گذر از پیچ استیضاح

گروه جهان- رفتارها و اتخاذ تصمیم‌های جنجال‌برانگیز دونالد ترامپ هم در جریان ۱۷ ماه کارزار انتخاباتی و همچنین سه سال حضور در کاخ سفید، برای او مخاطرات متعدد سیاسی داخلی و بین‌المللی به همراه داشته به‌گونه‌ای که اکنون با اقدامات کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا، چند گام با استیضاحش فاصله ندارد؛ اقدامی که آخرین مانع و دیوار سیاسی برای او محسوب می‌شود.
با توجه به روند طی شده در این سه سال، از عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی و رسوایی‌های متعدد اخلاقی گرفته تا پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا، ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رییس‌جمهوری آمریکا، موانع بسیاری را تاکنون از سر گذرانده و حال با آخرین مانع سیاسی – استیضاح – مواجه است، اما به باور بسیاری از تحلیلگران سیاسی آمریکا، او در صورت پشت سر گذاشتن بسیار محتمل از این مانع، می‌تواند از دیوار استیضاحش به عنوان سکوی پرشی برای انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا بهره ببرد.
گفتنی است استیضاح رییس‌جمهوری آمریکا در سنا، در واقع دادگاهی شدن اوست، اما این یک دادگاه واقعی نیست بلکه یک دادگاه سیاسی است. استیضاح یک روند قانونی و حقوقی را دنبال نمی‌کند، بلکه بیشتر یک روند سیاسی است چراکه اگر یک دادگاه واقعی بود، آنگاه ترامپ و جمهوریخواهان با مشکل واقعی مواجه بودند.
به گفته تحلیلگران سیاسی، جمهوریخواهان در سنا هر کاری را برای انتخاب دوباره ترامپ خواهند کرد. هماهنگی کامل بین سنا با کاخ سفید وجود دارد. وفاداری به دونالد ترامپ موجب انتخاب دوباره جمهوریخواهان خواهد شد. همان گونه که میچ مک‌کانل گفت، ترامپ از مسند ریاست‌جمهوری آمریکا کنار گذاشته نمی‌شود زیرا در بیش از دو قرن و نیم از تاریخ آمریکا، هیچ رییس‌جمهوری کنار گذاشته نشده است.
با تصویب دو لایحه اتهامی علیه رییس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، چهارمین رییس‌جمهوری تاریخ این کشور لقب می‌گیرد که از سوی کنگره به طور رسمی برای استیضاح او اقدام شده است.
این در حالی‌است که در آستانه اعلام حکم کمیته قضایی، آمریکا خبر از آتش بس تجاری با چین داد؛ آتش‌بسی که باور تحلیلگران می‌تواند برگ برنده‌ای برای ترامپ در گذر از پیچ استیضاح باشد. ترامپ پیشتر گفته بود اگر من استیضاح شوم بازار سهام سقوط خواهد کرد، اکنون این خبری که داده مبنی بر توافق تاریخی تجرای با چین گر چه نیاز به راستی‌آزمایی و گذر زمان دارد، اما به هر حال در آینده سیاسی او بی تاثیر نخواهد بود.
آغاز فرآیند رسمی
کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا با تصویب لایحه استیضاح دونالد ترامپ این لایحه را برای رای‌گیری به صحن علنی این مجلس فرستاد. بنا بر قوانین کنگره، رای‌گیری در کمیته قضایی نخستین گام قانونی برای به رای گذاشتن لایحه استیضاح در صحن علنی مجلس نمایندگان است که انتظار می‌رود در روزهای آینده روی دهد.
قرار بود این رای‌گیری پنجشنبه گذشته برگزار شود، اما با بحث و اختلاف‌نظر میان اعضای دموکرات و جمهوریخواه کمیته قضایی که از صبح پنجشنبه آغاز شده بود به نیمه‌شب کشید و نمایندگان موافق و مخالف ۱۴ ساعت با هم بحث کردند. اگرچه تصویب این لایحه در کمیته قضایی مجلس نمایندگان که تحت کنترل دموکرات‌هاست تقریبا قطعی بود، اما با مکتوب شدن این رای‌گیری، فرآیند قانونی استیضاح ترامپ رسمیت یافت.
