آمیزی چون آتش زدن خودروها و غارت از فروشگاه‌ها و مراکز تجاری بود.
هشدار‌های امنیتی برای گردشگران
در همین راستا، چندین کشور اروپایی، از جمله بریتانیا روز شنبه توصیه‌ها برای سفر شهروندان خود را به فرانسه به‌روز کردند و از این دسته گردشگران خواستند از حضور در مناطق شورش و درگیری در شهرهای مختلف فرانسه خودداری کنند.
کنسولگری چین در مارسی نیز پس از انتشار گزارش‌هایی در رسانه‌های دولتی مبنی بر حمله به اتوبوس حامل گردشگران این کشور در مارسی از شهروندان چینی خواست در طول سفر و اقامت در فرانسه «هوشیار» باشند و «جانب احتیاط» را در پیش گیرند.
پیامدهای آشوب و درگیری
درگیری‌ها و خشونت‌های شهری در فرانسه در حالی پنجمین روز خود را پشت‌سر گذاشت که امانوئل ماکرون هنوز به فشار جریان‌های راست و راست افراطی برای برقراری وضعیت اضطراری در این کشور تن نداده است.
در همین رابطه نشریه دیلی‌تلگراف با اشاره به هرج و مرجی که پس از کشته شدن یک نوجوان آفریقایی‌تبار در فرانسه به ضرب گلوله نیروهای امنیتی به وجود آمده، در مطلبی آورده است: پس از پنج روز شورش در سراسر فرانسه، این احساس فزاینده مبنی بر اینکه وضعیت کنونی عمدتا نتیجه تقریبا یک ربع قرن نادیده گرفتن قوانین و نظم اساسی توسط دولت‌های شکست‌خورده است، وجود دارد.
ویدئوی وایرال‌شده از ناهل المرزوقی ۱۷ساله که نشان می‌دهد پلیس او را در خیابانی متوقف کرده و نهایتا از فاصله نزدیک و مستقیم به قفسه سینه او شلیک می‌کند، اکثریت فرانسه را در شوک فرو برده است، نه‌فقط ساکنان محله‌های قومیتی حومه‌نشین این کشور را، مانند همان جایی که او در آنجا زندگی کرد و زندگی‌اش گرفته شد.
راهپیمایی ۶۰۰۰ نفری که روز بعد از آن به راه افتاد و خواستار برقراری «عدالت» شد، کاملا مشروع تلقی می‌شد تا اینکه به شکل فاجعه‌باری به شیوه‌ همیشگی تشدید شد. شورش، اتهامات آتش‌افروزانه (نژادپرستی دولتی و اینکه «آنها» می‌خواهند «ما» را بکشند) و سپس به معنای واقعی کلمه آتش‌افروزی شامل برافروختن آتش، خرابکاری‌های بی‌معنی و تخریب ایستگاه‌های اتوبوس، فروشگاه‌ها، مهدکودک‌ها و خانه‌های سازمانی ارزان به راه افتاد. همچنین اموال خصوصی و عمومی در هیچ جا در امان نماند. درهم و برهم، از سرقت یک بسته شش‌تایی شیر نیمه‌چرب گرفته تا ساعت، جواهرات، کفش نایکی و کالسکه بچه.
نویسنده این گزارش می‌افزاید: وقتی طغیان‌ها به راه افتاد، من در گفت‌وگوهای توکویل بودم؛ کنفرانسی درباره درگیری اوکراین و روسیه. در آنجا کشورهای شرق اروپا -‌لهستانی‌ها، اوکراینی‌ها، روس‌های مهاجر، همراه با بریتانیایی‌ها، فرانسوی‌ها، آمریکایی‌ها و اسپانیایی‌ها- با ناباوری فزاینده‌ای شاهد چنین ویرانی‌های بی‌رویه‌ در کشوری بودند که مثلا در صلح به سر می‌برد.
یک مورخ و ژئواستراتژیست مشهور لهستانی که در آن جلسه حاضر بود، گفت: آنها قرارداد اجتماعی را که برای دموکراسی ضروری است، از بین می‌برند. در جلسه، ما در مورد هزینه بازسازی اوکراین پس از جنگ برای اروپا بحث می‌کردیم، فرانسوی‌ها در این گرماگرم نگران هزینه بازسازی بخش‌هایی از مارسی، لانس، بوردو و پاریس بودند. حدود یک ربع قرن است که تباهی و تخریب هیچ‌انگاری و نهیلیستی در فرانسه تحمل شده است. این وضعیت در حدود هزاره و تحت ریاست‌جمهوری ژاک شیراک آغاز شد. اما بخش پایانی اعتراضات و راهپیمایی‌ها که یک سنت قدیمی فرانسوی است، به شکل فزاینده‌ای با حضور اخلالگران و غارتگران مختل شد و این‌ افراد ویترین فروشگاه‌ها را شکستند و هر آنچه را که نتوانستند به سرقت ببرند، در‌هم کوبیدند.
پلیس هم در ابتدا از ترس مواجهه با اتهامات خشونت و وحشیگری سیستماتیک چندان با آنها درگیر نشد، تا اینکه نهایتا وارد عمل شده و شدیدا واکنش نشان داد و همین چرخه جدیدی از وحشیگری و سرکوب را آغاز کرد.
اینکه در این امور پلیس بد به نظر می‌رسد، به خاطر این است که همین گونه هم هست. تا سال ۲۰۰۵، این چرخه کاملا از کنترل خارج شده بود. مرگ دو مرد جوان به نام‌های زید بنا ۱۷ساله و بونا ترائوره ۱۵ساله که تلاش کردند از ترس پلیس در یک ترانسفورماتور برق فشار قوی پنهان شوند و نهایتا بر اثر برق‌گرفتگی جان خود را از دست دادند، شورش‌های یک‌هفته‌ای را برانگیخت. فعالان آمریکایی هم تلاش کردند از این رویکردهای پیچیده فرانسوی درخصوص قومیت و شهروندی به شکلی ساده‌تر تقلید کنند.
امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه هم از سناریویی که بعد از مرگ جورج فلوید به راه افتاد و اعتراضات موسوم به «زندگی سیاه‌پوستان مهم است» را رقم زد، آگاه است. از همین رو، او دو‌دل بود و پیش از اعزام ژاندارم‌ها سه روز تمام صبر کرد و در نهایت منع آمد و شد اعلام کرد و ارتش به خیابان‌ها آمد. در همین حال به نظر نمی‌رسد که اوضاع چندان آرام شده باشد؛ رییس‌جمهوری فرانسه مجبور شد سفر رسمی خودش به آلمان را لغو کند. کنترل اوضاع هم به سرعت از دستان او خارج می‌شود.