گردش به راست آلمان

محمدرضا ستاری
در مورد انتخابات پارلمانی آلمان هرچند که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند محافظه‌کاران دوباره پیروز این انتخابات شوند اما کمتر ناظری پیش‌بینی می‌کرد که سوسیال دموکرات‌ها به عنوان نماینده چپ‌ها در آلمان اینچنین شکست سختی بخورند به‌طوری‌که بررسی آرای این دوره آنها با دوره قبل انتخابات نشان می‌دهد رای سوسیال دموکرات‌ها منفی 9‌درصد ریزش کرده است. این موضوع حاصل برآیند جنگ اوکراین و متعاقب آن افزایش قیمت انرژی و رکود اقتصادی کم‌سابقه در آلمان است که در نهایت دامن سوسیال دموکرات‌ها را گرفته و به‌نظر می‌رسد که آنها با قرار گرفتن در رتبه سوم انتخابات، احتمالا وزن چندانی در کابینه بعدی نخواهند داشت.
در چنین شرایطی هرچند که دموکرات مسیحی‌ها با اتحاد سوسیال مسیحی‌ها توانسته‌اند بیش از 28‌درصد آرا را به دست آورند و احتمالا فردریش مرتس نیز صدراعظم آینده آلمان خواهد شد اما نتایج کرسی‌های به دست آمده نشان می‌دهد که دولت آینده باز هم باید با ائتلافی
سه حزبی تشکیل شود؛ امری که در دولت قبلی اولاف شولتس که در نهایت مجبور به استعفا شد نیز رقم خورده و باعث بی‌ثباتی و در نهایت بن‌بست سیاسی در آلمان شد.
از سوی دیگر هر چند که پیش‌بینی می‌شد حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان نیز در این دوره از انتخابات حائز آرای قابل ملاحظه‌ای شود اما کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد که این حزب نسبت به دوره قبلی به میزان 10‌درصد به آرایش افزایش یابد و در مکان دوم قرار بگیرد. در این میان نکته حائز اهمیت این است که فردیش مرتس رهبر حزب دموکرات مسیحی و جانشین آنگلا مرکل، صریحا اعلام کرده که قصد ندارد با حزب آلترناتیو وارد ائتلاف شود. در نتیجه مجبور خواهد شد با سبزها یا حزب دیگری وارد ائتلاف شود زیرا بعید به‌نظر می‌رسد که محافظه‌کاران آلمانی بخواهند دوباره با سوسیال‌دموکرات‌ها به‌عنوان یکی از عوامل افول سیاسی و اقتصادی آلمان وارد کابینه ائتلافی شوند.
در چنین شرایطی برای تحلیل دولت آینده آلمان چند مولفه مهم وجود دارد که توجه به آن بسیار حائز اهمیت است؛ نخست اینکه فارغ از دولت ائتلافی، اکنون مهم‌ترین چالش آلمان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا، بحران رکود اقتصادی و صنعتی این کشور است به‌طوری‌که نه‌تنها رشد اقتصادی این کشور زیر یک‌درصد بوده بلکه در طول پنج‌سال گذشته تولید صنعتی آلمان به عنوان مزیت استراتژیک این کشور به کمترین میزان خود رسیده است. همچنین کارخانه‌های این کشور با کاهش محسوس ظرفیت تولید مواجه شده و در قبال رقبای آمریکایی و چینی بسیار آسیب‌پذیر شده‌اند. علاوه بر این در حالی که تورم، میزان مصرف در آلمان را کاهش داده، آمارها حاکی از سیر نزولی کم سابقه سرمایه‌گذاری در این کشور است بنابراین در چنین شرایطی و در حالی که فردیش مرتس وعده داده اقتصاد این کشور را از بحران خارج می‌کند، چرخش سیاسی در آلمان باعث می‌شود که در تحولات کنونی نظیر جنگ اوکراین و شکاف میان ایالات‌متحده و آمریکا، در آینده شاهد جهت‌گیری‌های متفاوتی از سوی این قدرت اروپایی باشیم.
در واقع به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت پر چالش سیاسی و اقتصادی در آلمان، دولت آینده این کشور که محافظه‌کاران در آن قدرت قابل‌توجهی دارند، نسبت به سیاست‌های دونالد ترامپ نوعی سیاست همسویی را پیش بگیرد چراکه از هم اکنون دولتمردان آینده این کشور قصد نخواهند داشت در شرایط پر چالش کنونی، فشارهای مضاعف ایالات‌متحده را نیز تحمل کنند. در نتیجه در قبال کمک به جنگ اوکراین، احتمالا شاهد شکاف بیشتری در اتحادیه اروپا خواهیم بود. علاوه‌بر این همزمان با اعمال فشار حداکثری ترامپ علیه ایران، نزدیکی محافظه‌کاران به آمریکا، موضوع چندان مطلوبی برای ایران نخواهد بود زیرا در اوج اختلافات و تنش‌ها، اگر قرار باشد اروپایی‌ها آنطور که ادعا کرده‌اند، مکانسیم ماشه را در برجام فعال کنند، همراهی آلمان با ایالات‌متحده، مزید بر فشار حداکثری علیه کشورمان خواهد شد.