گشایش در گردشگری ارس با ثبت‌های جهانی

نادر نینوایی- در چند سال اخیر ثبت‌های جهانی برخی آثار طبیعی و تاریخی منطقه آزاد ارس، ظرفیت‌های این منطقه در صنعت گردشگری را بهبود بخشیده است.
ثبت جهانی ژئوپارک جهانی ارس به عنوان یکی از چهار ژئوپارک ثبت جهانی شده در منطقه خاورمیانه، در کنار ورود کاروانسرای خواجه نظر و مجموعه کلیساهای جلفا به فهرست یونسکو موجب شده که ظرفیت‌های ارس در حوزه گردشگری به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد. به هر روی گردشگران خارجی برای انتخاب مقصد موردنظر خود برای سفر، توجه به فهرست‌های جهانی را مدنظر دارند و ترجیح می‌دهند از مناطقی بازدید کنند که به لحاظ جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دارای قابلیت‌های ویژه‌تری باشد.
آنطور که از صحبت‌های مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی بر می‌آید ثبت جهانی ژئوپارک ارس در این دو سال تاثیر مثبتی بر گردشگری منطقه داشته و موجب توجه بیش از پیش تورگردانان به این منطقه آزاد شده است. به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت‌های ایجاد شده در صورت کاهش تنش‌ها با برخی کشورهای همسایه، می‌توان حتی در کوتاه‌مدت به شکوفایی بیش از پیش گردشگری ارس و جذب گسترده‌تر گردشگران خارجی امیدوار بود.
ظرفیت‌های گردشگری ژئوپارک جهانی ارس
.محمد صادق نافذی، رییس اداره ژئوپارک جهانی ارس در خصوص ظرفیت‌های این ژئوپارک شمال غرب کشور به «جهان‌صنعت» گفت: تعداد محدودی ژئوپارک جهانی شده در کشور و حتی در کل منطقه خاورمیانه وجود دارد. ژئوپارک ارس به همراه قشم و طبس به عنوان ژئوپارک‌های جهانی ایران هستند و در بین کشورهای منطقه هم به جز ایران فقط یک ژئوپارک ثبت جهانی در ترکیه وجود دارد.
وی در تشریح اینکه اهمیت ثبت جهانی ژئوپارک جهانی ارس برای گردشگری کشور چیست، گفت: به هر حال وارد شدن ژئوپارک‌ها به فهرست جهانی می‌تواند باعث توسعه گردشگری شود. در این مدت توسعه گردشگری ملی را کم و بیش داشته‌ایم و سعی کردیم و در رابطه با بحث‌های ارتقای کیفیت خدمات گردشگری با ایجاد زیرساخت‌ها و اعطای مجوز برای ساخت هتل‌های چهار و پنج ستاره، کیفیت گردشگری در منطقه آزاد ارس را باز هم بالا ببریم. توجه داشته باشید که در رابطه با بحث توسعه گردشگری خارجی، وجود برندهای بین‌المللی نظیر ژئوپارک ثبت جهانی شده برای این منطقه باعث شده که ظرفیت‌های گردشگری خارجی نیز بهبود و ارتقا یابد.
این مقام مسوول در ادامه تاکید کرد: البته همانگونه که می‌دانید یک‌سری مشکلاتی در خصوص گردشگری خارجی کشور وجود دارد اما با وجود این مسائل، رشد گردشگری خارجی در منطقه آزاد ارس در طول سال‌های گذشته مطلوب بوده است و همین امر به نوعی تاثیر ثبت جاذبه‌های جهانی و قرارگرفتن منطقه آزاد ارس در فهرست مقاصد بین‌المللی را نشان می‌دهد.
گردشگری در اولویت منطقه آزاد ارس
رییس اداره ژئوپارک جهانی ارس در خصوص ظرفیت‌های منطقه آزاد ارس نیز به «جهان‌صنعت» گفت: منطقه آزاد ارس از بدو تشکیل جزو مناطق آزادی بوده که جدای از بحث‌های صنعتی به واسطه جاذبه‌های گردشگری و تاریخی این منطقه که وجود داشته به نوعی مقصد گردشگری در سطح شهرهای اطراف بوده است. ایجاد و استقرار منطقه آزاد ارس و گشایش‌هایی که در حوزه‌های مالی و مباحث مدیریتی ایجاد شد، موجب شد که این منطقه افزون بر استراتژی‌های برتر خودش در حوزه‌های صنعت و کشاورزی، بحث گردشگری را نیز در اولویت قرار دهد.
