گشت امنیت ارزی

گروه اقتصادی- تنها با گذشت چند روز از زمان اعلام تصمیم دولت مبنی بر اصلاح قیمت سوخت، بازار ارز روند افزایش قیمت خود را از سر گرفته و زمینه‌های مساعدی برای موج‌گیری قیمت‌ها فراهم آورده است. اگرچه گزاره جدید سیاستگذار پولی بر ادامه روند منطقی بازار اصرار می‌ورزد، با این حال تکانه‌های ارزی بازار چیز دیگری می‌گویند.
تابلوی معاملات ارزی بازار از افزایش خیره‌کننده قیمت‌ها در روزهای گذشته خبر می‌دهند. گزارش میدانی «جهان‌صنعت» حاکی از آن است که قیمت دلار در صرافی‌های بانکی در فواصل زمانی روزهای شنبه و یکشنبه، افزایش قیمت ۶۰۰ تومانی را تجربه کرده است.
بر این اساس تابلوی معاملات صرافی‌ها روز گذشته نرخ فروش دلار را ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان و نرخ خرید آن را ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان اعلام کردند. این در حالی است که نرخ خرید دلار در ابتدای روز کاری هفته جاری ۱۱ هزار و ۶۰۰ تومان و نرخ فروش آن ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان بود.
جهش دلار
در عین حال مقایسه روند قیمت‌ها در روز گذشته با آخرین روز کاری هفته گذشته نشان می‌دهد که دلار با افزایش قیمت حدودا هزار تومانی مواجه شده و از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان در روز پنجشنبه به ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان در روز گذشته رسیده است. بر این اساس دلار سرانجام توانست مرزهای روانی بازار را در هم بکوبد و در کانال ۱۲ هزار تومان جا خوش کند.
روند معاملات ارزی بازار همچنین گویای افزایش ۵۰۰ تومانی قیمت یورو در بازار است، به طوری که قیمت خرید یورو از ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان در ابتدای روز کاری هفته جاری به ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان در روز گذشته رسید. قیمت فروش یورو نیز از ۱۳ هزار تومان به ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
اما در حالی که تابلوی معاملات صرافی‌ها گویای افزایش ۵۰۰ تومانی قیمت ارز در فواصل روزهای شنبه و یکشنبه است، اما صرافان بانکی می‌گویند که دلاری برای عرضه به مشتریان ندارند. بر این اساس معاملات ارزی صرافی‌ها یک‌طرفه بوده و به خرید ارز محدود می‌شود.
جولان دلالان
در همان حال خیابان فردوسی مملو از حضور دلالانی است که به دنبال تغییر روند معاملات بازار به نفع خود هستند. گزارش میدانی «جهان صنعت» حاکی از تفاوت ۳۰۰ تومانی قیمت معاملاتی آنان با صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است.
بر این اساس قیمت فروش دلار از سوی دلالان ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان و قیمت خرید دلار از سوی آنان ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد. در عین حال این دلالان قیمت خرید یورو را ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت فروش آن را نیز ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام می‌کنند.
صرافان ارزی بازار دلایل افزایش قیمت ارز را به افزایش قیمت بنزین و نارآمی‌های پس از آن نسبت می‌دهند. دلالان بازار نیز می‌گویند افزایش قیمت سوخت سیگنال افزایشی به بازار ارز داده و زمینه‌های مساعدی برای رشد قیمت ارز فراهم آورده است. در عین حال تعدادی از صرافی‌های بازار می‌گویند که افزایش قیمت ارز به دنبال افزایش قیمت‌ها از سوی بانک مرکزی اتفاق افتاده است.
گرانی بنزین
یکی از صرافان بانکی اما به روند رو به رشد قیمت‌ها از هفته گذشته اشاره کرده و می‌گوید که روند رو به رشد قیمت‌ها به قبل از اعلام افزایش قیمت سوخت برمی‌گردد. وی دلیل افزایش قیمت ارز را تبعیت بازار از بانک مرکزی اعلام می‌کند.در همین حال، دلالان ارزی بازار نیز افزایش قیمت بنزین و ناآرامی‌های شکل گرفته به دنبال اصلاح قیمت سوخت را دلیل منطقی افزایش قیمت‌ها در بازار ارز اعلام می‌کنند. گمانه‌زنی دلالان همچنین بر تداوم افزایش قیمت‌ها در بازار دلالت دارد، این در حالی است که صرافی‌های بانکی نظری در خصوص ادامه روند رو به رشد قیمت‌ها ندارند.تاثیرپذیری بازار ارز از رفتارهای سیاسی دولت در حالی است که پیشتر و به واسطه تنش‌های سیاسی منطقه تغییر محسوسی در قیمت ارز ایجاد نشد و سیاست‌های بانک مرکزی قادر به حفظ ثبات نسبی بازار بود. سیاستگذار پولی در واکنش به شرایط فعلی بازار ارز نیز می‌گوید که جو فعلی بازار دوام نخواهد داشت.»
واقعیت بازار
از این‌رو رییس بانک مرکزی روز گذشته با حضور در خیابان فردوسی از نزدیک در جریان روند بازار ارز و قیمت‌ها قرار گرفت و اعلام کرد: «بانک مرکزی با قدرت در بازار حضور دارد و اجازه سفته‌بازی مجدد در بازار ارز را نمی‌دهد. مردم باید مراقب باشند سرمایه‌های خود را از دست ندهند؛ هم‌اکنون در بازار فقط دلال‌ها به‌صورت لفظی قیمت‌ها را تعیین می‌کنند. جو بازار فقط توسط دلال‌ها ملتهب نشان داده می‌شود و اصلا واقعیت بازار این‌طور نیست.»
