گزارشی از عملکرد متغیرهای پولی منتشر شد

تجارت‌نیوز- سیاستگذار با برنامه‌های اعمالی رشد پایه پولی را از 5/‏‏45‌درصد در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲ با 5/‏‏25‌واحد درصد کاهش به ۲۰ درصد در آذرماه سال ۱۴۰۳ رسانده است.
کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی به عنوان دو عامل مهم در سیاستگذاری پولی و اثرگذار بر تورم همواره مدنظر سیاستگذار پولی بوده است. از این‌رو سیاستگذار با ابزارهای مختلف سعی در کنترل این دو متغیر براساس اهداف و برنامه‌های اقتصادی کشور داشته است.
سیاستگذار کنترل رشد نقدینگی را با اصلاح کمی و کیفی ترازنامه بانک‌ها، ضوابط کنترل مقداری ترازنامه (دارایی‌ها و بدهی‌ها) بانک‌ها را با هدف مدیریت خلق پول توسط بانک‌ها دنبال کرده است و نرخ رشد نقدینگی از 8/‏‏42‌درصد در پایان مهرماه سال 1400 به 1/‏‏31‌درصد در پایان سال 1401 و 3/24 درصد در پایان سال 1402 و 1/‏‏28 در پایان آذر سال 1403 رسانده است.
سیاستگذار با برنامه‌های اعمالی رشد پایه پولی را از 5/‏‏45 درصد در فروردین‌ماه سال 1402 با 5/‏‏25‌واحد درصد کاهش به 20‌درصد در آذرماه سال 1403 رسانده است.
کنترل رشد نقدینگی و بازگشت به روند بلندمدت
در زمینه مساله کنترل رشد نقدینگی (به عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های بنیادین ایجاد کننده تورم)، سیاستگذار طی سال‌های اخیر ضمن اصلاح کمی و کیفی ترازنامه بانک‌ها، ضوابط کنترل مقداری ترازنامه (دارایی‌ها و بدهی‌ها) بانک‌ها را با هدف مدیریت خلق پول توسط بانک‌ها دنبال کرده، به طوری که عملکرد متغیرهای نقدینگی و پایه پولی نشان می‌دهد که توفیقات خوبی در این زمینه کسب شده است.
کاهش نرخ رشد نقدینگی از 8/‏‏42‌درصد در پایان مهرماه سال 1400 به 1/‏‏31‌درصد در پایان سال 1401 و 3/‏‏24‌درصد در پایان سال 1402 (که 7/‏‏0‌واحد درصد پایین‌تر از نرخ رشد 0/‏‏25‌درصدی هدف‌گذاری شده در برنامه پولی برای سال 1402 می­باشد)، حاکی از تحقق برنامه پولی تنظیم شده و توفیق کامل بانک مرکزی در اجرای سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها در دوره اخیر است.
سیاستگذار پولی به‌منظور کنترل خلق پول بانکی و مدیریت رشد کل‌های پولی و نقدینگی در راستای کنترل تورم، برنامه پولی خود را برای سال 1403 با هدف‌گذاری رشد 23‌درصدی نقدینگی (با دامنه مثبت و منفی 2درصد) تدوین کرد و در این خصوص عملکرد رشد نقدینگی را به منظور تحقق هدف تعیین شده به صورت ماهانه مورد پایش قرار می‌دهد.
نرخ رشد نقدینگی در پایان آذر سال 1403 نسبت به پایان سال 1402 معادل 9/‏‏21‌درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل 1/‏‏28‌درصد بوده است. دلیل عمده رشد نقدینگی در سال جاری پیگیری و حمایت بانک مرکزی از تقویت تامین مالی بنگاه‌ها و خانوارها (از طریق آزادسازی بخشی از سپرده قانونی بانک‌ها و موسسات اعتباری جهت پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری) کمک به تسهیل تامین مالی دولت (از طریق خرید مبالغ ارزی مربوط به کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی و خرید بخشی از اوراق دولت توسط شبکه بانکی) و همچنین تقویت ذخایر طلای بانک مرکزی بوده است.
رشد پایه پولی با 5/‏‏25‌واحد درصد کاهش به 20‌درصد رسید
بررسی روند تحولات رشد پایه پولی نیز بیانگر عملکرد مناسب سیاستگذار در دوره اخیر است، به طوری که رشد پایه پولی از 5/‏‏45‌درصد در فروردین‌ماه سال 1402 با 5/‏‏25‌واحد درصد کاهش به 20‌درصد در آذرماه سال 1403 کاهش یافته است. نرخ رشد پایه پولی در پایان آذر سال 1403 نسبت به پایان سال 1402 معادل 4/‏‏11‌درصد بوده است.
روند باثبات نرخ سود بازار بین‌بانکی براساس نرخ سیاستی و مدیریت نقدینگی
نرخ سود موزون بازار بین بانکی ریال در تاریخ 05/‏‏01/‏‏1403 در حدود 69/‏‏23‌درصد بوده که در تاریخ 10/‏‏11/‏‏1403 به نرخ 98/‏‏23‌درصد رسیده است. قابل مشاهده است که در سال 1403 نیز همچون سال‌های گذشته نرخ سود موزون بازار بین بانکی ریال در داخل دالان نرخ سود بوده است. روند باثبات نرخ سود بازار بین‌بانکی در ماه‌های اخیر عمدتا تحت‌تاثیر مدیریت عملیات بازار باز توسط سیاستگذار جهت هدایت نرخ و مدیریت نقدینگی در این بازار بوده است. به منظور تنظیم نرخ سود در بازار بین بانکی حول نرخ سیاستی و مدیریت نقدینگی (ذخایر) بانک‌ها، موضع بانک مرکزی در ماه‌های اخیر به صورت اجرای توافق بازخرید (ریپو) بوده است.