«گنج‌دره» مانند یک کوه یخی هر روز آب می‌شود!

عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه با بیان اینکه محوطه باستانی گنج‌دره مانند یک کوه یخی هر روز در حال کوچک‌تر شدن است، گفت: واقع شدن این محوطه در داخل زمین‌های کشاورزی باعث شده کشاورزان هرساله بخش‌هایی از آن را به زمین‌های خود الحاق کنند.
به گزارش ایسنا، دکتر حجت دارابی با اشاره به شرایط نامناسب تپه باستانی گنج‌دره اظهار کرد: با وجود اینکه این محوطه اهمیت بسیار بالایی در باستان‌شناسی ایران و دنیا دارد و در محافل علمی و دانشگاهی همواره از آن بحث می‌شود اما این روزها شرایط خوبی ندارد.
وی افزود: طی چند سال گذشته برنامه‌ریزی شد تا برای حفظ و احیای این محوطه باستانی، طرح تبدیل آن به یک پارک‌موزه یا سایت‌موزه تهیه شود اما متاسفانه هنوز کاری انجام نشده است.
این باستان‌شناس کرمانشاهی یکی از موانع اجرایی شدن این طرح را عدم تملک عرصه آن عنوان و اظهار کرد: عرصه محوطه باستانی گنج‌دره نزدیک به یک هکتار بوده که بخش زیادی از آن زمین کشاورزی است و باید از مالکان بخش خصوصی خریداری شود اما هنوز تملک نشده است.
وی با بیان اینکه هرساله چندین مرتبه از این تپه باستانی دیدن می‌کنم، گفت: هربار که از این محوطه بازدید می‌کنم، مانند کوه یخی بوده که در حال آب شدن است و هر بار کشاورزان بخش‌هایی از آن را به زمین‌های خود الحاق کرده‌اند.
دارابی در ادامه به یکی دیگر از مهم‌ترین تهدیدهایی که گنج‌دره را در معرض نابودی قرار داده اشاره و اظهار کرد: حفاری‌های غیرمجاز به شدت این محوطه باستانی را در معرض تخریب قرار داده است.
وی تاکید کرد: در دهه‌های۴۰ و ۵۰ بخش‌های مرکزی گنج‌دره مورد کاوش باستان‌شناسان کانادایی قرار گرفت اما بخش‌های پیرامونی آن باقی ماند که در طول سال‌های گذشته این بخش‌ها به شدت از سوی حفاران غیرمجاز مورد تخریب قرار گرفته است.
عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه اضافه کرد: حدود دو سال پیش حفاران غیرمجاز تونلی به ابعاد حدود هفت متر را در این تپه باستانی حفاری کردند که این کار آسیب زیادی به محوطه زد.
وی با بیان اینکه اسم «گنج‌دره» حفاران غیرمجاز را به اشتباه انداخته، عنوان کرد: هرچند نام این محوطه باستانی گنج‌دره است اما هیچ گنجی در آن نیست چراکه اساسا متعلق به حدود ۱۰‌هزار سال قبل است، یعنی زمانی که انسان حتی سفال را کشف نکرده بود، چه برسد به فلز.
دارابی تاکید کرد: گنج‌دره محوطه‌ای باستانی مربوط به دوره نوسنگی است که اولین شواهد از اهلی‌سازی بُز در دنیا در آن وجود دارد. به علاوه مدارک متعددی به دست آمده که نشان می‌دهد حدود ۱۰‌هزار و ۲۰۰سال قبل مردمی در این نقطه زندگی می‌کردند که هم برای اولین بار بُز را اهلی کرده و هم اینکه اولین نمونه‌های خانه‌های روستایی را در اینجا بنا کرده‌اند.
وی یادآور شد: مدارکی مبنی بر ذخیره‌سازی غلات نیز در این محوطه باستانی به دست آمده است.
این باستان‌شناس کرمانشاهی در پایان تنها راه نجات گنج‌دره از شرایط کنونی را تبدیل آن به یک سایت‌موزه یا پارک‌موزه دانست و گفت: امیدواریم مسوولان میراث فرهنگی استان به قولی که در خصوص این محوطه باستانی داده‌اند عمل کرده و آن را از شرایط فعلی خارج کنند.
گنج‌دره محوطه‌ای باستانی مربوط به دوره نوسنگی در فاصله هفت کیلومتری شهر هرسین واقع شده و سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.