بدین ترتیب دونالد جی ترامپ، چهارمین رییس‌جمهوری تاریخ آمریکا لقب می‌گیرد که از سوی کنگره رسما برای استیضاح او اقدام شده است. دموکرات‌ها که اکثریت مجلس نمایندگان را در دست دارند در لایحه استیضاح، ترامپ را به سوءاستفاده از قدرت و مانع‌تراشی بر سر تحقیقات کنگره متهم کرده‌اند و معتقدند ترامپ به همین دو دلیل دیگر کفایت لازم برای نشستن بر صندلی ریاست‌جمهوری را ندارد.
این در حالی است که جمهوریخواهان و در راس آنها ترامپ هر دو اتهام را رد می‌کنند و با انتقاد از روند تحقیقات استیضاح، دموکرات‌ها را به تلاش برای کودتا و ابطال نتایج انتخابات سال ۲۰۱۶ متهم می‌کنند. ترامپ در واکنشی دوباره به استیضاح خود آن را فریبکارانه و قلابی خواند و روند شکل‌گیری آن را محکوم کرد.
کمیته قضایی مجلس نمایندگان که جرالد نادلر، دموکرات، ریاست آن را برعهده دارد جمعه گذشته پس از تنها ۱۰ دقیقه شنیدن اظهارات اعضا به رای نشست و دو لایحه استیضاح را که یکی به اتهام سوءاستفاده از قدرت و دیگری به مانع‌تراشی بر سر تحقیقات کنگره مربوط بود با ۲۳ رای موافق در برابر ۱۷ رای مخالف تصویب کرد.
جمهوریخواهان جرالد نادلر، رییس این کمیته را مورد انتقاد قرار دادند که چرا بنا بر دستور جلسه کمیته همان پنجشنبه‌شب، رای‌گیری را برگزار نکرده و گفتند نادلر به عمد رای‌گیری را به روز جمعه منتقل کرده تا از پوشش تلویزیونی بهتری بهره ببرد، اما دموکرات‌ها هم می‌گویند در جریان جلسه پنجشنبه، جمهوریخواهان با طرح درخواست افزودن تبصره و متمم‌های متعدد باعث شدند جلسه ۱۴ ساعت طول بکشد و عملا به نیمه‌شب برسد.
سوءاستفاده از قدرت
در لایحه مربوط به سوءاستفاده از قدرت، ترامپ متهم شده که با سوءاستفاده از قدرت خود به عنوان رییس‌جمهور آمریکا تلاش کرده از یک کشور خارجی برای پیشبرد منافع سیاسی خود سود ببرد. مبنای شکل‌گیری این لایحه به درخواست ترامپ از دولت اوکراین برای اعلام علنی تحقیق درباره فساد اقتصادی‌ هانتر بایدن، پسر جو بایدن، رقیب انتخاباتی ترامپ بازمی‌گردد.
دموکرات‌ها معتقدند ترامپ با معطل نگه داشتن کمک ۴۰۰ میلیون دلاری کنگره به اوکراین، تلاش کرده این کشور را وادار به انجام تحقیقاتی کند که انتشار اخبار مربوط به آن به شهرت و محبوبیت جو بایدن، از نامزدهای پیشتاز دموکرات‌ها لطمه بزند.
مانع‌تراشی
لایحه دیگر استیضاح به موضوع مانع‌تراشی بر سر تحقیقات کنگره تعلق دارد و طی آن ترامپ متهم شده که با ممنوع‌المصاحبه کردن مقام‌ها و کارمندان کاخ‌سفید عملا جلوی تحقیقات کنگره به عنوان شاخه مستقل قدرت که وظیفه قانونی برای تحقیق درباره فساد دولت را دارد، مختل کرده است. رهبران دموکرات کنگره تصمیم گرفته‌اند لایحه استیضاح ترامپ را در ۹ صفحه تدوین کنند و محور اصلی آن را این اتهام قرار دهند که رییس‌جمهوری آمریکا با اقدامات فاسد خود به ملت خیانت کرده است.
