«یکی هست» که همیشه هست

مهر- بدون تردید درصد زیادی از محبوبیت زنده‌یاد مرتضی پاشایی، خواننده موسیقی پاپ میان قاطبه مردم نه فقط به دلیل آهنگسازی و خوانندگی بلکه به دلیل مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی نیز بوده است. او از جمله خوانندگانی بود که غیر از خوانش قطعه‌های مختلف موسیقایی با مضامین عاشقانه همواره علاقه زیادی برای ساخت و تولید ترانه‌هایی با مضامین انسانی، اجتماعی، مذهبی و دفاع مقدس داشت.
مرتضی پاشایی بیستم مرداد‌ماه ۱۳۶۳ در تهران به دنیا آمد. او که تحصیلات آکادمیک خود را در رشته گرافیک به پایان رسانده بود از کودکی به موسیقی علاقه داشت و این علاقه را در ۱۴ سالگی با نواختن گیتار آغاز کرد و اتفاقا همین فعالیت‌ها بود که مقدمه حضور مستمر او در عرصه موسیقی شد. مرتضی پاشایی در سال ۸۹ بود که در فضای مجازی به صورت جدی فعالیت‌های خود را به عنوان آهنگساز و خواننده آغاز کرد و با انتشار قطعه «یکی هست» که بعدها عنوان تنها آلبوم رسمی‌اش شد به شهرت رسید.
انتشار این آلبوم در ابتدای کار چندان سر و صدایی ایجاد نکرد چرا‌که در آن زمان نحوه عرضه سوپرمارکتی آثار موسیقایی کیفیت مناسب یا معمولی چندان باب نبود از این رو انتشار آلبوم هم نمی‌توانست در این فضا مورد رضایت مخاطبان قرار گیرد، اما گویی سرنوشت طوری رقم خورده بود که جوان لاغر اندام و گمنام موسیقی پاپ کم کم به عنوان پدیده این سال‌ها‌ معرفی شود و به یکباره تمام توجهات را به خود جلب کرد چرا که کیفیت آلبوم «یکی هست» بالاتر از آن چیزی بود که مخاطبان سوپرمارکتی آثار موسیقایی انتظارش را داشتند.
به هر ترتیب خواننده جوان کارش را آغاز کرده بود و همانطور که پیش بینی می‌شد ترانه‌های او مورد پذیرش عموم مردم واقع شد به طوری که سازندگان برخی از تولیدکنندگان مجموعه‌های تلویزیونی را بر آن داشت که از وی به عنوان ترانه‌خوان تیتراژهای پایانی سریال‌ها استفاده کنند. نمونه شاخص این فضا حضور در تیتراژ مجموعه «عصر پاییزی» بود که گرچه مسوولان رسانه ملی در آن دوره اجازه پخش ترانه را ندادند اما همین ترانه تبدیل به یکی از بهترین قطعات پاشایی شد. البته وی بعدها ترانه «نگران منی» را نیز برای برنامه «ماه عسل» اجرا کرد که این قطعه نیز مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
هنگامی که احسان علیخانی پیشنهاد اجرای یک قطعه موسیقایی برای برنامه «ماه عسل» به عنوان یک برنامه مذهبی و اجتماعی ویژه ماه مبارک رمضان را به او داد با وجود تشدید بیماری و مراحل شیمی درمانی کار را قبول کرد و اثر پرطرفداری را به مخاطبان ارایه داد.
