گذرنامه ایرانی هم‌رده کنگو و کره‌شمالی

گروه گردشگری- موسسه بین‌المللی «هنلی پاسپورت ایندکس» جدول تازه‌ای از اعتبار گذرنامه‌های کشورهای جهان را منتشر کرده است‌. اعتبار گذرنامه در تعاریف بین‌المللی یعنی میزان رابطه یک کشور با جهان‌. میزان مقبولیت سیاست خارجی و تعامل با همسایگان و روابط تجاری و گردشگری با دیگر کشورهای دنیا‌.
طبق جدولی که این موسسه منتشر کرده است آلمان پس از سال‌ها صدرنشینی جایش را به ژاپن و سنگاپور داده است‌. تنها معیار تدوین این جدول سفر آزاد به کشورهای دنیاست‌. طبق این تعریف ژاپنی‌ها می‌توانند بدون دریافت ویزا به ۱۸۹ کشور دنیا سفر کنند‌.
تا سه ماه پیش سنگاپور با آن هم‌رده بود اکنون در کنار آلمان و در جایگاه دوم این فهرست قرار گرفته که اتباع آن امکان سفر بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به ۱۸۸ کشور را دارند‌. گذرنامه آلمان نیز بعد از پنج سال که در مقام نخست این فهرست قرار داشت در رتبه‌بندی جدید، یک پله تنزل پیدا کرد و در جایگاه دوم این رده‌بندی قرار گرفت‌. اتباع آلمانی نیز امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۸ کشور را دارد‌.
رتبه سوم قدرتمندترین گذرنامه با امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۷ کشور مشترکا از آن فنلاند، فرانسه، ایتالیا، کره جنوبی، اسپانیا و سوئد است‌. اتریش، لوکزامبورگ، هلند، نروژ، پرتغال، انگلستان و ایالات متحده امریکا نیز با امکان سفر آزاد به ۱۸۶ کشور موفق شدند رتبه چهارم این فهرست را به دست آورند‌.
ایالات متحده آمریکا در یک سال گذشته تغییرات قابل توجهی را در این جدول تجربه کرده است‌. گذرنامه این کشور سال گذشته جزو سه رتبه نخست این جدول بود که در نخستین رده‌بندی پاسپورت‌های قدرتمند سال ۲۰۱۸ دو پله سقوط کرد و به جایگاه پنجم رسید اما سه ماه بعد با آزاد شدن ویزا در بیشتر کشورها و با جابه‌جایی رنکینگ‌ها، گذرنامه ایالات متحده نیز بار دیگر یک پله صعود کرد‌. بنا بر اعلام «پاسپورت ایندکس» از زمان انتخاب دونالد ترامپ، اعتبار گذرنامه آمریکا دچار افت شده است‌.
اما ضعیف‌ترین یا به عبارتی بی‌اعتبارترین گذرنامه با امکان سفر بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به ۳۰ کشور مشترکا به کشورهای عراق و افغانستان تعلق گرفته است که رتبه ۱۰۰ این جدول را به دست آورده‌اند‌.
رشد ضعیف ایران
اعتبار گذرنامه ایرانی‌ها همیشه مورد بحث و مناقشه بوده است‌. در زمان سکانداری احمدی‌نژادی‌ها در دولت و تحریم‌های هسته‌ای اعتبار گذرنامه شهروندان ایرانی سقوط کرد‌. انتظار می‌رفت بعد از برجام و توافق هسته‌ای و تغییر رویکرد سیاست خارجی در دولت روحانی اعتبار از دست رفته بازگردد اما این‌طور نشد‌. قبل از انتشار گزارش تازه، گذرنامه ایرانی‌ها همراه با بنگلادش، کوزوو و لبنان با امکان سفر آزاد به ۳۸ کشور رتبه ۹۷ این فهرست را به‌دست آورده‌ بود. پس از گذشت سه ماه در تازه‌ترین رده‌بندی پنج پله صعود کرد و به رتبه ۹۲ این جدول دست یافت که البته گذرنامه‌ آن همچنان جزو کم‌اعتبارها به شمار می‌آید و هشت پله تا آخرین رتبه فاصله دارد‌.
ایران در رتبه‌بندی جدید با امکان سفر آزاد به ۴۳ کشور در کنار کنگو و کره‌شمالی قرار گرفته است‌.
اوکراین، گرجستان و چین که رتبه‌های ۳۸ و ۴۹ و ۶۸ قدرتمندترین گذرنامه را به‌دست آورده‌اند، در فهرست سال ۲۰۱۸ به ترتیب ۲۰، ۱۹ و ۱۷ پله صعود کرده‌اند‌. این جهش رتبه‌ای تحت تاثیر تعامل مثبت در ویزا با اتحادیه اروپا بوده است‌. قدرتمند شدن ویزای گرجستان که همزمان با تغییر مواضع آمریکا در برجام اتفاق افتاد، در کنار دیگر مزیت‌های اقتصادی و سیاسی این کشورِ نزدیک به ایران، باعث شده مهاجرت ایرانی‌ها و سرمایه‌های آنها به گرجستان در یک سال اخیر با رشد قابل توجهی همراه باشد‌.