گام اول اصلاحات بورسی

«جهان‌صنعت»‌- اصلاحات در بازار سرمایه باید از چه نقطه‌ای آغاز شود؟ آیا باید سیاست‌های کلان اقتصادی و دستورالعمل‌های کلی تغییر کند یا باید مشکل را در سطح تکنیکال و سبک و شیوه معاملات مورد توجه قرار داد؟ طبیعتا توجه به هر دو سطح باید در کانون توجه سیاستگذاران قرار بگیرد. در سطح کلان مباحثی مانند بخشنامه‌های خلق‌الساعه و یک‌شبه، قیمت‌گذاری دستوری و تعیین نرخ غیرکارشناسی برای گاز و نرخ خوراک یا وضع عوارض سنگین و نامتعارف برای محصولات معدنی و فولادی همگی سودآوری شرکت‌های دولتی را تحت شعاع قرار می‌دهد. اگر دولت جدید می‌خواهد اصلاحاتی را آغاز کند، آنطور که کارشناسان می‌گویند باید از اقتصاد کلان شروع کند، یعنی به جای قیمت‌گذاری، تورم را از طریق سیاست‌های بودجه‌ای و مالی کنترل کند. در سه ‌سال گذشته میانگین تورم سالانه بالای 40‌درصد بوده که اتفاقی بی‌سابقه در دهه‌های گذشته بوده، چراکه میانگین تورم 40‌ساله ایران رقمی در حدود 20‌درصد بوده است. طبیعتا در این شرایط تورمی نااطمینانی به بنگاه‌ها و شرکت‌های تولیدی سرایت می‌کند و عملا امکان تصمیم‌‌گیری برای آینده نزدیک هم از آنها سلب می‌شود. در سطح دوم اما مباحث تکنیکال و معاملاتی خرد باید مورد توجه دستگاه‌هایی مانند سازمان بورس قرار بگیرد. موضوع محدودیت‌ها در دامنه نوسان یکی از مواردی است که فعالان بازار بارها خواسته‌اند که افزایش پیدا کند و به شکل دستوری تعیین نشود. حالا باید دید آیا متولیان اقتصادی و بورسی در دولت چهاردهم اساسا به سمت اصلاح بازار سرمایه گامی برمی‌دارند یا خیر.
طبیعتا انتظار این است که سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه بازار سرمایه از مسیر رویکردهای انقباضی ادامه پیدا نکند و شیوه مدیریتی دیگری برای بازار سرمایه در دستور کار قرار بگیرد.
«جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با یک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی چگونگی آغاز اصلاحات اقتصادی در بازار سرمایه پرداخته است.
ارزیابی کارشناسی
سرور قــاراخانی کارشناس و تــحلیلگر بــازار سرمــایــه در گـفــت‌و‌گــو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد:‌ نبود انگیزه برای سرمایه‌گذاران با توجه به پارامترهای بنیادی بازار و اقتصاد کشور باعث از بین رفتن رونق در بازار سرمایه شده است‌. با انتخاب رییس‌جمهور جدید نیاز به سیاست گزارش‌های مناسب اقتصادی جدید است. باید در ادامه ببینیم که سیاستگذاری دولت جدید برای رونق بخشیدن به بازار سرمایه چیست‌. نبود سیاستگذاری درست و دقیق در دولت سیزدهم باعث غیرپویایی بازار سرمایه شده است. دولت چهاردهم باید بتواند نقش دولت در سیاستگذاری‌ها را اصلاح کند تا کارکرد و مکانیسم عرضه تقاضا به تعادل درآید.
او افزود: بورس آینه تمام‌نمای اقتصاد هر کشور است، باید با اعمال سیاست‌های اقتصادی درست و همچنین حرکت به سمت نظام تک‌نرخی و همچنین عدم دست انداختن به سود شرکت‌ها و برداشت موانع تولید که یکی از این موانع عدم تفاهم و وارد نکردن تکنولوژی است به بهبود اقتصاد کمک کرد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد:‌ در این مدت شاهد افزایش نرخ بهره، افزایش نرخ خوراک، فاصله افتادن بین نرخ ارز آزاد و نرخ نیمایی، اعمال سیاست‌های انقباضی و انتشار اوراق گواهی بودیم که باعث رکود در بازار سرمایه شده است و همه اینها دست به دست هم داده‌اند که سود شرکت‌ها نسبت به فروش کمتر شود و جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس هر روز در مسیر نزولی قرار بگیرد. برای مثال قطعی برق و نبود انرژی، گاز و کاهش تولید و کاهش صادرات باعث ناترازی ارزی می‌شود. وقتی کمبود منابع انرژی رخ بدهد، اعمال تکنولوژی و ورود صنایع جدید با کندی مواجه می‌شود و باعث کم شدن رشد اقتصادی نیز خواهد شد.
قاراخانی ادامه داد: در مجموع رشد نقدینگی متناسب با رشد اقتصادی جلو نمی‌رود و این باعث تورم شده که خود می‌تواند کسری بودجه دولت را به همراه داشته باشد و مجدد دست به اعمال افزایش نرخ بهره و مالیات زه می‌شود که همه اینها خود به ضرر چرخه تولید در کشور است. همچنین دولت باید از تولید‌کنندگان، سرمایه‌گذاران، صادر‌کنندگان حمایت به عمل آورد تا این اقدام بتواند باعث رشد سودآوری شرکت‌ها شود. از جمله اینکه تا زمانی که چند‌نرخی بودن ارز وجود داشته باشد، جذابیت برای سرمایه‌گذارن کم می‌شود. دست‌کم باید با تک‌نرخی کردن ارز یا کم کردن فاصله دلار نیما و دلار آزاد در درجه بعد جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام بالا برود. اگر دولت جدید بخواهد رونق را به اقتصاد و پس از آن به بازار سرمایه برگرداند به نظرم باید اقتصاد را محدود به قیمت‌گذاری دستوری نکند و اجازه بدهد قیمت‌ها در مکانیسم عرضه تقاضا پیش برود. برای رسیدن به رشد اقتصادی بهترین پارامتر می‌تواند توسعه تعاملات بین‌المللی باشد که خود باعث به وجود آمدن انگیزه برای سرمایه‌گذاران به خصوص سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود که در راستای آن صنعت و تولید می‌تواند با استفاده از تکنولوژی جدید در سود‌سازی پیشرفت خوبی را تجربه کند.