گزینه نظامی روی میز

تنش چین و تایوان از زمان روی کار آمدن تسای اینگ ون، نخستین زن تایوانی در مقام رهبری این جزیره به شدت تیره شد و تا به امروز شواهدی که دال بر بهبودی آن باشد، مشاهده نشده است. با مطرح شدن موضع‌گیری جدید شی جین‌پینگ، این تنش وارد مرحله تازه‌ای شد، دیروز رییس‌جمهور چین در سخنانی احتمال استفاده از گزینه نظامی در شرایطی خاص برای بازگشت تایوان را ممکن دانست.
حزب رهبر تایوان- حزب حاکم دموکراتیک ترقی‌خواه -روابط نزدیکی نیز با آمریکا دارد و پکن نگران است که با به قدرت رسیدن او در تایوان، تمامی تلاش‌های چین را برای نزدیک شدن به وحدت با تایوان بی نتیجه و خنثی کند. حزب او از نظر چین، دارای دیدگاه‌های استقلال‌طلبانه است و بخش‌هایی از اساسنامه آن از استقلال و منفک شدن تایوان از چین حمایت کرده است.
چین و تایوان هر دو بر این باورند که تنها یک ملت تحت عنوان چین وجود دارد، اما هنوز اختلافاتی بر سر حاکمیت مشروع وجود دارد. این اختلافات از سال ۱۹۴۹ به وجود آمد؛ درست پس از آنکه کمونیست‌ها در جنگ داخلی پیروز شدند و ملی‌گرایان این کشور که تا آن زمان قدرت را در دست داشتند از سرزمین اصلی‌شان رانده و آنها را به جزیره تایوان فراری دادند. کمونیست‌ها یک دولت جدید با مرکزیت پکن را تشکیل داده و رسما پیدایش و آغاز جمهوری خلق چین را اعلام کردند. ملی‌گرایان نیز دولت خود را در تایوان تشکیل دادند که هنوز نیز به عنوان جمهوری چین شناخته می‌شود. در عمل جمهوری خلق چین بخش اعظمی از قلمرو چین را تحت کنترل دارد و جمهوری چین تنها بر تایوان و چند جزیره کوچک اطراف آن حکومت می‌کند و اکثر کشورها نیز جمهوری خلق چین را حاکم قانونی چین می‌دانند.
شی جین‌پینگ: وحدت میهن شرط لازم برای رستاخیز ملت چین
امسال مصادف با چهلمین سالگرد انتشار بیانیه خطاب به هموطنان تایوانی مردم چین است و به همین مناسبت دیروز مراسمی پرشکوه در پکن برگزار شد. شی جین‌پینگ دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست، رییس‌جمهور و رییس کمیسیون نظامی مرکزی چین در این مراسم حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت. وی به نمایندگی از طرف مردم خاک اصلی به هموطنان تایوانی درود گفت و تاکید کرد، نمی‌توانیم تاریخ را برگزینیم، اما می‎توانیم با در دست گرفتن حال، آینده را ایجاد کنیم. عصر جدید با توسعه بزرگ ملت چین همراه خواهد بود. راه پیشرفت هموار نیست، اما اگر ما در کنار هم و با همبستگی تلاش کنیم، حتما آینده‎ای زیباتر را برای رستاخیز ملت چین ایجاد می‎کنیم و وحدت میهن را تحقق خواهیم بخشید.
اول ژانویه سال ۱۹۷۹ میلادی، «بیانیه خطاب به هموطنان تایوانی» مردم چین توسط کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق چین منتشر شد که در آن ضمن اعلام رهنمودهای دولت برای تحقق وحدت و صلح در سراسر چین، دیدگاه مهم دولت چین برای پایان دادن به رویارویی نظامی، تحقق رفت و آمد آزاد بین دو ساحل تنگه تایوان، برقراری ارتباط هوایی، پستی و تجاری و برگزاری مبادلات اقتصادی و فرهنگی مطرح و روابط دو ساحل تنگه تایوان از همان روز به مرحله‎ای جدید وارد شد.
در این مراسم شی جین‌پینگ خاطر‌نشان کرد که از سال ۱۹۴۹ به این طرف، حزب کمونیست، دولت و مردم چین همواره حل مساله تایوان و تحقق وحدت کامل میهن را وظیفه تاریخی خود دانسته‎اند و در این مسیر با تنش‎زدایی از وضعیت تنگه تایوان، در توسعه روابط دو ساحل این تنگه به پیشرفت‎های مثبت نائل آمده‎اند.