پاشایی در تابستان سال گذشته بود که در پنجمین جشنواره موسیقی مقاومت شرکت کرد. درست در زمانی که تعدادی از اهالی نقد و نظر شرکت او در این جشنواره را مقوله‌ای از پیش برنامه‌ریزی شده و اجباری از سوی مسوولان دولتی ارزیابی کردند و حضور وی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، ایلیا منفرد، مهدی یغمایی، کاوه آفاق و دیگران را مجرایی برای صدور مجوزهای بعدی این خوانندگان توصیف کردند اما اینجا بود که پاشایی در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها و در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا رویه‌ای ارزشی را به موسیقی پاپ وارد کرده است، توضیح داد: «موسیقی پاپ قابلیت‌های بسیاری دارد و فراتر از آن، جنگ مساله‌ای است بسیار کلی و نگرش آن ملی است و در هیچ قالب ویژه‌ای نمی‌گنجد. بر هیچ کس پوشیده نیست که شهید بالاترین ارزش را در باورهای ملی ما دارد. می توان گفت شهید در باور ما فردی است که برای اثبات باورهای خود فداکاری کرده و در این راه جان باخته است بنابراین باید به این حقیقت اقرار کرد که رسالت ما احترام به این ارزش والاست. البته این موضوع انکارناپذیر است که موسیقی پاپ قابلیت بسیار بالایی در انعکاس اجتماع دارد اما مخاطبان رویه احساسی آن را بیشتر می‌‌پسندند. اما به طور کلی نمی‌توان گفت که این گونه موسیقایی محدود به قالب احساسی‌ است. »
روایت محمد گلریز از مرتضی پاشایی و جشنواره موسیقی مقاومت
محمد گلریز، خواننده موسیقی انقلابی که تجربه همکاری با این خواننده را در ایام برگزاری پنجمین جشنواره موسیقی مقاومت دارد در گفت‌وگوی خود با مهر با بیان اینکه اشتیاق مرتضی پاشایی در بین هنرمندان موسیقی پاپ برای ساخت یک اثر خاص در زمینه هشت سال مقدس برای وی مثال زدنی بود، توضیح داد: سال گذشته که به عنوان دبیر جشنواره موسیقی مقاومت منصوب شدم در این فکر بودم که بتوانیم با کمک خوانندگان پرطرفداری چون مرتضی پاشایی و دیگر دوستان بخش موسیقی پاپ جشنواره را راه‌اندازی کنیم به همین جهت از این هنرمند و دیگر هنرمندان دعوت کردیم تا با حضور خود بتوانند گرمابخش جشنواره ما باشند و اتفاقا این نکته برای من جالب توجه بود که به محض تماس با او و سایر هنرمندان، آنها بدون هیچ درنگی برای حضور موافقت خود را اعلام کردند و این برایم ارزشمند بود که خوانندگان پرطرفدار موسیقی پاپ ما اینچنین به دوران هشت ساله دفاع مقدس تعصب دارند و می‌خواهند به سهم خود کاری انجام دهند.
وی ادامه داد: مرتضی پاشایی در ردیف خوانندگان موسیقی پاپ از پیش‌‌قراولانی بود که دوست داشت در یک فرصت مناسب اثری را برای شهدای جنگ تحمیلی و جانبازان تولید کند. حتی در آن دوران بود که ماهواره‌ها و شبکه‌های بیگانه ماجرا را این گونه توصیف کردند که این خوانندگان با تطمیع و تحمیل دولت است که در این جشنواره حضور پیدا کرده‌اند اما ما می‌دیدیم که هر کدام بعد از اجرای برنامه‌های خود چه پاسخ‌های دندان‌شکنی به این رسانه‌های بیگانه دادند. من واقعا از فقدان مرتضی پاشایی ناراحتم چرا‌که او علاوه بر حفظ شئونات یک هنرمند محبوب همواره علاقه خود را به انقلاب و ارزش‌های معنوی نشان می‌داد.
مرتضی پاشایی که در سال‌های اخیر از رکوردداران برگزاری کنسرت در تهران و شهرستان‌های مختلف بوده است، آلبوم‌های «گل بیتا» و «اسمش عشقه» را نیز تولید کرده بود اما اجل این فرصت را از او گرفت که خود شاهد انتشار تازه‌ترین آثار موسیقایی‌اش باشد.
