گروکشی وزارت بهداشت

مهدیه بهارمست- گرانی و کمبود دارو هر روز شرایط را برای بیماران سخت‌تر می‌کند. کافی است چند ساعتی را مقابل داروخانه‌های سراسر ایران وقت بگذرانید تا متوجه شرایط بحرانی برخی بیماران شوید که اگر داروی مدنظر را پیدا کنند، باز هم توان مالی تهیه داروی خود را ندارند. ماجرایی که هر سال هم پیچیده‌تر از سال قبل می‌شود. در این میان همیشه به خاطر میزان سهمیه‌های دارو میان داروخانه‌داران و سازمان غدا و دارو اختلاف‌نظر وجود داشته است زیرا به عقیده بسیاری از صاحبان داروخانه به‌طور مساوی داروها در میان داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود. این در حالی است که تعداد بیماران نسبت به داروهای حیاتی سهمیه‌ای بیشتر بوده و همین امر مشکلات جدی را برای بیماران ایجاد کرده است. در این میان اما بحث حجاب به یکی از اولویت‌های مسوولان ذی‌ربط تبدیل شده است و به هر بهانه‌ای با اینکه هنوز لایحه حجاب و عفاف به قانون تبدیل نشده اما بخشنامه‌های مختلفی را به مراکز عمومی از جمله بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها، بانک‌ها، ادارات دولتی و خصوصی ابلاغ کردند ولی ابلاغ اینگونه بخشنامه‌ها آن هم در مراکز درمانی واکنش‌های زیادی را در پی داشته است چراکه به عقیده منتقدان بیمارستان و داروخانه‌ها در زمان جنگ هم از مصونیت ویژه‌ای برخوردار هستند و هدف آنها خدمت‌رسانی به هر انسانی فارغ از دین و مذهب است اما وزارت بهداشت خلاف این را باور دارد. چند روز پیش حیدر محمدی رییس سازمان غذا و دارو درباره رسیدگی به وضعیت حجاب در داروخانه‌ها گفت:«سازمان غذا و دارو از نخستین مجموعه‌هایی بود که به موضوع رعایت پوشش ورود کرد و به همین دلیل اصول رعایت پوشش در داروخانه را ابلاغ کرد.» وی ادامه داد: «اگرچه اصول مربوط به پوشش در داروخانه‌ها ابلاغ شده اما ناهنجاری‌هایی در این زمینه گزارش می‌شود. موضوع رعایت هنجارها جزو مواردی است که در سهمیه داروخانه‌ها نقش دارد. اگر یک داروخانه نسبت به رعایت هنجارها اقدام نکند، در وهله نخست تذکر داده می‌شود و اگر تذکر تاثیری نداشته باشد موارد بازدارنده در خصوص داروخانه متخلف اجرا می‌شود. اگر موارد بازدارنده نیز مثمرثمر نباشد متخلفان به مراجع قانونی معرفی می‌شوند.» برخلاف سخنان رییس سازمان غذا و دارو اگر به دلیل عدم رعایت پوشش مدنظر دولت در میان متصدیان داروخانه سهمیه دارویی داروخانه‌ای کاهش پیدا کند، نه‌تنها این عمل بازدارنده نیست بلکه منجر به افزایش میزان نارضایتی در میان مردم می‌شود زیرا کاهش سهمیه دارویی داروخانه تنها بیماران را سرگردان می‌کند.
خطر در کمین بیماران
هادی احمدی مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان با انتقاد به اینکه سخنان خلاف قوانین است به «جهان‌صنعت» گفت: تاکنون درخصوص این موضوع بخشنامه‌ای برای انجمن ارسال نشده است. البته هنوز مشخص نیست، منظور رییس سازمان غذا و دارو از حجاب متصدی داروخانه است یا مراجعه‌کننده. درخصوص پوشش زنان کارمند داروخانه‌ها پیش از این اتفاق‌ها بخشنامه‌ای ابلاغ شده بود و تقریبا تمام داروخانه‌ها رعایت می‌کنند. تاکنون گزارشی مبنی‌بر عدم رعایت حجاب در داروخانه‌ها نداشتیم اما درخصوص مراجعین و بیماران داروخانه‌ها ما تابع سازمان نظام پزشکی هستیم. در سازمان کمیته‌ای به‌نام اخلاق وجود دارد که در آن رعایت حقوق بیمار تعریف شده است بنابراین ما تابع تمام پروتکل‌های سازمان هستیم که تاکنون هم بخشنامه و تصمیمی در این زمینه به داروخانه‌ها ابلاغ نشده است. اگرچه داروخانه‌ها تابع مقررات جاری و پروتکل‌های سازمان نظام پزشکی هستند. وی افزود: با این حال اینگونه هشدارها برخلاف قوانین و بخشنامه‌های وزارت بهداشت است زیرا در زمان جنگ تحمیلی ایران و عراق هم هنگام درمان مجروحان جنگی پوشش، ملیت و دین آنها مورد توجه نبود چراکه همگان قسم خوردیم تا بیماران را در هر شرایطی درمان کنیم. متاسفانه این نوع برخوردها از اصول و قواعدی برخوردار نیست. کاهش سهمیه دارو آسیب جدی به بیماران وارد می‌کند بنابراین به جای کاهش سهمیه داروخانه‌ها باید تمهیدات دیگری را در نظر بگیرند.