او اضافه کرد: سابقه توسعه ۷۰ساله روابط دو ساحل ثابت کرده که تایوان بخشی از چین است، دو ساحل این تنگه به یک چین واحد تعلق دارد، هیچ فرد و یا قدرتی نمی‌تواند این تاریخ و واقعیت قانونی را تغییر دهد. هموطنان دو ساحل این تنگه چینی هستند‌، حس طبیعی و درک هویت ملی هموطنان دو ساحل تنگه تایوان را نمی‎توان تغییر داد. هیچ فردی نمی‌تواند جلوی پیشرفت وضعیت تنگه تایوان به سمت صلح و ثبات را بگیرد، اقتدار کشور، رستاخیز ملت و وحدت دو ساحل یک روند تاریخی است، هیچ‌کسی و هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع آن شود!
شی جین‌پینگ گفت که میهن ما باید یکپارچه باشد و بی‎شک به یکپارچگی نیز خواهد رسید. این امر نتیجه تاریخی توسعه ۷۰ساله روابط دو ساحل و همین طور شرط لازم برای رستاخیز ملت چین در عصر جدید است. هموطنان تایوانی بخشی از ملت چین هستند و باید به صراحت آنها را چینی دانست. در جریان رستاخیز ملت چین، هموطنان دو ساحل باید مشترکا وظیفه رستاخیز ملت را برعهده گیرند و افتخار آن را به اشتراک بگذارند.
وی افزود تفاوت نظام‎ها مانع وحدت نیست و نباید بهانه تجزیه میهن باشد. باید طرح یک کشور و دو نظام در تایوان برای تحقق وحدت و صلح در سراسر چین مورد بررسی قرار گیرد. وی گفت: یک کشور- دو نظام در ابتدا برای پاسخگویی به وضعیت تایوان و حفظ منافع هموطنان تایوانی مطرح شد. در جریان اجرای این نظام به حد کافی از نظرات و پیشنهادهای شخصیت‎های دو ساحل تنگه تایوان استفاده شده و به منافع و احساسات هموطنان تایوانی توجه شده است. با پیش‌شرط تضمین حق حاکمیت، امنیت و منافع توسعه کشور، بعد از تحقق وحدت و صلح، نظام اجتماعی و شیوه زندگی هموطنان تایوان به حد کافی مورد احترام قرار می‎گیرد، اموال شخصی، اعتقادات مذهبی و حقوق هموطنان تایوان کاملا تضمین خواهد شد.
رییس‌جمهور چین تاکید کرد اصل یک چین واحد پایه سیاسی روابط دو ساحل است، با پایبندی بر یک چین واحد، روابط دو ساحل بهبود و توسعه می‌یابد و هموطنان تایوانی نیز از آن سود می‎برند، اما اگر اصل یک چین واحد نقض شود، روابط دو ساحل متشنج و ناآرام خواهد شد و به منافع هموطنان تایوان زیان خواهد رسید. هموطنان تایوانی ما باید با خطر بزرگ استقلال تایوان آشنا شوند و قاطعانه با فعالیت‎های استقلال‌طلبان در تایوان مخالفت کنند و مشترکا برای ایجاد یک دورنمای روشن از وحدت و صلح تلاش کنند.
تمایل داریم برای وحدت و صلح فضایی گسترده ایجاد کنیم، اما هرگز به فعالیت‎های تجزیه‎طلبانه در تایوان به هر شکلی که باشد، روی خوش نشان نخواهیم داد. تمایل داریم با نهایت صداقت و تلاش دورنمای وحدت و صلح را در تایوان به تصویر بکشیم. تعهد نمی‎دهیم که برای رسیدن به این هدف به زور متوسل نشویم و همه گزینه‎ها را مد نظر قرار خواهیم داد که البته این گزینه علیه دخالت نیروهای خارجی و فعالیت عده قلیلی از عناصر تجزیه‎طلب در تایوان به کار گرفته خواهد شد‌ نه هموطنان تایوانی .