بعد از درگذشت وی، خوانندگان و هنرمندان همه طیف‌های حوزه موسیقی هنر او را ستایش کردند و قبل از هر چیزی بر انسانیت و صبوری‌اش تاکید کردند تا هنرش. نکته دیگر اینکه با توجه به محبوبیت این خواننده از صبح روز جمعه ۲۳ آبان‌ماه تجمعات مختلفی در تهران و شهرستان‌ها برای سوگواری شکل گرفته که برخی حاشیه‌ها را نیز ایجاد کرد ولی واکنش به موقع خانواده این خواننده پایانی بر همه آنها بود. در مراسم ترحیم این خواننده موسیقی پاپ خبرنگار موسیقی مهر با مردم هم‌صحبت شد تا از انگیزه‌هایشان برای حضور در برنامه‌های مختلف یادبود مرتضی پاشایی بگویند.
چرایی محبوبیت پاشایی…
حاج حبیب از کسبه حوالی مسجد امیرالمومنین (ع) با بیان اینکه صدای زیبای پاشایی یکی از دلایل مهم پرطرفدار بودن وی طی سال‌های گذشته است، توضیح داد: من تا قبل از مرگ این جوان خواننده آشنایی چندانی نداشتم فقط می‌دانم زمانی که اولین آلبوم وی به صورت سوپر مارکتی پخش شد در هفته اول فروش چندانی برای آن نداشتیم اما تقریبا بعد از گذشت چند روز بود که مجبور شدیم از شرکت پخش‌کننده تقاضای مجدد برای ارسال سری تازه‌ای از آلبوم او باشیم.
وی ادامه داد: من دلیل استقبال مردم از مراسم تشییع، خاکسپاری و ترحیم را در مرحله اول صدای خوب این خواننده و دوم اینکه جوان بودن او می‌دانم که به طور حتم باعث شد مردم اینچنین و به دور از هرگونه حاشیه و هیجان او را به خانه ابدی همراهی کنند.
شاهین، مرد ۳۵ ساله‌ای که به کار صرافی مشغول است در حاشیه مراسم ترحیم پاشایی با هدفونی در گوش گویی مشغول شنیدن یکی از قطعات این خواننده است. به محض اینکه از او در مورد واکنش پرشور مردم پیرامون مرگ مرتضی پاشایی می‌پرسم، پاسخ داد: مرتضی پاشایی به این دلیل در دل همه ما جا گرفت چون ترانه‌ها و آهنگ‌هایش حرف دل مردم را می‌زد. شما در آهنگ‌های او فقط جوانان را می‌بینید. من او را یک بار هم ملاقات نکرده بودم اما حتم دارم این متانت و مهربانی مرتضی پاشایی بود که در کنار آهنگ‌هایش اینچنین از او خواننده‌ای محبوب ساخت.
یک خانم کارمند که همراه با دوستش در کنار خیابان با شور و هیجان نظاره‌گر نحوه استقبال مردم از مراسم ترحیم بود، با ذکر این نکته که خوانش قطعه «نگران منی» پاشایی در برنامه «ماه عسل» امسال خود به تنهایی می‌تواند مهم‌ترین دلیل محبوبیت یک خواننده باشد، تصریح کرد: من هم مانند خیلی از هم‌نسلانم شناخت چندانی از شخصیت، شعرها و آهنگ‌های پاشایی نداشتم اما وقتی در این مدت به ویژه بعد از پخش ترانه «نگران منی» در برنامه «ماه عسل» کارهای او را شنیدم به این نکته رسیدم که او گرچه سابقه زیادی در عرصه موسیقی نداشت اما شعرها را از ته دل می‌خواند.
او حرف دل مردم را می‌زد و وقتی هم مردم فهمیدند از بیماری سرطان رنج می‌برد بیشتر با آثارش مانوس شدند کما اینکه من تصور می‌کنم او در این مدت با خدا حرف می‌زد تا با خودش.