عبدالناصر همتی در حالی واقعیت شکل گرفته در بازار ارز را انکار می‌کند که گزارش میدانی «جهان صنعت» گویای شکل‌گیری ناملایمات ارزی در بازار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مردم در شرایط فعلی تمایلی به فروش دلار به صرافی‌ها ندارند و از عرضه ارزهای خانگی خود به بازار خودداری می‌کنند. این مهم می‌تواند نیرو محرکه رشد قیمت‌ها در بازار ارز شود، چه آنکه این موضوع امکان عرضه ارز از سوی صرافی‌ها را نیز محدود می‌کند و بازار ارز را در تنگنای عرضه ارز قرار می‌دهد.
کشش قیمتی ارز
شواهد نشان می‌دهد که افزایش ناگهانی قیمت بنزین محرک خوبی برای موج‌گیری قیمت‌ها در بازار ارز فراهم آورده است. این در حالی است که هیچ‌گونه رابطه منطقی و معقولی بین افزایش قیمت بنزین و افزایش ارز نمی‌توان متصور بود.از سوی دیگر مقایسه روند تغییرات قیمت ارز از ابتدای هفته گذشته نشان می‌دهد که دلار خود را برای عبور آرام از مرز روانی بازار آماده کرده بود، به طوری که از ابتدای هفته گذشته تا انتهای هفته گذشته با افزایش قیمت ۲۵۰ تومانی مواجه شد. گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است کشش بازار ارز در مقابل سیاست‌های تثبیتی پایین آمده و از این رو شرایط را برای حرکت بر مدار صعودی مساعد دیده است.این مهم در حالی است که سیاستگذار از ابتدای سال جاری دست به اعمال سیاست‌های تثبیتی در بازار ارز زده است تا مانع از اوج‌گیری قیمت‌ها همانند سال گذشته شود. از این رو بازار ارز در نیمه اول سال جاری روند باثباتی به خود گرفت و نوسانات‌ اندکی را تجربه کرد.
انتظارات بازار
سیاستگذار نیز بارها بر ثبات شکل گرفته در بازار ارز تاکید می‌کرد و حضور مقتدرانه بازار ارز را مانعی جدی برای جولان قیمت‌ها اعلام می‌کرد. گزاره‌های سیاستگذار پولی تنها به ماه‌های گذشته محدود نشده به طوری عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی اعلام کرده «طی روزهای گذشته و امروز، همچنان بانک مرکزی در بازار ارز حضور فعال دارد، چراکه مدیریت بازار ایجاب می‌کند که به عنوان بازارساز اصلی نیازهای واقعی را تامین کرده و مازاد عرضه ارز را نیز مطابق ماه‌های گذشته جمع‌آوری و به ذخایر کشور اضافه کند، مجموعه ذخایر بانک مرکزی از محل خرید ارز صادرات غیرنفتی و بازار ارز، این اجازه را به ما می‌دهد که با رصد تحرکات بازار ارز، هرگونه تلاش برای سفته‌بازی را خنثی کرده و همزمان اجازه دهد که روند عادی عرضه و تقاضای ارز نرخ آن را تعیین کند.تجربه بیش از یک سال و ‌اندی گذشته بانک مرکزی در مدیریت علمی بازار ارز همچنان ادامه پیدا کرده و من اطمینان دارم شکل‌گیری انتظارات این چند روز، تاثیر چندانی بر بازار ارز نخواهد داشت و همان روند گذشته و منطقی در بازار ادامه پیدا خواهد کرد.»تاکید سیاستگذار پولی بر حفظ ثبات قیمت‌ها در بازار ارز نشان می‌دهد که مسوولان از اعلام واقعیت‌های بازار به مردم اکراه دارند و در تلاشند مقاوت خود را در برابر جولان قیمت‌ها بالا ببرند. با این حال روند تغییرات نرخ ارز نشان می‌دهد که دلار سد مقاومتی خود را شکسته و خود را برای افزایش قیمت‌های جدیدی آماده کرده است.
انتظار صعود دوباره
از آنجا که قیمت ارز محرک خوبی برای رشد قیمت طلا محسوب می‌شود، بازار طلا و سکه نیز از جهش‌های قیمتی بازار ارز در امان نمانده و سوار بر مدار صعودی شده است. از این رو در تابلوی معاملاتی صرافی‌ها نرخ فروش سکه چهار میلیون و ۲۵۰ هزار تومان اعلام شده است.
این موضوع نشان می‌دهد که سکه نیز مرز روانی سه میلیون تومان را رد کرده و افزایش قیمت دلار را دلیل موجهی برای رشد قیمت‌هایش می‌داند. محمد کشتی‌آرای، رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر نیز افزایش قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر را ناشی از افزایش قیمت دلار می‌داند.اما با وجود تلاش‌های سیاستگذار پولی مبنی بر کنترل قیمت‌ها، به نظر می‌رسد انتظارات شکل گرفته توانسته از سد مقاومتی بازار عبور کند و نیرو محرکه افزایش قیمت ارز شود. پیش‌بینی می‌شود ادامه تحرکات ناشی از افزایش قیمت سوخت حرکت ارز بر مدار صعودی را هموارتر کند تا احتمال مواجهه با قیمت‌هایی بالاتر از قیمت‌های کنونی تقویت شود.