احمدی ادامه داد: اگر سازمان نظام پزشکی به ما ابلاغ کند که باید به تمام اقشار جامعه فارغ از نوع پوشش، دین و مذهب خدمات ارائه کنیم، ما مانند گذشته همین روال را پیش خواهیم برد اما اگر بخشنامه‌ای به ما ابلاغ کند که از ارائه خدمات دارویی به اشخاص خاصی خودداری کنیم در آن صورت ما هم تابع سازمان هستیم زیرا داروخانه‌ها خلاف مقررات عمل نمی‌کنند. داروخانه‌ها همواره به هر فردی که نسخه در دست داشته باشد، خدمات دارویی ارائه می‌کند. البته بعید می‌دانم سازمان نظام پزشکی چنین ابلاغیه‌ای را صادر کند زیرا کادر درمان و دارویی همگان قسم یاد کردیم تا فارغ از هر موضوعی به بیماران کمک کنیم.
او در پایان متذکر شد: از زمانی که بحث حجاب به وجود آمده است، نه‌تنها کادر داروخانه بلکه مراجعین نیز حجاب را رعایت می‌کنند و اگر موردی باشد با یک تذکر دوستانه موضوع خاتمه پیدا می‌کند. به همین خاطر بعید می‌دانم محدودیت‌های که رییس سازمان غذا و دارو هشدار داده، اجرایی شود. اگر هم این اتفاق رخ دهد، بیماران آسیب جدی خواهند دید زیرا پلمب و کاهش سهمیه دارویی داروخانه‌ها بیماران را سرگردان می‌کند، این در حالی است که مسوولان و وزارت بهداشت به دنبال چنین وضعیتی نیستند.
واکنش سازمان غذا و دارو
البته هنوز سخنان رییس سازمان غذا و دارو به مرحله اجرا نرسیده بود که سازمان به‌طور جدی و رسمی نسبت به واکنش نشان داد. روابط عمومی سازمان غذا و دارو اعلام کرد: سخنان اخیر رییس سازمان غذا و دارو ناظر بر پوشش حرفه‌ای و دستورالعمل جدید داروخانه‌ها در خصوص پوشش کارکنان آن است.
روابط‌عمومی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه سخنان اخیر رییس سازمان غذا و دارو ناظر بر پوشش حرفه‌ای کادر داروخانه بوده و تنظیم‌کننده خبر از گفتار به متن دچار اشتباه محتوایی شده است، اظهار کرد: دستورالعمل نحوه پوشش داروخانه‌ها براساس چک‌لیست‌های بازرسی، ارزشیابی و حرفه‌ای و به‌منظور تفکیک پرسنل و مسوول فنی است.
روابط عمومی سازمان غذا و دارو ضمن انتقاد از رسانه‌های معاند و افراد مغرض که مسائل سلامت و حرفه‌ای را به منظور سیاه‌نمایی، دستاویز حمله به باورهای دینی قرار می‌دهند، گفت: حداقل سواد رسانه‌ای به خوبی متوجه است که اغراق کاریکاتوری اخبار، ضمن آسیب به منبع خبر رفته رفته آنان را از حیث اعتبار تهی و از اعتماد مخاطب بیرون می‌کند.
دستورالعمل حجاب در داروخانه‌ها درباره پوشیدن مقنعه
اگرچه در اسفند سال ۱۴۰۱ سازمان غذا و دارو دستورالعمل نحوه پوشش کارکنان داروخانه را ابلاغ کرده بود که از جمله مفاد مهم آن می‌توان به ملزم شدن کارکنان خانم
(اعم از مسوول فنی و سایر کارکنان) به پوشیدن مقنعه به رنگ مشکی اشاره کرد.
مسوولان فنی باید ملبس به روپوش سفید بوده و از برچسب مشخصات استفاده کنند. همچنین کلیه کارکنان غیر‌داروساز داروخانه باید از روپوش با رنگ سبز یا آبی استفاده کنند. ضمن اینکه کلیه داروخانه‌ها موظف به الصاق ضمیمه این دستورالعمل در معرض دید مراجعین داروخانه هستند.
کلیه کارکنان داروخانه موظف به رعایت رفتار حرفه‌ای، اخلاق داروسازی و کلیه شئون اسلامی و قانونی در همه جنبه‌های ارائه خدمت در داروخانه هستند و موسس داروخانه باید بر رعایت موارد فوق توسط سایر کارکنان داروخانه نظارت داشته باشد.
معاونت‌های غذا و دارو در مرحله قبل از راه‌اندازی داروخانه ملزم به اخذ تعهد کتبی از موسس داروخانه مبنی بر رعایت مفاد این دستورالعمل از زمان شروع فعالیت داروخانه هستند و کیفیت رعایت این دستورالعمل در ارزشیابی داروخانه‌ها لحاظ خواهد شد. حتی همان سال گذشته هم چندین داروخانه به دلیل عدم رعایت پوشش اسلامی و کشف حجاب عامدانه توسط نهادهای نظارتی تذکر دریافت کرده و پلمب شدند بنابراین کاهش سهمیه دارویی داروخانه‌ها دور از ذهن نیست و اطلاعیه سازمان غذا و دارو موضوعی را حل نمی‌کند.