واکنش کاخ‌سفید
ترامپ که جمعه گذشته در کاخ‌سفید میزبان رییس‌جمهوری پاراگوئه بود به خبرنگاران گفت از نظر او روند شکل‌گیری تحقیقات استیضاح دسیسه‌‌چینی از سوی دموکرات‌هاست و قلابی و فریبکارانه است. او گفت که اقدامات دموکرات‌ها فلسفه شأن نزول استیضاح را بی‌اهمیت جلوه می‌دهد و اینکه دموکرات‌ها با این کارها حماقت خودشان را نشان می‌دهند. او اضافه کرد: این موضوع تاسف‌باری برای کشور است، اما ظاهرا برای من به لحاظ سیاسی خیلی هم خوب است.
انتظار می‌رود با تصویب لایحه استیضاح در کمیته قضایی، مجلس نمایندگان روزهای آینده در صحن علنی این لایحه را به رای بگذارد. نانسی پلوسی، رییس دموکرات مجلس نمایندگان گفت اعضای حزبش را برای رای دادن به لایحه استیضاح تحت فشار قرار نخواهد داد و اجازه خواهد داد آنها شخصا در این رابطه تصمیم بگیرند.
چندین نفر از نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان که همین زمستان سال گذشته وارد کنگره شدند از ایالات و مناطقی هستند که جمهوریخواهان سابقه اکثریت در آنجا را دارند و اکنون دموکرات‌ها بیم آن دارند که با توجه به انشقاق جامعه آمریکا بر سر مساله استیضاح ترامپ، ممکن است نمایندگان این مناطق در انتخابات میان‌دوره‌ای آتی که همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری در اوایل نوامبر سال آینده برگزار خواهد شد، کرسی خود را از دست بدهند.
سرنوشت ترامپ در سنا
انتظار می‌رود مجلس نمایندگان که اکثریت آن با دموکرات‌هاست روزهای آینده لایحه استیضاح ترامپ را تصویب و آن را تقدیم مجلس سنا کند.
آن طور که گزارش شده، مجلس سنا که اکثریت آن را جمهوریخواهان در دست دارند خود را آماده می‌کند که در ماه ژانویه و بازگشت از تعطیلات کریسمس و سال جدید میلادی، جلسات استیضاح را برگزار کند. آن طور که از اظهارات میچ مک‌کانل، رییس این مجلس و دیگر سناتورهای جمهوریخواه برمی‌آید آنها با برگزاری اجمالی و سریع این جلسات بیشتر موافقند.
سناتور میچ مک‌کانل، رهبر کهنه‌کار جمهوریخواهان سنا پنجشنبه گذشته در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز گفت که شانس برکناری ترامپ در پایان جلسات استیضاح صفر است.
او همچنین تاکید کرد که در جریان جلسات استیضاح با وکلای کاخ‌سفید همکاری نزدیکی خواهد داشت: هر آنچه که در خلال این جریان انجام خواهم داد را با هماهنگی کمیته حقوقی کاخ‌سفید خواهد بود و میان موضع ما و موضع رییس‌جمهوری در قبال چگونگی پیش بردن جلسات استیضاح تفاوتی وجود نخواهد داشت.
این در حالی است که ترامپ گفته تمایل دارد شاهدانی چون جو بایدن و ‌هانتر، پسر او را به جلسات استیضاح در سنا احضار کند. ترامپ می‌گوید ‌هانتر بایدن که پیشتر با دستمزدی بالا به عضویت هیات‌مدیره بزرگ‌ترین شرکت نفت و گاز اوکراین درآمده بود تنها به اعتبار نام پدرش که در آن زمان معاون باراک اوباما بود به این سمت دست یافته و از این نظر بایدن و پسرش متهم به فساد مالی هستند؛ اتهامی که بایدن ضمن رد کردن آن می‌گوید چند سال پیش تحقیق و تفحص اولیه از سوی دولت اوکراین هیچ مبنای قانونی برای طرح اتهام فساد علیه او و شرکت نفت و گاز بوریسما اوکراین پیدا نکرد و ترامپ تنها قصد دارد با افزودن اطلاعات نادرست و عوض کردن داستان از این ماجرا برای تخریب رقیب سیاسی خود استفاده کند.