شی جین پینگ همچنین تاکید کرد‌ در جهان فقط یک چین وجود دارد، پایبندی بر اصل یک چین واحد بخشی از منشور روابط بین‌المللی مورد شناخت عمومی جامعه جهانی است. جامعه جهانی به طور گسترده مخالفت مردم چین با استقلال‌طلبی در تایوان را درک و از آن پشتیبانی می‎کند و دولت چین نیز همواره از این موضوع قدردانی کرده و سپاسگزار است.
اظهارات رییس‌جمهوری چین در مورد تایوان در حالی مطرح شد که ‌تسای اینگ ون، رییس حکومت تایوان نیز سه‌شنبه‌شب گذشته در سخنرانی سال نو خود تاکید کرده بود این جزیره هرگز در مورد مسائل حق حاکمیتی خود تسلیم نخواهد شد.
رهبر تایوان از چین خواست به جمهوری چین (نام رسمی تایوان) و دیدگاه و خواست ۲۳ میلیون تایوانی و جزیره‌ای که دارای اصول دموکراسی و آزادی است، احترام بگذارد. او دموکراسی، آزادی، مذاکرات صلح‌آمیز و گفت‌و‌گوهای مستقیم دو دولت را بازوهای حل و فصل مسالمت‌آمیز مسائل و رسیدن به اجماع نظر برای چین و تایوان دانست. تسای گفت: وقتی نمی‌توانیم با چین درباره موضوعات مرتبط با بهداشت عمومی، بیماری‌های واگیردار یا امنیت غذایی به توافق برسیم و همکاری کنیم چطور امکان دارد بگوییم یک خانواده هستیم.
واکنش رییس‌جمهور تایوان
رییس‌جمهوری تایوان دیروز اعلام کرد توافق سیاسی «یک کشور- دو نظام» با چین را نمی‌پذیرد. تسای اینگ ون همچنین تاکید کرد که تمامی گفت‌وگوهای میان کشورش با پکن باید بر مبنای گفت‌وگوهای بین دو دولت باشد. رییس‌جمهوری تایوان همچنین تاکید کرد که چین باید تفکرات و نیازهای مردم تایوان را درک کند. وی در سخنرانی سال جدید میلادی همچنین گفته بود چین باید از ابزارهای معنادار برای حل اختلافات با تایوان استفاده کند و به ارزش‌های دموکراتیک احترام بگذارد.
چین، منطقه تایوان را که در سال ۱۹۴۹ میلادی در پایان جنگ داخلی از این کشور جدا شد، همچنان بر اساس قانون «اصل چین واحد» بخشی از خاک خود می‌داند. مقام‌های چین و تایوان در سال ۱۹۹۲ میلادی به توافق رسیدند هر اقدامی در این منطقه و در روابط طرفین بر اساس اصل «چین واحد» باشد بر اساس این اصل، ‌چین و تایوان به یک کشور که همان سرزمین مادری است تعلق دارند. بر اساس اصل «چین واحد» هر کشوری که دارای روابط رسمی با پکن است حق ندارد با مقام‌های تایوانی ملاقات کند.
ترامپ لایحه فروش سلاح به تایوان را امضا کرد
این در حالی است که رییس‌جمهوری آمریکا لایحه‌ای را با هدف تقویت تاثیر این کشور در منطقه هند و پاسیفیک و تاکید بر تعهدات واشنگتن در قبال تایوان به ویژه فروش سلاح به آن امضا کرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه،‌ دونالد ترامپ لایحه ابتکار عمل تضمین مجدد به آسیا و ۱۲ لایحه دیگر را دوشنبه گذشته امضا کرد. ترامپ در بیانیه‌ای اعلام کرد: تبصره‌های بیشمار این لایحه نشان‌دهنده سیاست آمریکا در روابط خارجی و نظامی است. دولت واشنگتن این اقدامات را براساس اختیارات اجرایی که قانون اساسی به رییس‌جمهوری محول کرده، انجام می‌دهد.
این لایحه که در آوریل ۲۰۱۸ توسط سناتورهای آمریکایی ارائه شده بود، ‌چارچوب سیاستگذاری برای تقویت رهبری آمریکا در منطقه هند- پاسیفیک و تایید بر تعهدات برای یک نظم بین‌المللی است. در بخش ۲۰۹ این لایحه آمده که سیاست آمریکا حمایت از روابط نزدیک اقتصادی، سیاسی و امنیتی با تایوان است.