وی افزود: همانگونه که مستحضر هستید، زیرساخت‌های گردشگری جزو اساسی‌ترین بحث‌هایی است که در توسعه صنعت گردشگری طرف توجه است. در همین راستا ایجاد راه‌های ارتباطی بین مراکز گردشگری، مرمت آثار تاریخی از جمله کلیسای سنت استپانوس، حمام کردشت، کاروانسرای خواجه نظر و حمام تاریخی جلفا در ارس کلید خورده است. همچنین برنامه‌هایی که در رابطه با بحث ژئوسایت‌های منطقه آزاد بوده باعث شد که آرام آرام تردد گردشگران به این مناطق هم بیشتر شده و این جاذبه‌های گردشگری تبدیل به مقصد گردشگری در استان شوند.
این مقام مسوول ادامه داد: کلیسای سنت استپانوس امروز تبدیل به مقصد گردشگری اول شمال غرب کشور شده است. از سوی دیگر کاروانسرای خواجه نظر که جزو 52 کاروانسرای ثبت شده در یونسکو بود ظرفیت‌های مناسبی را ایجاد کرده است. توجه داشته باشید که بسیاری از کشورها تمایل دارند حداقل یک اثر ثبت جهانی را داشته باشند و این در حالی است که هم اکنون منطقه آزاد ارس چهار اثر ثبت جهانی شده دارد که شامل کلیسای سنت استپانوس، کلیسای ننه مریم، کلیسای چوپان و کاروانسرای خواجه نظر است و البته که باید به این موارد ژئوپارک جهانی ارس را نیز افزود.
جلب توجه تورگردانان به منطقه
آنطور که پیش از این مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی گفته ثبت جهانی ژئوپارک ارس تاثیر مثبتی بر حوزه گردشگری داشته و موجب توجه بیش از پیش تورگردانان به این منطقه آزاد شده است.
در این رابطه پیشتر احمد حمزه‌زاده گفته بود: به واسطه جهانی شدن آثار متعدد تاریخی منطقه آزاد ارس، تورگردانان خارجی از سایت جهانی یونسکو، ارس را به‌عنوان مقصد سفر در بسته‌های مسافرتی خود قرار خواهند داد.
وی با اشاره به افزایش ۴۵‌درصدی اقامت در استان تاکید کرد: منطقه آزاد ارس به‌واسطه برخورداری از آثار متعدد تاریخی از شهرهای ایده‌آل و ورود بیش از ۳‌میلیون خودرو غیربومی به این منطقه در سال۱۴۰۲ موید این موضوع است که ارس می‌تواند زمینه‌ساز حضور گردشگران خارجی باشد.
حمزه‌زاده تبلیغات را در افزایش ورود مسافران به منطقه موثر خواند و گفت: زنجیره‌های ارزش گردشگری شامل بازاریابی و تبلیغات، توسعه زیرساخت‌های گردشگری و آموزش است که بخش بازاریابی و تبلیغات مهم بوده و در این بخش هر چقدر سرمایه‌گذاری صورت پذیرد بیشتر موفق خواهیم بود.
این مقام مسوول همچنین تاکید داشته که منطقه آزاد ارس به واسطه هم‌مرز بودن با کشورهای خارجی، در آستانه جهانی شدن است.
وی در خاتمه با اشاره به قدمت بالای آثار تاریخی مکشوفه در محدوده خداآفرین اظهار داشت: «طی کاوش‌های باستان‌شناسی در حاشیه خدآفرین، اشیایی با قدمت ۶۵۰۰ ساله کشف شده که با افتتاح موزه باستان‌شناسی خداآفرین این اشیا جهت در معرض نمایش عموم قرار گرفته است.»
در نهایت باید اذعان داشت با توجه به اقدامات زیرساختی صورت گرفته برای ایجاد تاسیسات گردشگری و مراکز خرید در ارس، می‌توان به آینده این منطقه در زمینه گردشگری خوشبین بود.