انتشار اسناد مالی ترامپ به دیوان عالی رسید
از طرفی مدت‌هاست که ترامپ در مقابل انتشار اسناد مالی خود مقاومت می‌کند. حال دیوان عالی آمریکا در این باره احتمالا در متن کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور تصمیم خواهد گرفت. هم‌زمان فرآیند استیضاح ترامپ به جریان افتاده است. در تداوم مناقشه بر سر انتشار اسناد مالی دونالد ترامپ قرار شد که دیوان عالی ایالات متحده در این مورد تصمیم‌گیری کند. بالاترین نهاد قضایی آمریکا اعلام کرده که از ماه مارس سال آینده میلادی (۲۰۲۰) به این موضوع رسیدگی خواهد کرد. انتظار می‌رود که دیوان عالی آمریکا در این مورد تا پایان ماه ژوئن آینده یعنی در متن داغ‌ترین مرحله کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در ماه نوامبر تصمیم‌گیری کند.
در صورتی که اکثر ۹ قاضی دیوان عالی علیه ترامپ حکم دهند، او به انتشار اسناد مالی خود مجبور خواهد شد؛ امری که رییس‌جمهوری آمریکا مدت‌هاست برای جلوگیری از آن تلاش کرده است. منتقدان با تاکید بر اینکه ترامپ چیزهایی را پنهان می‌کند، از احتمال تلاش او برای مخفی نگه داشتن اسرار مالی‌اش خبر می‌دهند، در حالی که ترامپ به‌شدت این ادعا را رد می‌کند. همزمان اما ترامپ در مقابل فشار کنگره برای افشای اطلاعات مالی‌اش مقاومت کرده و برای محرمانه ماندن آن تلاش می‌کند. این در حالی است که نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا معمولا در جریان کارزار انتخاباتی اظهارنامه‌های مالیاتی خود را منتشر می‌کنند.
گفتنی است تا زمان تصمیم‌گیری دیوان عالی آمریکا درباره انتشار یا عدم انتشار اسناد مالی ترامپ، این اطلاعات کماکان سربسته می‌مانند. ترامپ پس از رای دادگاه‌های پایین‌تر در حمایت از انتشار سوابق مالی او، به دیوان عالی آمریکا شکایت برد.
آتش بس تجاری با چین
تارنمای یی سی چین متنی را که دو کشور چین و آمریکا برای پایان جنگ تجاری در مرحله اولیه مورد توافق قرار داده‌اند منتشر کرد.
دو کشور در این توافقنامه چندین فصل را مورد توافق قرار داده‌اند که شامل حفاظت از حق مالکیت معنوی، انتقال فناوری و تولیدات کشاورزی، خدمات مالی و بانکی و شفافیت نرخ ارزی است. این سند شامل موضوعاتی درباره توسعه تجارت، ارزیابی‌های دو کشور از منازعات تجاری و اقتصادی و توقف برخی از تعرفه‌های آتی از سوی آمریکا و همچنین کاهش تعرفه‌های قبلی آمریکا بر روی کالاهای چینی است.
دو طرف در سند این توافق آورده‌اند که به عنوان دو کشور مهم در عرصه اقتصادی و تجاری جهان با این موافقتنامه جان تازه‌ای به اقتصاد کشورهایشان و همچنین جهان بخشیده‌اند و باعث بهبود شرایط سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی شده‌اند.
هدف از این توافقنامه نیز بهبود شرایط تجاری، حراست از حق مالکیت معنوی، دسترسی بیشتر به بازارها، حفاظت از منافع مشروع شرکت‌های خارجی در چین و حراست از حقوق قانونی و مشروع شرکت‌های چینی در آمریکا عنوان شده است. این توافقنامه به دو کشور امکان می‌‌دهد فعالیت‌های تجاری را بهبود بخشند و راه را برای حل اختلافات اقتصادی باز کنند و همزمان همکاری‌هایشان را در این قلمروها افزایش دهند.
چین موافقت کرده است که شرکت‌های این کشور در چارچوب همین توافق و مقررات سازمان تجارت جهانی اقدام به واردات خدمات و کالاهای کیفی از آمریکا و دیگر کشورها و نیاز مصرفی مردم چین را برای این محصولات برآورده کنند. تارنمای چینی آورده است که پس از امضای این توافقنامه دو کشور نسبت به اجرای مفاد آن اقدام خواهند کرد و این باعث تثبیت بازارهای مالی و خدماتی و سرمایه‌گذاری در این کشورها و جهان خواهد شد. چین و آمریکا جمعه شب گذشته اعلام کردند در مورد سند اولیه توافق تجاری دو کشور به تفاهم رسیده‌اند.